Πόσα φάρμακα καταναλώνουν οι Έλληνες τον χρόνο; Πόσα από αυτά τους περισσεύουν και πώς ακριβώς τα διαχειρίζονται ή τα πετούν; Ποια είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες σχετικά με την πρόσβαση στην υγεία και το φάρμακο;
Έρευνα που πραγματοποίησε ο οργανισμός GIVMED (ασχολείται με την ισότιμη πρόσβαση στο φάρμακο και τη δωρεά φαρμάκου στην Ελλάδα) με την επιστημονική επιμέλεια του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας σε συνεργασία με την διαΝΕΟσις, υπολόγισε ότι κάθε χρόνο στην Ελλάδα πετιούνται περισσότερα από 40 εκατομμύρια κουτιά με φάρμακα. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), υπολογίστηκε ότι αυτά έχουν αξία περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
Γιατί είναι όμως σημαντικό να αξιοποιούμε ή να καταστρέφουμε με σωστό τρόπο τα φάρμακα που δεν χρειαζόμαστε πια; Όπως επισημαίνει ο Διευθυντής Περιεχομένου της διαΝΕΟσις, Ηλίας Νικολαΐδης, σε άρθρο-σύνοψή του για τα βασικά ευρήματα της έρευνας, πολλά αχρησιμοποίητα φάρμακα που για πολλούς λόγους μένουν στα ντουλάπια μέχρι να λήξουν και μοιραία να πεταχτούν, θα μπορούσαν να χορηγηθούν σε άλλους ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη αλλά δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά, συχνά λόγω του κόστους.
Εκτός των παραπάνω, η απόρριψη κάποιων φαρμάκων, είτε στα σκουπίδια, και έπειτα στις χωματερές, είτε στο δίκτυο της αποχέτευσης μπορεί να είναι βλαπτική για το περιβάλλον. Επίσης, υπάρχει ο προφανής κίνδυνος να αποκτήσουν σε αυτά πρόσβαση άνθρωποι που δεν πρέπει, όπως τα παιδιά ή οι ηλικιωμένοι.
Πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το κόστος είναι σημαντικός παράγοντας για την πρόσβαση στην υγεία και, επομένως, στα φάρμακα. Το 22% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσαν ότι τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν φορές που δεν έκαναν χρήση υπηρεσιών υγείας που χρειάζονταν λόγω του κόστους. Για την πλειοψηφία αυτό συνεπάγεται επίσης τη λήψη φαρμάκων. Κάνοντας την αναγωγή στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού, το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 1,9 εκατομμύρια άτομα. Επιπλέον, οι ερωτώμενοι υπολόγισαν το μέσο κόστος για τις ανάγκες της υγείας τους τον τελευταίο χρόνο στα 955 ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, 1 στους 2 δηλώνουν ότι τους περίσσεψαν φάρμακα τον τελευταίο χρόνο. Από τα φάρμακα που έχουν σπίτι τους, οι πολίτες δήλωσαν ότι, κατά μέσο όρο, περίπου 3 κουτιά είναι ληγμένα. Περισσότεροι από τους μισούς δηλώνουν ότι αυτά τα πετούν στα σκουπίδια. Περίπου 1 στους 4 δηλώνουν ότι έχουν δωρίσει μη ληγμένα φάρμακα τον τελευταίο χρόνο: κατά μέσο όρο, 5,6 κουτιά. Από εκείνους, όμως, που δηλώνουν ότι δεν δώρισαν φάρμακα 1 στους 5 δηλώνουν ότι δεν γνώριζαν πού να τα δωρίσουν.
Η συλλογή των δεδομένων της έρευνας έγινε από την εταιρεία ProRata στο διάστημα 6-13 Δεκεμβρίου του 2023, σε δείγμα 1.000 ατόμων, αντιπροσωπευτικό του γενικού πληθυσμού.