Τον «γόρδιο δεσμό» των εφημεριών στο ΕΣΥ καθώς και της λειτουργίας των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) εξετάζει προσεκτικά από την πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, σταθμίζοντας τα δεδομένα για να αποφασίσει τι θα πράξει. Θα επιλέξει να λύσει το δυσεπίλυτο πρόβλημα που έχει ταλανίσει τους προκατόχους του ή θα κινηθεί πιο δραστικά, «κόβοντας» τον περίπλοκο κόμπο που έχει σχηματισθεί στο σύστημα υγείας, σε ό,τι αφορά τα ΤΕΠ των νοσοκομείων, ιδίως στο λεκανοπέδιο;
Η επιβάρυνση των ΤΕΠ τον Ιανουάριο ήταν μεγάλη, και παρότι αποδόθηκε και στα κύματα γρίπης και κορωνοϊού, δεν απομάκρυνε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας από τον στόχο που τέθηκε ήδη από το περασμένο καλοκαίρι: να αλλάξει η λειτουργία των ΤΕΠ στην Αττική, βελτιώνοντας τις συνθήκες για τους πολίτες που αναζητούν ιατρική περίθαλψη. Οι πολύωρες αναμονές στα Επείγοντα και η ανάπτυξη λιγότερων ή περισσότερων ράντζων έπειτα από την εφημερία, είναι το βαθύ αποτύπωμα που αφήνει το υπάρχον σύστημα εφημέρευσης σε κομβικά νοσοκομεία, με ό,τι αυτό σημαίνει τόσο για τους πολίτες όσο και για τους επαγγελματίες υγείας.
Το 2022 στα Τμήματα Επειγόντων Νοσοκομείων (ΤΕΠ) του ΕΣΥ απευθύνθηκαν περίπου 4,4 εκατομμύρια άνθρωποι – σημειωτέον ότι είναι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, με τον ρυθμό να εκτιμάται ότι είναι αυξητικός για το 2023. Στα νοσοκομεία της Αττικής συγκεντρώνεται το 33% των επισκέψεων στα Επείγοντα του ΕΣΥ. Νοσοκομείο Νίκαιας, Γεννηματάς, ΚΑΤ, Ευαγγελισμός, Αττικόν, βρίσκονται στις πέντε πρώτες θέσεις ως προς τον αριθμό των εκτάκτων περιστατικών που έχουν δεχθεί και διαχειρισθεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα 1,46 εκατομμύρια άτομα που επισκέφθηκαν ΤΕΠ στην Αττική, το 12% είναι ανήλικοι έως 16 χρόνων. Στα τρία παιδιατρικά νοσοκομεία του λεκανοπεδίου εξετάστηκαν σε έναν χρόνο στα Επείγοντα 178.000 παιδιά και έφηβοι.
Η ανακαίνιση των ΤΕΠ που έχει δρομολογηθεί από το υπουργείο Υγείας και το ΤΑΙΠΕΔ εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο της αλλαγής των Επειγόντων και των εφημεριών. Μετά το Γεννηματάς ( όπου η ανακαίνιση έγινε με δωρεά του Ιδρύματος Λάτση) οι εργασίες θα ξεκινήσουν για τον «Ευαγγελισμό» και το «Αττικόν». Παράλληλα, οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες περιλαμβάνουν και την προσθήκη του «Ευαγγελισμού» στα νοσοκομεία της Αττικής που αποτελούν εκπαιδευτικό κέντρο για την Επείγουσα Ιατρική, δηλαδή για τους ειδικευμένους γιατρούς που στελεχώνουν τα ΤΕΠ. Έτσι, εκτός από το Αττικόν, με συνδεόμενο νοσοκομείο το Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας και δυνατότητα εκπαίδευσης 20 εξειδικευόμενων ιατρών, άλλες τόσες θέσεις έλαβε και ο Ευαγγελισμός.
Έχοντας στη διάθεσή του ο κ. Γεωργιάδης τις προτάσεις που είχαν καταθέσει τα μέλη της ομάδας που είχε συγκροτηθεί επί υπουργίας Χρυσοχοϊδη για την ορθολογικότερη λειτουργία των ΤΕΠ και του συστήματος εφημεριών και αναγνωρίζοντας το μείζον πρόβλημα, το έχει προτεραιοποιήσει μαζί με τη λειτουργία των χειρουργείων (ψηφιακή λίστα και απογευματινά χειρουργεία). Το επισήμανε δε και στους διοικητές των νοσοκομείων, κατά την πρόσφατη συνάντησή τους, υπενθυμίζοντας τους ότι κρίνονται όχι μόνο για την οικονομική διαχείριση αλλά και για την επιχειρησιακή, που αφορά τη λειτουργία στις εφημερίες, τα ΤΕΠ, τα ράντζα, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ο αρμόδιος υφυπουργός, κ. Μάριος Θεμιστοκλέους συγκεντρώνει στοιχεία για τις προσελεύσεις από τα κομβικά νοσοκομεία που πρωταγωνιστούν στις αναμονές και τα ράντζα, αλλά και από εκείνα που λειτουργούν χωρίς πίεση, ώστε να δημιουργηθεί μία όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα και στη συνέχεια να υλοποιηθούν εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές λύσεις.
Ο σχεδιασμός
Ωστόσο, στο υπουργείο Υγείας γνωρίζουν καλά πως κάθε αλλαγή στα ΤΕΠ που θα δρομολογηθεί, περνάει υποχρεωτικά μέσα από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Τα Κέντρα Υγείας, σύμφωνα με στελέχη νοσοκομείων, παραμένουν αναξιοποίητα ενώ θα μπορούσαν να απορροφούν μεγάλο όγκο πολιτών που τώρα σπεύδει στα Επείγοντα των νοσοκομείων, αδιακρίτως βαρύτητας συμβάντος και προβλήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι λιγότερο από το 20% των περιστατικών που επισκέπτονται τα εφημερεύοντα νοσοκομεία, εισάγονται για νοσηλεία. Για παράδειγμα, από τα 1.200 άτομα που θα περάσουν σε ένα 24ωρο από τα ΤΕΠ του Ευαγγελισμού, θα εισαχθούν στο νοσοκομείο οι 200. Αν, ωστόσο, λειτουργούσαν με πλήρη στελέχωση και συνεπώς εφημέρευση τα Κέντρα Υγείας Αλεξάνδρας και Βύρωνα, ο αριθμός των ασθενών στα ΤΕΠ του Ευαγγελισμού θα ήταν συρρικνωμένος. Ομοίως, αν λειτουργούσαν ενισχυμένα τα Κέντρα Υγείας πλησίον των νοσοκομείων Αττικόν και Νίκαιας.
Η αλλαγή των ομάδων εφημερευόντων νοσοκομείων είναι μία από τις προτάσεις που συζητούνται. Στην Αττική υπάρχουν 28 νοσοκομεία, εκ των οποίων τα 22 υπάγονται στην 1η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής (ΥΠΕ) και τα 6 στην 2η ΥΠΕ, και ο συνδυασμός τους στις ομάδες εφημέρευσης είναι εκείνος που (πρέπει να) καλύπτει τις ανάγκες όλου του λεκανοπεδίου – συχνά και περιοχών της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. Στην πράξη, τα προβλήματα που ανακύπτουν, έχουν χαρτογραφηθεί επανειλημμένως. Τα νοσοκομεία Νίκαιας και Αττικόν, όταν εφημερεύουν με άλλα νοσοκομεία της 1ης ΥΠΕ, μπαίνουν στην εφημερία στις 8 το πρωί. Τα νοσοκομεία της 1ης ΥΠΕ εφημερεύουν από τις 2.30 το μεσημέρι. Αυτό σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων ότι η επιβάρυνση για τα εφημερεύοντα νοσοκομεία της 2ης ΥΠΕ είναι μεγαλύτερη όπως και η ταλαιπωρία των ασθενών στις περιοχές που καλύπτονται από τα έξι νοσοκομεία της (Νίκαιας, Αττικόν, Θριάσιο, Ασκληπιείο, Τζάνειο).
Η λειτουργία συγκεκριμένων μόνο ΤΕΠ σε νοσοκομεία αναφοράς στην Επείγουσα Ιατρική όπως αυτά θα αποφασιστούν από το υπουργείο Υγείας, επίσης συζητείται. Από πλευράς νοσοκομείων απαιτεί καλή οργάνωση και στελέχωση των ΤΕΠ αλλά και όλων των υποστηρικτικών τμημάτων, όπως τα μικροβιολογικά, ακτινολογικά, απεικονιστικά εργαστήρια. Στην σκληρή πραγματικότητα του ΕΣΥ, όμως, καταγράφονται αφενός ελλείψεις στις κρίσιμες αυτές θέσεις, αφετέρου μηδενικό ενδιαφέρον για την κάλυψή τους από τους γιατρούς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Νοσοκομείου Νίκαιας όπου το Ακτινολογικό υπολειτουργεί, και η διοίκηση επιχειρεί να καλύψει το κενό με συμβάσεις με ιδιώτες.
