Με το μήνυμα «η γενιά μας θα αποκαταστήσει τη Γη» εορτάζεται φέτος η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Η μέρα αυτή, που έχει καθιερωθεί να εορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου, έχει στόχο να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση και τις δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, σημειώνοντας ότι μόνο το 2021, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι κόστισαν τη ζωή σε περισσότερους από 13.000 πολίτες στην Ελλάδα. Φέτος, περισσότερο από ποτέ, αναδεικνύεται η επείγουσα ανάγκη για τη λήψη άμεσων μέτρων, με στόχο τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Αυτή τη στιγμή, ο πλανήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με πλήθος περιβαλλοντικών προκλήσεων, μεταξύ των οποίων η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η απώλεια της βιοποικιλότητας, επιπτώσεις που, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οφείλονται σε ένα 75% στην ανθρώπινη δραστηριότητα, υπονομεύουν την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων και επηρεάζουν την υγεία.
Στο πλαίσιο αυτής της επιτακτικής ανάγκης, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, πραγματοποίησε κοινή ενημερωτική εκδήλωση ανοικτή για το κοινό, το Σάββατο 1η Ιουνίου 2024, στην Καρδίτσα, μια περιοχή της χώρας που δοκιμάστηκε πρόσφατα από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Συνοψίζοντας τα μηνύματα της δράσης η Παρασκευή Κατσαούνου, Μέλος Δ.Σ. της ΕΠΕ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, στη Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ του ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», σημειώνει ότι: «Η κλιματική κρίση θέτει νέες προτεραιότητες στη ζωή μας και είναι πια απόλυτη ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε όλοι και ο καθένας μας προσωπικά την ατομική μας ευθύνη απέναντι στα ζητήματα του περιβάλλοντος και της Δημόσιας Υγείας. Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός είναι απαραίτητος για να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει σημαντικές επιπτώσεις σε νοσήματα όπως η ΧΑΠ, ο καρκίνος του πνεύμονα και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρόεδρος της ΕΠΕ, Στέλιος Λουκίδης, τόνισε ότι οι περιβαλλοντικές αλλαγές επηρεάζουν σημαντικά τα αναπνευστικά νοσήματα, κυρίως σε άτομα με χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό status, αυξάνοντας παράλληλα την ανάγκη για δομές υγείας. «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας. Οι αλλαγές στο περιβάλλον έχουν σημαντική επίδραση στα αναπνευστικά νοσήματα. Η επίδραση αυτή φαίνεται όμως να αφορά σε μεγάλο ποσοστό σε ανθρώπους με χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό status. Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι φωτιές και οι πλημμύρες επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών με βρογχικό άσθμα και ΧΑΠ, αυξάνοντας τη χρήση των δομών υγείας. Παράλληλα, η έκθεση των παιδιών με τις κατάλληλες υποκείμενες παραμέτρους οδηγεί πολλές φορές στην ανάπτυξη νοσημάτων όπως το βρογχικό άσθμα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Οι θανατηφόρες επιπτώσεις στην Ελλάδα
Ενδεικτικά της κατάστασης είναι τα στοιχεία από το European Environment Agency για το 2021 που παρέθεσε ο Πνευμονολόγος και Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για τη Διακοπή του Καπνίσματος της ΕΠΕ, Νικόλαος Αθανασίου:
- 9.990 θάνατοι προκλήθηκαν από έκθεση σε συγκεντρώσεις PM2,5 πάνω από το κατευθυντήριο επίπεδο του ΠΟΥ.
- 2.110 θάνατοι προκλήθηκαν από έκθεση σε συγκεντρώσεις NO2 πάνω από το κατευθυντήριο επίπεδο του ΠΟΥ.
- 1.120 θάνατοι προκλήθηκαν από βραχυπρόθεσμη έκθεση σε συγκεντρώσεις Ο3 πάνω από τα κατευθυντήρια επίπεδα.
Στην ίδια έκθεση καταγράφεται σημαντική επιβάρυνση από τους ατμοσφαιρικούς ρύπους στη νοσηρότητα των ασθενών με χρόνια νοσήματα, καθώς και στο κόστος υγειονομικής περίθαλψης. «Αναμένουμε σημαντική επιδείνωση σε μελλοντικές εκθέσεις λόγω της περιβαλλοντικής καταστροφής και των πυρκαγιών που έχουν συμβεί τα τελευταία έτη στη χώρα μας», επισημαίνει ο κ. Αθανασίου.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, η Ομάδα Εργασίας της ΕΠΕ ζητά τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας με βάση τις επικαιροποιημένες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το αποτύπωμα της καπνοβιομηχανίας
Από την πλευρά της, η Ζαφειρία Μπαρμπαρέσσου, Πνευμονολόγος και Συντονίστρια της Ομάδας Εργασίας για τη Διακοπή του Καπνίσματος της ΕΠΕ, επισημαίνει ότι η παραγωγή καπνού έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η αποψίλωση των δασών και η μόλυνση του αέρα και του νερού. Τα αποτσίγαρα των παραδοσιακών τσιγάρων αποτελούν το πιο συχνό σκουπίδι παγκοσμίως, ενώ οι μπαταρίες λιθίου των ηλεκτρονικών τσιγάρων ενέχουν κινδύνους για το περιβάλλον και την πρόκληση πυρκαγιών. «Χρειαζόμαστε εκπαίδευση και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, όπως και οργανωμένα προγράμματα περισυλλογής των απορριμμάτων του καπνού και ανακύκλωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Η υγεία του πλανήτη είναι στα χέρια μας. Κάνοντας μικρές, βιώσιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, μπορούμε να συμβάλουμε στην αποκατάσταση της υγείας του πλανήτη μας, προστατεύοντας την υγεία μας και δημιουργώντας έναν καλύτερο κόσμο για τις μελλοντικές γενιές», τόνισε η κα Μπαρμπαρέσσου.
Ατμοσφαιρική ρύπανση: Κρίσιμη απειλή για την αναπνευστική και καρδιαγγειακή υγεία των Ελλήνων
Ατμοσφαιρική ρύπανση: Στερεί μια ζωή κάθε 5 δευτερόλεπτα
Ατμοσφαιρική ρύπανση: Σε ένα εκατομμύριο ανέρχονται τα θύματά της κάθε χρόνο
