Η κυβέρνηση θέτει σε εφαρμογή το Πρόγραμμα Ηλεκτρονικής Πολιτιστικής Συνταγογράφησης, το οποίο αποσκοπεί στη βελτίωση της ψυχικής υγείας μέσω της συμμετοχής των πολιτών σε πολιτιστικές δράσεις. Η τροπολογία που ψηφίστηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2025, εντάσσεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το πρόγραμμα επιτρέπει τη δωρεάν συμμετοχή (με αποζημίωση από τον ΕΟΠΥΥ) σε πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και εκθέσεις, με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση να πραγματοποιείται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Οι δράσεις αυτές θεωρούνται συμπληρωματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις για άτομα με ψυχικές παθήσεις, χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες.
Ο πολιτισμός ως εργαλείο θεραπείας
Ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως μια «μεγάλη μεταρρύθμιση», υπογραμμίζοντας ότι για πρώτη φορά ο πολιτισμός εντάσσεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ως θεραπευτικό εργαλείο. Ανέφερε, επίσης, τη διαχρονική σχέση μεταξύ πολιτισμού και ψυχικής υγείας, παραπέμποντας στον ρόλο του αρχαίου θεάτρου ως μορφής συλλογικής ψυχοθεραπείας.
«Η συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες μπορεί να έχει σημαντική θεραπευτική επίδραση, ιδιαίτερα στις ψυχικές παθήσεις. Για τον λόγο αυτό, πλέον θα μπορούν να συνταγογραφούνται και να αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, όπως συμβαίνει με τα φάρμακα και τις ιατρικές θεραπείες», σημείωσε.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τόνισε ότι το πρόγραμμα είναι πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα και βασίζεται σε παρόμοιες πρακτικές που εφαρμόζονται ήδη σε ευρωπαϊκές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πώς θα λειτουργήσει το πρόγραμμα
Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος συνταγογράφησης, στο οποίο ψυχίατροι, νευρολόγοι – ψυχίατροι και παιδοψυχίατροι θα μπορούν να εκδίδουν παραπεμπτικά για συμμετοχή σε δράσεις τέχνης και πολιτισμού.
Οι ασθενείς που πληρούν τις προϋποθέσεις θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις ή να συμμετέχουν σε εικαστικές και μουσικές δραστηριότητες. Οι πολιτιστικοί φορείς που θα υλοποιούν τις δράσεις περιλαμβάνουν μουσεία, θέατρα και οργανισμούς που λαμβάνουν κρατική επιχορήγηση, καθώς και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς με κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο.
Οι λεπτομέρειες εφαρμογής, όπως οι επιλέξιμες μορφές τέχνης και τα κριτήρια για τους επαγγελματίες που θα συμμετέχουν, θα καθοριστούν με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού και Υγείας.
Χρηματοδότηση και κοινωνική διάσταση
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται πλήρως από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εξασφαλίζοντας ότι δεν θα υπάρξει οικονομική επιβάρυνση για τους ωφελούμενους ή το δημόσιο σύστημα υγείας.
Η επίδραση της τέχνης στην ψυχική υγεία
Η πολιτιστική συνταγογράφηση είναι μια πρακτική που εφαρμόζεται ήδη σε χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς, με θετικά αποτελέσματα στη βελτίωση της ψυχικής υγείας. Η τέχνη, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, επηρεάζει θετικά τον εγκέφαλο, αυξάνοντας τα επίπεδα σεροτονίνης και βελτιώνοντας τη συναισθηματική κατάσταση. Ειδικά στα παιδιά, η καλλιτεχνική θεραπεία ενισχύει την έκφραση συναισθημάτων, βελτιώνει τη συγκέντρωση και βοηθά στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Στη θεραπευτική χρήση της τέχνης διακρίνονται δύο βασικές κατηγορίες:
- Τέχνες στην υγεία: οι καλλιτέχνες συνεργάζονται με νοσοκομεία και δομές ψυχικής υγείας για τη δημιουργία θετικών εμπειριών
- Δημιουργικές καλλιτεχνικές θεραπείες: περιλαμβάνουν τη συμμετοχή των ασθενών σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες υπό την καθοδήγηση ειδικών
Η ένταξη της πολιτιστικής συνταγογράφησης στο Εθνικό Σύστημα Υγείας σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση στην ψυχική υγεία, που αξιοποιεί την τέχνη ως μέσο θεραπείας και ενίσχυσης της ποιότητας ζωής.
Διαβάστε την τροπολογία εδώ.
Κυστική ίνωση: Μια θετική εξέλιξη για τους 500.000 φορείς της νόσου στην Ελλάδα
Αδικημένοι αυτοί οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία – Είναι με μηδενικές αυξήσεις εδώ και 8 χρόνια
Πόσοι επικίνδυνοι ασθενείς νοσηλεύονται στα ψυχιατρεία – Γιατί δεν διαχωρίζονται τα περιστατικά
