«Η συνεχής επιστημονική ενημέρωση για θέματα που αφορούν στα εμβόλια συμβάλλει σημαντικά στην ισχυροποίηση της προσπάθειας για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους εμβολιασμούς», υποστήριξε η Μαρία Θεοδωρίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, στο πλαίσιο της βιντεοσκοπημένης ομιλίας της στην ημερίδα του ygeiamou.gr.
Η κα Θεοδωρίδου επεσήμανε ιδιαίτερα ως επιτεύγματα του εμβολιασμού τη μείωση της θνητότητας, τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού, καθώς και την επιμήκυνση του χρόνου της επιβίωσης.
«Οι εμβολιασμοί αποτελούν την πιο αποτελεσματική και πιο ασφαλή ιατρική παρέμβαση στην κοινότητα. Με την εξέλιξη της βιοτεχνολογίας, από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα μέχρι και σήμερα, βλέπουμε να παρασκευάζονται ολοένα και περισσότερα εμβόλια και με επιταχυνόμενο ρυθμό, γεγονός που σημαίνει η προσπάθεια για την πρόληψη πολλών λοιμωδών νοσημάτων έχει διευρυνθεί, όπως έχει συμβεί και με τα όρια ηλικίας εντός των οποίων γίνονται οι εμβολιασμοί», ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, επισημαίνοντας ότι οι εμβολιασμοί δεν αφορούν πλέον μόνο στη βρεφική και παιδική ηλικία, αλλά έχουν επεκταθεί στην εφηβική ηλικία, στους ενηλίκους, αλλά και σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, που πάσχουν από υποκείμενο πρόβλημα που τους καθιστά ευάλωτους στις λοιμώξεις.
«Εάν ρίξουμε μια ματιά στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών θα δούμε ότι περιλαμβάνει 19 εμβόλια τα οποία αντικατοπτρίζουν την εξέλιξη της βιοτεχνολογίας στην παρασκευή τους. Έχουμε εμβόλια πολυδύναμα, που διευκολύνουν τη συμμόρφωση για τον εμβολιασμό, εμβόλια συζευγμένα, με γενετικό ανασυνδυασμό ή με ανάστροφο γενετικό μηχανισμό, και συνεχώς νέα εμβόλια προστίθενται στον κατάλογο εκείνων που στοχεύουν στην πρόληψη των νοσημάτων.
Οι εξελίξεις που επιτάχυνε η πανδημία
«Με την πανδημία κορωνοϊού ζήσαμε ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο, καθώς σε χρόνο ρεκόρ παρασκευάστηκαν εμβόλια κατά του ιού, η χορήγηση των οποίων έσωσε πραγματικά εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο από το πρώτο κιόλας έτος της εφαρμογής τους», συνέχισε η κα Θεοδωρίδου.
Η Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας εξήρε ιδιαίτερα την ταχύτητα με την οποία παρασκευάστηκε το εμβόλιο, την οποία χαρακτήρισε «βασική μέθοδο που έδινε αυτή τη δυνατότητα, καθώς και η στενή συνεργασία της τεχνολογίας με την επιστήμη, όπως και όλων των επιστημονικών κέντρων μεταξύ τους. Αυτό αποτελεί και ένα από τα μεγάλα διδάγματα αυτής της περιόδου, ότι η συνεργασία ανάμεσα στην τεχνολογία και την επιστήμη μπορεί να αποδώσει θαυμάσια αποτελέσματα».
«Να αναφέρουμε επ’ ευκαιρία του mRNA εμβολίου που βοήθησε στην αντιμετώπιση της πανδημίας το γεγονός ότι οι άνθρωποι που μας προσέφεραν τη δυνατότητα παρασκευής του, ξεκλειδώνοντας τον μηχανισμό, τιμήθηκαν εφέτος με το βραβείο Νομπέλ, πρόκειται για την Καταλίν Καρικό και Ντριού Βάισμαν.
Το «αγκάθι» της διστακτικότητας
Τα εμβόλια είναι πολλά, και συνεχώς αυξάνονται και μάλιστα με γοργούς ρυθμούς, επίτευγμα σημαντικό. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό παράλληλα με την τόσο σημαντική παρασκευή των εμβολίων να προχωρούν και οι εμβολιασμοί. Δηλαδή κάθε χώρα πρέπει να επιτυγχάνει, με βάση τα επιδημιολογικά της δεδομένα, υψηλή εμβολιαστική κάλυψη για τα λοιμώδη νοσήματα που υπάρχουν. Η εμβολιαστική κάλυψη αποτελεί έναν δείκτη ευαίσθητο που αποτυπώνει σε κάθε χώρα την πολιτική που ακολουθείται σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς και συνεπώς τη δημόσια υγεία.
Και επειδή αναφέρθηκα στο θέμα των εμβολιασμών, ότι πρέπει να γίνονται εμβολιασμοί, θα πρέπει να πούμε ότι το θέμα της διστακτικότητας αναδύθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αποτελώντας μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που νομίζαμε. Πλέον, είναι σαφές πως θα πρέπει να προσεγγιστεί με μεγαλύτερη προσοχή και με διαφορετική μεθοδολογία, στοχεύοντας στην ανίχνευση των αιτίων που προκαλούν τη διστακτικότητα και όχι στην προσπάθεια να πειστούν άτομα που διστάζουν.
To μέλλον των εμβολίων
Το μέλλον προδιαγράφεται λαμπρό. Διότι παγκοσμίως τα ερευνητικά κέντρα ασχολούνται με βελτιώσεις διαφόρων εμβολίων, με ανακαλύψεις άλλων που αφορούν το πεδίο αυτό, από την απλή και εύχρηστη μορφή τους, ώστε να μπορούν να γίνονται εύκολα, πχ χωρίς να χρειάζονται ενέσεις αλλά να δίνονται εμβόλια από το στόμα ή με διαδερμικά ένεση ή με εκνέφωμα. Αλλά και εμβόλια που να μην χρειάζονται ιδιαίτερες συνθήκες συντήρησης και να είναι πιο απλή η δυνατότητα να μεταφερθούν και σε μέρη όπου είναι δύσκολη η πρόσβαση.
Εκτός λοιπόν από τις προσπάθειες για τη δημιουργία αυτών των εμβολίων, από πλευράς χορήγησης και συντήρησης, υπάρχουν κλινικές μελέτες σε εξέλιξη και για την παρασκευή πολυδυνάμων εμβολίων και για την παρασκευή πολυεμβολίων, που θα καλύπτουν πολλά νοσήματα, αλλά και προσπάθειες παρασκευής εμβολίων και για χρόνια νοσήματα όπως η HIV λοίμωξη, η φυματίωση και η ελονοσία. Για την τελευταία, μάλιστα, πρόσφατα ο ΠΟΥ έδωσε το πράσινο φως για την κυκλοφορία του δεύτερου εμβολίου, το οποίο αποτελεί και μια μεγάλη ελπίδα για τον πληθυσμό της Αφρικής που υποφέρει. Τέλος, έχουμε μελέτες σε εξέλιξη για εμβόλια που είναι στοχευμένα, δεδομένου ότι όλη η επιστήμη στρέφεται στην Ιατρική Ακριβείας. Όπως και εμβόλια που δεν θα είναι μόνο προληπτικά, αλλά θα είναι και θεραπευτικά για καταστάσεις όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και άλλα.
Όλες αυτές οι θαυμάσιες εξελίξεις δεν πρέπει να αποτελούν προνόμιο ορισμένων χωρών που έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα χορηγούν στους πολίτες τους. Θα πρέπει τα εμβόλια να φθάσουν, όσα παρασκευάζονται και όσα μπορούν να συντηρούνται, εκεί όπου χρειάζεται να καταπολεμήσουν λοιμώδη νοσήματα και να βελτιώσουν την υγεία των ανθρώπων σε κάθε γωνιά της γης. Όταν η ανισότητα ως παράγοντας διάθεσης των εμβολίων εκλείψει, τότε πραγματικά θα έχει επιτευχθεί ένας θαυμάσιος στόχος της παγκόσμιας κοινότητας για μία καλύτερη, ελεύθερη από λοιμώδεις παράγοντες εποχή», πρόσθεσε η κα Θεοδωρίδου.
