Με αυξημένη ταχύτητα κυκλοφορεί πια η εποχική γρίπη σε όλη τη χώρα, αφήνοντας τα ίχνη της, άλλοτε βαθιά και μελανά όπως π.χ. τους νεκρούς και τους δεκάδες ασθενείς σε νοσοκομεία εντός ή εκτός Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), που εμφανίζουν σοβαρές επιπλοκές της νόσου, και άλλοτε καθαρά μεν αλλά λιγότερο έντονα, όπως π.χ. τα κλειστά σχολεία σε όλη τη χώρα καθώς δεκάδες χιλιάδες παιδιά νοσούν κυρίως με γρίπη τύπου Α(Η1Ν1).
Την ίδια στιγμή, κι ενώ η γρίπη σαρώνει, οι αρμόδιοι φορείς επιχειρούν να θωρακίσουν τον πληθυσμό που πιθανότατα θα χρειαστεί αντιική αγωγή, κάνοντας πιο αυστηρό το πλαίσιο διάθεσης των αντιικών φαρμάκων από τα φαρμακεία. Μετά την απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών των αντιικών σκευασμάτων την περασμένη Δευτέρα, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) ανακοίνωσε χθες ότι «ο τρόπος διάθεσης των προϊόντων Tamiflu και Relenza ορίζεται με περιορισμένη ιατρική συνταγή, φυλασσόμενη επί διετία». Ουσιαστικά ο ΕΟΦ επιχειρεί να ανακόψει τη διάθεση των αντιικών φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή, που συνέβαινε το προηγούμενο διάστημα καθώς πολλοί προμηθεύονταν αντιικό για το ενδεχόμενο της νόσησης, ανεξάρτητα από το αν συμβουλευτεί γιατρό.
Οι ειδικοί του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) χαρακτηρίζουν τη δραστηριότητα της γρίπης αυξημένη και υπογραμμίζουν ότι αναμένεται περαιτέρω ανοδική τάση τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες. Συνολικά, ο αριθμός των θυμάτων ανέρχεται στα 21 και των σοβαρών κρουσμάτων της νόσου στα 100 – τα στοιχεία αφορούν την περίοδο επιδημιολογικής επιτήρησης της γρίπης, δηλαδή τον περασμένο Οκτώβριο μέχρι και την περασμένη Κυριακή. Το 1/3 των θυμάτων έχει αναφερθεί μέσα στην τελευταία εβδομάδα, από τις 20 ως τις 26 Ιανουαρίου. Το ίδιο διάστημα καταγράφηκαν και οι περισσότερες νοσηλείες σε ΜΕΘ: μέσα σε μία εβδομάδα έγιναν 34 εισαγωγές ασθενών με σοβαρές επιπλοκές της γρίπης σε Εντατικές, δηλαδή το 38% του συνολικού αριθμού των ασθενών που έχουν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ από την αρχή της περιόδου γρίπης.
Οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ αναφέρουν επίσης ότι επικρατούν και τα δύο στελέχη της γρίπης τύπου Α, κάθε ένα από τα οποία θεωρείται επικίνδυνο για διαφορετικούς λόγους. Συγκεκριμένα κυκλοφορούν οι υπότυποι A(H1N1) και A(H3N2), με τον μεν πρώτο να πλήττει περισσότερο άτομα μικρής ηλικίας και να προκαλεί σοβαρή νόσο και τον δεύτερο να πλήττει ηλικιωμένους και να συνδέεται περισσότερο με θανατηφόρα έκβαση.
Αυτό αποτυπώνεται και στα στοιχεία του ΕΟΔΥ, καθώς η πλειονότητα των 21 κρουσμάτων, που είχαν μοιραία έκβαση, αφορά άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων. Τα θύματα ήταν 11 άνδρες και 10 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 4 έως 91 έτη. Το 90,5% ανήκε σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία συνιστάται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη αλλά εξ’ αυτών είχε εμβολιαστεί μόνον το 42,1%.
Η γρίπη πλήττει τα παιδιά και τα άτομα παραγωγικής ηλικίας, με το στέλεχος Α(Η1Ν1) να «προτιμά» αυτές τις ομάδες. Η εικόνα αυτή καταγράφεται άλλωστε και από τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, τα οποία σε ότι αφορά τον ανήλικο πληθυσμό, ηλικίας 0 – 4 ετών, δείχνουν αύξηση σε σχέση με την περασμένη εβδομάδα κατά 40%, ενώ είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι έχει φτάσει ήδη στα επίπεδα που ήταν πέρυσι τις εβδομάδες της κορύφωσης της γρίπης, τον Φεβρουάριο.
Τριπλασιασμό των κρουσμάτων γριπώδους συνδρομής και συνεπώς των επισκέψεων σε γιατρό δείχνουν τα στοιχεία του Οργανισμού για τα παιδιά ηλικίας 5-14 χρόνων. Από τις 70 μονάδες της κλίμακας του ΕΟΔΥ τα κρούσματα σε μία εβδομάδα εκτινάχθηκαν σε αυτην την ηλικιακή ομάδα στις 210. Κι επίσης είναι διπλάσιο το ποσοστό των κρουσμάτων όχι μόνο σε σχέση με τα κρούσματα που είχαν καταγραφεί πέρυσι την αντίστοιχη εβδομάδα, αλλά σε σύγκριση με τα κρούσματα που είχαν καταγραφεί όλες τις εβδομάδες του περυσινού Φεβρουαρίου. Έχει γίνει δηλαδή ήδη η υπέρβαση του σημείου της κορύφωσης της εποχικής γρίπης της προηγούμενης περιόδου.
Διπλασιασμός των κρουσμάτων διαπιστώνεται και στις ηλικίες 15-64 χρόνων, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι οι επισκέψεις για γριπώδη συνδρομή από τη θέση 60 εκτινάχθηκαν στη θέση 120.
Πιο ελεγχόμενη είναι η αύξηση των κρουσμάτων στα άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων, κάτι που ενδεχομένως να μπορεί να αποδοθεί και στα υψηλά ποσοστά αντιγριπικού εμβολιασμού σε αυτές την κατηγορία.
Η σημασία των εμβολίων και των αντιικών φαρμάκων
Οι ειδικοί του ΕΟΔΥ τονίζουν ότι η τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής αποτελεί ισχυρό «όπλο» για την προστασία του πληθυσμού από τους ιούς της γρίπης όπως και το αντιγριπικό εμβόλιο, για όσους συγκαταλέγονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Μάλιστα, υπογραμμίζουν πως επειδή η γρίπη θα κορυφωθεί τον επόμενο μήνα αλλά θα συνεχίσει να κυκλοφορεί μέχρι και το τέλος Μαρτίου όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες έχουν το χρόνο να εμβολιαστούν και να θωρακιστούν έναντι της νόσου.
Το ποσοστό κάλυψης του εμβολίου είναι περίπου 50% – 60%, αλλά αυτό που είναι σημαντικό και αποδεικνύεται από τις έρευνες είναι ότι έστω και αυτή η κάλυψη είναι πολύ σημαντική, γιατί επιτρέπει την ήπια νόσηση με γρίπη και αποτρέπει τις σοβαρές επιπλοκές της νόσου, οι οποίες συχνά έχουν μοιραία κατάληξη.
Τα αντιικά φάρμακα χορηγούνται από τον γιατρό εφόσον τίθεται η υποψία γρίπης, π.χ. ασθενής που παρουσιάζει πολύ βαριά συμπτώματα ή ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου και ιδανικά έχει επιβεβαιωθεί και με το ειδικό τεστ. Τα αντιικά πρέπει να χορηγούνται μέσα στο πρώτο 24ωρο από την έναρξη των συμπτωμάτων ώστε να μειώσουν ή και να αποτρέψουν τον κίνδυνο των πιθανών επιπλοκών, και συνεπώς της βαρύτερης νόσησης και της νοσηλείας.
