Έως το τέλος Ιανουαρίου περιμένουν οι ειδικοί να κορυφωθεί το επιδημικό κύμα κορωνοϊού, του πιο ισχυρού για τη χώρα μας εδώ και ενάμιση χρόνο. Ένας πολύ υψηλός αριθμός κρουσμάτων που οδηγεί σε σημαντική αύξηση νοσηλειών και παράλληλα η έντονη κυκλοφορία των ιών της εποχικής γρίπης καθώς και άλλων λοιμώξεων, όπως είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), προκαλούν ένα εκρηκτικό χειμερινό «κοκτέιλ». Στο πλαίσιο αυτό, Υπουργείο Υγείας και ΕΟΔΥ απευθύνουν ισχυρή σύσταση για χρήση μάσκας σε δομές Υγείας και χώρους με συγχρωτισμό, εμβολιασμό για όσους πολίτες είναι άνω των 60 και ευπαθείς καθώς και τήρηση των ατομικών μέτρων υγιεινής και αυτοέλεγχο μέσω τεστ.
Κάθε κύκλος υψηλής έντασης της Covid-19 ολοκληρώνεται το πολύ σε δύο μήνες, όπως έχει φανεί τα τελευταία τρία χρόνια. Η διάρκεια της κάθε έξαρσης, βέβαια, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Έτσι, με δεδομένο ότι το τωρινό επιδημικό κύμα ξεκίνησε περί τα μέσα Νοεμβρίου, εκτιμάται ότι θα κορυφωθεί έως το τέλος του τρέχοντος μήνα για να αρχίσει μετά να μειώνεται η επίδραση του κορωνοϊού στην κοινότητα.
Μέχρι να έρθει, όμως, το «peak» και να ακολουθήσει η μείωση της κυκλοφορίας, η Covid-19 θα συνεχίσει να μολύνει, με τις επόμενες ημέρες να κρίνονται δύσκολες και να χρειάζονται αυξημένη προσοχή. Σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας, Γκίκα Μαγιορκίνη, αναμένεται μια επιπλέον αύξηση των κρουσμάτων κατά 20%. «Δεν εφαρμόζονται μέτρα όπως σε άλλες φάσεις για να μπορούμε να εκτιμήσουμε πότε θα τελειώσει το κύμα. Όταν λαμβάνονται μέτρα αυτό που γίνεται είναι να πέφτει ο ενεργός ρυθμός αναπαραγωγής και να προκαλείται επιπέδωση του κύματος. Με βάση τις προσομοιώσεις μας, κάθε επιδημική φάση κρατά δύο μήνες. Αφού δημιουργηθεί ανοσία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, μετά υπάρχει πτώση, που δε διατηρείται για πάρα πολύ», σημειώνει στο ΘΕΜΑ.
Η τωρινή έξαρση κορωνοϊού είναι η πιο μεγάλη και ισχυρή εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο. «Από το καλοκαίρι του 2022 έχουμε να δούμε τόσο μεγάλη ένταση», προσθέτει ο κ. Μαγιορκίνης. Το κύμα δεν αποτυπώνεται σε αριθμό κρουσμάτων καθώς τα περισσότερα δε δηλώνονται, αφού οι πολίτες διενεργούν ως επί το πλείστον self tests και απομονώνονται. Δύο όμως δείκτες είναι οι πλέον ενδεικτικοί της δυναμικής κυκλοφορίας του κορωνοϊού σήμερα στη χώρα μας.
Πενταπλάσιες αιτήσεις για αντιικά
Ο πρώτος είναι οι αιτήσεις για αντιικά φάρμακα, ο αριθμός των οποίων… πενταπλασιάστηκε σε διάστημα ενός μήνα. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Στέλιο Λουκίδη, το τελευταίο 15νθημερο του Νοεμβρίου καταγράφηκαν 3.000 αιτήσεις για αντιικά, ενώ το τελευταίο 15νθημερο του Δεκεμβρίου ο αριθμός αυτός ανέβηκε στις 15.000.
Ο δεύτερος δείκτης είναι οι νοσηλείες. Τα νοσοκομεία διαχειρίζονται μεγάλο αριθμό ασθενών με Covid – και όχι μόνο. Ενδεικτικά, την περασμένη Τετάρτη, 3 Ιανουαρίου, οι νέες εισαγωγές ξεπέρασαν τις 300 και το σύνολο των νοσηλευόμενων ασθενών με κορωνοϊό τόσο σε απλές κλίνες όσο και σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) πλησίαζε τους 1.700. Αξίζει να σημειωθεί ότι η νοσηλεία των ασθενών δεν έχει καμία σχέση με τα πρώτα κύματα της πανδημίας, όπως επισημαίνει ο κ. Λουκίδης, βάσει της εμπειρίας του στο νοσοκομείο «Αττικόν», καθώς και γιατροί άλλων νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς παραμένουν στο νοσοκομείο λίγες ημέρες και ο αριθμός όσων νοσούν τόσο βαριά και χρειάζονται διασωλήνωση και νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας δεν είναι υψηλός. Είναι χαρακτηριστικό ότι παράλληλα με τον μεγάλο αριθμό εισαγωγών, καθημερινά καταγράφεται και ένας εξίσου μεγάλος αριθμός εξιτηρίων από τα νοσοκομεία. Χθες οι νοσηλευόμενοι ανέρχονταν σε περίπου 1.600.
Ο αστάθμητος παράγοντας των σχολείων
Γιατί, όμως, τώρα καταγράφεται ένα τόσο δυνατό κύμα κορωνοϊού; Σύμφωνα με τον κ. Μαγιορκίνη, πρόκειται για έναν συνδυασμό της νέας υπο-παραλλαγής (JN.1), της πτώσης της θερμοκρασίας και των εορτών. «Καθεμία από αυτές τις μεταλλάξεις έχει μεγάλο ποσοστό ανοσολογικής διαφυγής σε σχέση με την προηγούμενή της. Δεν μπορούμε όμως να τις συγκρίνουμε. Θα γινόταν σύγκριση εάν όλος ο πληθυσμός ήταν επίνοσος. Δεν είχε, δηλαδή, κολλήσει ποτέ. Για τη δεδομένη φάση και τη δεδομένη ανοσία του πληθυσμού αυτή τη στιγμή λέμε ότι νέα αυτή υπο-παραλλαγή είναι η πιο μεταδοτική», λέει στο ΘΕΜΑ ο Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας.
Υπενθυμίζεται ότι ο επιπολασμός της JN.1 και η ταχέως αυξανόμενη εξάπλωσή της, οδήγησαν τον ΠΟΥ στην απόφαση να την ξεχωρίσει από την ΒΑ.2.86 (γνωστή και ως «Pirola»), από την οποία προέρχεται, και να την τοποθετήσει μόνη της στη λίστα με τις υπο-παραλλαγές ενδιαφέροντος. Με δεδομένη την επίπτωση της νέα υπο-παραλλαγής σε ΗΠΑ και Ευρώπη, θεωρείται πιθανό να φτάσει ακόμη και το 60% των κρουσμάτων στην Ελλάδα.
Οι γιορτές «σήκωσαν» ψηλά την επιδημιολογική καμπύλη, ο κίνδυνος, όμως, παραμένει από έναν αστάθμητο παράγοντα: Την επαναλειτουργία των σχολείων από την προσεχή Δευτέρα. «Το σχολείο δε συμμετέχει σήμερα στην αυξημένη μετάδοση. Είναι πολύ πιθανόν να έχει επιπλέον επίπτωση στην εξάπλωση», αναφέρει στο ΘΕΜΑ ο κ. Λουκίδης.
Τα Υπουργεία Υγείας και Παιδείας είναι σε διαρκή συνεργασία για την ομαλή λειτουργία των σχολικών μονάδων. Οι διευθυντές των σχολείων και οι διευθύνσεις εκπαίδευσης θα λάβουν επικαιροποιημένο έγγραφο με τις οδηγίες για Covid, γρίπη και ιώσεις, στο οποίο υπενθυμίζονται οι σωστές πρακτικές για τον περιορισμό της μετάδοσης και η ανάγκη εμβολιασμού. Σύμφωνα με τους ειδικούς και το Υπουργείο Παιδείας, οι γονείς δεν πρέπει να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο εάν εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού και να παραμένουν σπίτι έως ότου βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας τους.
Ισχυρή σύσταση για μάσκα και εμβόλιο
Η απειλή για ηλικιωμένους και ευάλωτους παραμένει ακόμη και σήμερα που έχει δημιουργηθεί υβριδική ανοσία στον πληθυσμό. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Υγείας επικαιροποίησε τις ισχυρές συστάσεις για περιορισμό των λοιμώξεων του αναπνευστικού, μετά από συνεδρίαση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας.
Με βάση τις τελευταίες ανακοινώσεις:
– Είναι αναγκαίο να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν πιο άμεσα με το επικαιροποιημένο εμβόλιο για το Covid – 19, καθώς και με το εμβόλιο της γρίπης, τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα – όπως συστήνεται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.
– Είναι εξαιρετικά σημαντική η χρήση μάσκας προστασίας σε όλους τους χώρους υγειονομικών μονάδων (π.χ. Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας), σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων καθώς και σε κλειστές Δομές που φιλοξενούν ευάλωτους πληθυσμούς.
– Ειδικά για τα άτομα που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού (ηλικιωμένοι, άτομα με υποκείμενα νοσήματα), επί συμπτωμάτων, να αναζητούν έγκαιρα ιατρικές συμβουλές, με σκοπό να γίνεται έγκαιρη διάγνωση και άμεση χορήγηση θεραπείας.
– Είναι απαραίτητο τα άτομα που διαβιούν σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και λοιπές κλειστές δομές ευάλωτου πληθυσμού να τηρούν τα μέτρα πρόληψης και να εμβολιάζονται κατά της γρίπης και του Covid-19 με το επικαιροποιημένο εμβόλιο.
Επιπλέον, συστήνεται ισχυρά να τηρούνται από τον γενικό πληθυσμό τα μέτρα πρόληψης των ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού: υγιεινή των χεριών, συστηματικός αερισμός κλειστών χώρων, απομόνωση επί συμπτωμάτων, συνεχή χρήση μάσκας ειδικά σε χώρους με συνωστισμό, περιορισμός επαφών με ευάλωτα άτομα και πραγματοποίηση διαγνωστικών ελέγχων.
Η έντονη κυκλοφορία της γρίπης και οι εμβολιασμοί
Εκτός από τη μεγάλη κυκλοφορία του κορωνοϊού, έντονη είναι και εκείνη των ιών της γρίπης, όπως επίσης και άλλων λοιμώξεων. Σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς, τα διπλά self tests, εκείνα δηλαδή που ανιχνεύουν κορωνοϊό, γρίπη τύπου Α και γρίπη τύπου Β έχουν γίνει ανάρπαστα. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα αυτών των τεστ, καθώς και την εμπειρία των γιατρών από τους ασθενείς που εξετάζουν στα ιατρεία τους, η εποχική γρίπη είναι ιδιαίτερα «ζωηρή» εφέτος. «Είναι μπροστά η γρίπη και στον αριθμό και τη βαρύτητα των περιστατικών. Έχουμε πολλές εισαγωγές και βαριά περιστατικά. Στο νοσοκομείο «Αττικόν» έχουμε έναν μεγάλο αριθμό ασθενών με γρίπη», αναφέρει ο κ. Λουκίδης.
Αυξημένη επίδραση στην κοινότητα καταγράφεται και από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), όπως και από άλλες λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς και βακτήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετοί γονείς έχουν έρθει αντιμέτωποι με λοίμωξη στρεπτόκοκκου στα παιδιά τους.
Η συγκυκλοφορία των ιώσεων, όμως, δεν έχει προκαλέσει το επιθυμητό ενδιαφέρον για εμβολιασμό. Είναι ανάγκη να ενταθούν οι εμβολιασμοί για covid-19, όπως τονίζουν πηγές του Υπουργείου Υγείας και ειδικοί. Έως και την Τετάρτη, 3/1, διενεργήθηκαν 177.821 εμβολιασμοί και προγραμματίστηκαν περισσότερα από 42.000 ραντεβού. Οι αριθμοί είναι σίγουρα υψηλότεροι συγκριτικά με το διάστημα πριν τα Χριστούγεννα, καθώς αρκετοί πολίτες θορυβήθηκαν από τη μεγάλη αύξηση των μολύνσεων και προγραμμάτισαν ραντεβού, αλλά παραμένουν χαμηλοί.
Επιπλέον, σε χαμηλότερες…πτήσεις συγκριτικά με τους προηγούμενους χειμώνες κινείται και ο αντιγριπικός εμβολιασμός. Συγκεκριμένα, έως και τις 2 Ιανουαρίου, πραγματοποιήθηκαν 1.583.622 αντιγριπικοί εμβολιασμοί με ιατρική συνταγή και επιπλέον 1.217.940 αντιγριπικοί εμβολιασμοί χωρίς συνταγή, απευθείας στα ιδιωτικά φαρμακεία. Οι ειδικοί συμβουλεύουν τις ομάδες για τις οποίες συστήνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός να κάνουν ακόμη και τώρα το εμβόλιο προκειμένου να έχουν προστασία τον υπόλοιπο χειμώνα.
