Σε ένα πρωτόγνωρο, για τα ελληνικά δεδομένα, ψηφιακό περιβάλλον λειτουργούν το τελευταίο διάστημα, έπειτα από μακρόχρονη και συντονισμένη προσπάθεια, τα νοσοκομεία της Κρήτης. Γιατροί και νοσηλευτές με τάμπλετ, εκτός από τα βασικά τους εργαλεία, στα χέρια, συμπληρώνουν τον ηλεκτρονικό φάκελο των ασθενών, εξοικονομώντας… χαρτί και χρόνο και δημιουργώντας έναν νέο, ασφαλή τρόπο πρόσβασης στο ιστορικό των ασθενών. Παράλληλα, κωδικοποιούν τα νοσοκομειακά περιστατικά τροφοδοτώντας συνεχώς ένα ειδικό λογισμικό (grouper), το οποίο τα κατατάσσει αυτόματα σε ένα Σύστημα Διαγνωστικά Ομοιογενών Ομάδων, γνωστό στον χώρο της υγείας ως Diagnosis Related Groups, DRG.

Η ταξινόμηση των περιστατικών σε κατηγορίες γίνεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η κύρια διάγνωση των ασθενών, τυχόν επανεισαγωγή, τα δημογραφικά στοιχεία (φύλο και ηλικία), η διάρκεια νοσηλείας και η ιατρική πράξη. Αυτά στη συνέχεια θα γίνουν αντικείμενο άλλης πιο εξειδικευμένης επεξεργασίας. Το αποτέλεσμα θα δίνει μια πλήρη, ποσοτικά και ποιοτικά, εικόνα του ΕΣΥ, των νοσοκομειακών υπηρεσιών που προσφέρει στους πολίτες.

O γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Ιωάννης Κωτσιόπουλος

«Τα νοσοκομεία χρηματοδοτούνται από το κράτος και τον ΕΟΠΥΥ για να καλύψουν τις δαπάνες τους. Όμως χωρίς το εργαλείο κοστολόγησης των ιατρικών πράξεων, δηλαδή τα DRG, είναι αδύνατο να ελέγξουμε αν αυτές οι δαπάνες είναι λογικές ή αν υποκρύπτουν ζητήματα σπατάλης. Η σπατάλη και οι υπερβολικές χρεώσεις για υγειονομικά υλικά σίγουρα δεν βελτιώνουν την υγεία των ασθενών, αλλά αντιθέτως δημιουργούν εικόνα κακοδιαχείρισης των νοσοκομείων και υπονομεύουν τις όποιες προσπάθειες βελτίωσης των συνθηκών νοσηλείας των ασθενών. Συνεπώς, επενδύουμε ιδιαίτερα στο ρόλο του Ελληνικού Ινστιτούτου DRG καθώς για τη μετάβαση σε αυτό το νέο σύστημα απαιτούνται γρήγορα αλλά και προσεκτικά βήματα ώστε η κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων να γίνεται με τον πλέον επιστημονικό τρόπο και τα νοσοκομεία να αποζημιώνονται δίκαια για το έργο που παράγουν» λέει στο ygeiamou.gr o γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος.

Με το σύστημα DRG αντιμετωπίζονται χρόνιες παθογένειες του ΕΣΥ
«Μέσω των DRG μπορεί να μετρηθεί η απόδοση ενός νοσοκομείου. Μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για χρηματοδότηση και κατάρτιση προϋπολογισμών, καθώς και για τιμολόγηση νοσηλειών. Τα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου συστήματος, που χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλο τον κόσμο, είναι η ενίσχυση της διαφάνειας, η μέτρηση της νοσοκομειακής δραστηριότητας αλλά και η συγκριτική αξιολόγηση (κόστος, ποιότητα, κ.τ.λ.) με άμεσο αποτέλεσμα τη βελτίωση της αποδοτικότητας», εξηγεί με τη σειρά του ο πρόεδρος του Κέντρου Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών – Ελληνικό Ινστιτούτο DRG, κ. Παντελής Μεσσαρόπουλος.

O πρόεδρος του Κέντρου Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών – Ελληνικό Ινστιτούτο DRG, κ. Παντελής Μεσσαρόπουλος

Η εφαρμογή των DRGs από το 1980, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, απαντάται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις ευρωπαϊκές καθώς και στις γείτονες βαλκανικές όπως και στην Τουρκία – κάθε χώρα τα εφαρμόζει ανάλογα με τις ανάγκες της. Στην Ελλάδα τα DRG εισήχθησαν ως μνημονιακό προαπαιτούμενο το 2010 – τότε εφαρμόστηκαν βιαστικά τα περίφημα Κλειστά Ελληνικά Νοσήλια (ΚΕΝ), δηλαδή ένας ενιαίος «τιμοκατάλογος» των ιατρικών πράξεων, χωρίς όμως να είναι γνωστό πόσες ιατρικές πράξεις γίνονται.

«Όταν η χώρα μπήκε στα μνημόνια, οι θεσμοί ζήτησαν το κόστος των νοσοκομείων ώστε να αποτραπούν οι οριζόντιες περικοπές. Ήταν μία τεράστια προσπάθεια η οποία έγινε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ώστε να μπει μία τάξη στο χάος που επικρατούσε. Το σύστημα των ΚΕΝ είναι προ πολλού αναποτελεσματικό και αδυνατεί να αποτυπώσει στην πράξη την πραγματική εικόνα των νοσοκομείων», επισημαίνει ο κ. Μεσσαρόπουλος.

Το ΚΕ.ΤΕ.Κ.Ν.Υ με τη μορφή που λειτουργεί ως σήμερα από το 2017, έχει παράγει πολύ σημαντικό έργο. Στόχος του ήταν, και είναι, η εφαρμογή ενός συστήματος κοστολόγησης των νοσοκομειακών υπηρεσιών, ωστόσο για την υλοποίησή του έπρεπε να αντιμετωπιστούν μείζονες χρόνιες παθογένειες των δημόσιων νοσοκομείων. Όπως για παράδειγμα η… μονοκρατορία του χαρτιού, των εκατομμύρια ιατρικών φακέλων ασθενών που βρίσκονται στα υπόγεια των νοσοκομείων αντί να είναι αποθηκευμένοι σε ψηφιακή μορφή. Ή η πολυγλωσσία των πληροφοριακών συστημάτων στα δημόσια νοσοκομεία που δεν επιτρέπει ακόμη την ψηφιακή «συνομιλία» τους.

Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα «βασική προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι η αναβάθμιση της ψηφιακής υποδομής των νοσοκομείων και ιδιαίτερα του ψηφιακού φακέλου του ασθενούς ώστε να καταγράφονται σωστά όλες οι ιατρικές πράξεις. Το κομβικό αυτό έργο θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης όπως και η διασύνδεση των Νοσοκομείων με την ψηφιακή πλατφόρμα του ΚΕΤΕΚΝΥ».

Πως θα ωφεληθούν οι ασφαλισμένοι
«Το Ινστιτούτο σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας διαχειρίστηκε την υλοποίηση ενός πληρέστερου συστήματος κοστολόγησης και ως απαρχή για την ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων. Βασικός σκοπός του Ινστιτούτου είναι να προσδιορίσει μέσω συγκεκριμένου συντελεστή πόσο πιο σύνθετη είναι μια νοσηλεία και κυρίως να προσδιορίσει αν μία απλή ή πιο σύνθετη ομαδοποιημένη διάγνωση καταναλώνει περισσότερους πόρους (ιατρικό, νοσηλευτικό παραγόμενο έργο, υλικά, φάρμακα κ.λπ.). Ο τρόπος με τον οποίο θα τιμολογηθεί αποτελεί ευθύνη του ΕΟΠΥΥ και των λοιπών ασφαλιστικών οργανισμών. Αυτό που μπορούμε να πούμε αυτή τη στιγμή είναι ότι σίγουρα θα εξορθολογιστεί η διαδικασία αποζημίωσης νοσοκομειακής περίθαλψης και αυτό θα είναι προς όφελος των ασθενών», εξηγεί ο επικεφαλής του Ελληνικού Ινστιτούτου DRG.

Θα μπορούσε να περιγραφεί, στην πλήρη εφαρμογή του, ως ένα αδιάκοπο «σκανάρισμα» στο ΕΣΥ. Από τη στιγμή που σε πραγματικό χρόνο αποτυπώνονται οι ιατρικές πράξεις, πχ οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις ή οι χοληκεστομές ή οι αρθροπλαστικές ή οι τοποθετήσεις βηματοδότη ή οι απεικονιστικές εξετάσεις που πραγματοποιούνται κοκ ανά κλινική και ανά νοσοκομείο, η μέση διάρκεια νοσηλείας, οι επιπλοκές και οι επανεισαγωγές και άλλα, συλλέγεται ουσιαστικά όλο το παραγόμενο έργο στο ΕΣΥ. Η πλήρης εφαρμογή του Συστήματος Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΣυΚΝΥ) μέχρι την ένταξη όλων των νοσοκομείων της χώρας προϋποθέτει ουδέτερους προϋπολογισμούς, διευκρινίζει ο ειδικός, ώστε να μην επιβαρυνθεί η λειτουργία τους, κάτι που ίσχυσε σε όλα τα κράτη που εφαρμόστηκε το σύστημα των DRG.

«Δίνουμε κίνητρο στα νοσοκομεία να αυξήσουν τη νοσηλευτική τους δραστηριότητα (ώστε να αυξήσουν τα έσοδα τους) και να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους. Ωφελημένοι θα είναι οι ασθενείς που θα δουν αύξηση των χειρουργείων αλλά και όλων των ιατρικών πράξεων που σημαίνει ευκολότερη πρόσβαση στο ΕΣΥ και μικρότεροι χρόνοι αναμονής», εξηγεί ο κ. Κωτσιόπουλος.

Πλέον σε αυτή τη διαδικασία βρίσκονται τα νοσοκομεία της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας, και εκτιμάται ότι θα την έχουν ολοκληρώσει ως το τέλος του έτους. Επίσης, μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής, όπως «Σωτηρία», «Ερυθρός Σταυρός», «Ανδρέας Συγγρός», «Ωνάσειο», αλλά και πανεπιστημιακά όπως το ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη καθώς και το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου, το «Παπαγεωργίου», το Γενικό Νοσοκομείο Βόλου, το Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας και το «Θριάσιο» έχουν ξεκινήσει τις προπαρασκευαστικές εργασίες.

«Ο τελικός ωφελούμενος σε ένα σύστημα θα πρέπει να είναι ο ασθενής καταρχήν, αφού φυσικά θα δώσουμε στους επαγγελματίες υγείας όλα τα αναγκαία εργαλεία να δουλέψουν ώστε να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες. Τα DRG παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα στα νοσοκομεία ώστε να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους κυρίως μέσω της συγκράτησης του κόστους ανά νοσηλεία, της μείωσης της διάρκειας νοσηλείας και της ενίσχυσης της παραγωγικότητας. Συνεπώς, η εφαρμογή των DRG στοχεύει με τα διαθέσιμα χρήματα να έχουμε περισσότερες και πιο ποιοτικές υπηρεσίες υγείας» υπογραμμίζει ο κ. Μεσσαρόπουλος, εξαίροντας την εντυπωσιακή συμμετοχή των επαγγελματιών υγείας στην υλοποίηση του συστήματος μέσα στα νοσοκομεία, τόσο σε εκείνα της Κρήτης όσο και στα άλλα που έχουν ξεκινήσει αυτή την ψηφιακή και όχι μόνο μετάβαση.

Τι κέρδισε το Σύστημα Υγείας στην Κρήτη
H υλοποίηση της ταυτόχρονης εφαρμογής του συστήματος DRG σε όλα τα νοσοκομεία της Κρήτης ήταν πολύπλοκο έργο που απαίτησε την ενεργοποίηση πόρων και διεπιστημονικών ομάδων εργασίας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Εκτός από την εγκατάσταση ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού ιατρικού φακέλου (ΠΑΝΑΚΕΙΑ) και πληροφοριακού εξοπλισμού, απαιτήθηκε η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στη χρήση των συστημάτων ΠΑΝΑΚΕΙΑ αλλά και στην ιατρική κωδικοποίηση.

Μέσω της εφαρμογής των DRG στη φάση ουδέτερων προϋπολογισμών:

  • Νέος τρόπος κοστολόγησης των υπηρεσιών υγείας, πιο αντικειμενικός και πιο ουσιώδης σε σχέση με τα ΚΕΝ.
  • Έχουν επιταχυνθεί οι γραφειοκρατικές διαδικασίες στα νοσοκομεία (Κατάργηση φυσικού αρχείου).
  • Επιτυγχάνεται ομογενοποίηση ιατρικών πληροφοριών, καθώς οι διαγνώσεις και οι ιατρικές πράξεις είναι σε ενιαίο πανελλαδικό format.
  • Υπάρχει δυνατότητα συγκρίσεων μεταξύ νοσοκομείων και η δυνατότητα ουσιαστικών ελέγχων από τα ασφαλιστικά ταμεία.
  • Ομογενοποιούνται οι διαδικασίες και στη χρήση/λειτουργία ηλεκτρονικού φακέλου υγείας.
  • Σε βάθος χρόνου με την φάση αποζημίωσης των Νοσοκομείων θα είναι σημαντικό εργαλείο για εξαγωγή υγειονομικών δεδομένων που με τη σειρά τους θα συμβάλλουν στη δημιουργία χάρτη υγείας, κλινικών μελετών κ.α.

«Από τα πρώτα στοιχεία υπάρχει σημαντική εξοικονόμηση ανθρωποωρών στα γραφεία κίνησης των νοσοκομείων. Η ενσωμάτωση των DRG σε συστήματα ιατρονοσηλευτικών διαδικασιών, συμβάλει στη γρήγορη διερεύνηση παρελθόντων περιστατικών ενός ασθενούς, έχοντας πιο σφαιρική άποψη για το ιστορικό του ασθενούς και κάνοντας τη δουλειά των ιατρών αποδοτικότερη», τονίζει ο κ. Μεσσαρόπουλος.

«Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η ολική αναδιοργάνωση του τρόπου χρηματοδότης των Νοσοκομείων με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων για την Υγεία. Στην κορυφή της μεταρρυθμιστικής μας ατζέντας βρίσκεται η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών υγείας που θα αξιοποιούν την πρόοδο της τεχνολογίας και θα μας επιτρέψουν να συνθέσουμε ένα σύγχρονο χάρτη υγείας που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού. Προσθέτοντας νέες υπηρεσίες στα Νοσοκομεία μας, όπως η ρομποτική χειρουργική και τα νέα γενιάς απεικονιστικά μηχανήματα που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη αλλά και υπηρεσίες όπως το Hospital-at-Home για τις πλέον ευάλωτες ομάδες των ασθενών, χτίζουμε ένα νέο και σύγχρονο ΕΣΥ. Για να γίνουν αυτά, οφείλουμε να εξορθολογήσουμε τις δαπάνες, να σεβαστούμε τα χρήματα των φορολογούμενων προσφέροντας και αποζημιώνοντας περισσότερες, καλύτερες και πιο καινοτόμες υπηρεσίες υγείας ακόμα και στις πιο δυσπρόσιτες και απομακρυσμένες περιοχές», καταλήγει ο Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας.