Η ψυχική υγεία των νοσηλευτών έχει πλέον αναδειχθεί σε μείζον ζήτημα, ιδιαίτερα μετά την πανδημία της COVID-19. Ο όρος «ψυχική εξάντληση» ή «burnout» έχει αποκτήσει μια νέα, πιο ανησυχητική διάσταση, καθώς τα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης και burnout των νοσηλευτών αυξάνονται δραματικά. Μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο International Nursing Review, με επικεφαλής την καθηγήτρια Δρ. Allison Squires από το Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης, αναδεικνύει αυτά τα ανησυχητικά δεδομένα, τα οποία αποκαλύπτουν τα σοβαρά ψυχικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έρευνα αυτή φέρνει στο επίκεντρο τη νέα «πανδημία» στους χώρους των νοσοκομείων, και, κατά συνέπεια, και τον κίνδυνο για την ποιότητα της φροντίδας των ασθενών.
Κρίση ψυχικής υγείας στους νοσηλευτές
Η μελέτη αυτή, η οποία κάλυψε 9.387 νοσηλευτές σε 35 χώρες, αποκαλύπτει ότι σχεδόν οι μισοί νοσηλευτές παγκοσμίως βιώνουν σοβαρά ψυχικά προβλήματα. Τα πιο κοινά προβλήματα περιλαμβάνουν άγχος (44%), κατάθλιψη (21%) και burnout (57%). Μάλιστα, οι επιπτώσεις αυτών των καταστάσεων δεν περιορίζονται μόνο στον επαγγελματικό χώρο, καθώς πολλοί νοσηλευτές μεταφέρουν την ψυχική τους κούραση και στο σπίτι τους. Συγκεκριμένα, το 34% συνεχίζει να αισθάνεται άγχος και το 19% παρουσιάζει κατάθλιψη στην προσωπική του ζωή.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι επιπτώσεις διαφέρουν σημαντικά ανά χώρα. Για παράδειγμα, στην Τουρκία, το 80,9% των νοσηλευτών δηλώνει ότι νιώθει υπερφορτωμένο με ευθύνες στη δουλειά του, ενώ στην Ταϊλάνδη το ποσοστό αυτό αγγίζει μόλις το 6,7%. Οι διαφορές αυτές αποκαλύπτουν τις πολιτισμικές και συστημικές διαφορές, που επηρεάζουν την ψυχική υγεία των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Την κατάσταση στην Ελλάδα όσον αφορά τους νοσηλευτές μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο στο ygeiamou του Γεώργιου Αβραμίδη, Πρόεδρου της Πανελλήνιας Συνδικαλιστικής Νοσηλευτικής Ομοσπονδίας του ΕΣΥ.
Ο αντίκτυπος του COVID-19 και οι προσωπικές απώλειες
Ένας από τους βασικούς παράγοντες που επιδείνωσε την ψυχική υγεία των νοσηλευτών κατά την πανδημία της COVID-19 ήταν οι προσωπικές τους απώλειες. Περίπου το 20% των νοσηλευτών έχασε κάποιο μέλος της οικογένειάς του από τον ιό, ενώ το 35% έχασε φίλους και το 34% συναδέλφους. Η ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται, παρά την προσωπική τους θλίψη, πρόσθεσε ένα ακόμη βάρος στην ήδη πιεστική κατάσταση του επαγγέλματος. Όπως δήλωσε η καθηγήτρια Δρ. Squires: «Οι προσωπικές απώλειες και η αδυναμία να διαχειριστούν το πένθος τους εν μέσω της αυξημένης δουλειάς ήταν καθοριστικοί παράγοντες για την επιδείνωση της ψυχικής τους υγείας».
Οι επιθέσεις προς το νοσηλευτικό προσωπικό
Επιπλέον, σχεδόν το 50% των νοσηλευτών ανέφερε επιθετική συμπεριφορά από ασθενείς ή τους συγγενείς τους λόγω της δουλειάς τους. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η κοινωνική αυτή εχθρότητα αυξήθηκε, επειδή η παραπληροφόρηση για τον ιό και οι μύθοι που κυκλοφορούσαν δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για επιθέσεις κατά των εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Όπως ανέφερε η καθηγήτρια, η κοινωνική αυτή εχθρότητα όχι μόνο επηρέασε την ψυχική υγεία των νοσηλευτών, αλλά και τη δυνατότητά τους να προσφέρουν ποιοτική φροντίδα στους ασθενείς.
Ανεπαρκής η υποστήριξη από τα νοσοκομεία
Αν και οι ψυχικές ανάγκες των νοσηλευτών είναι εξαιρετικά αυξημένες, μόνο το 24% των νοσηλευτών δηλώνει ότι οι εργοδότες τους παρέχουν επαρκή υποστήριξη για την ψυχική τους υγεία. Οι λόγοι γι’ αυτό ποικίλλουν, αλλά συχνά σχετίζονται με την έλλειψη πόρων και υποδομών ή την υποτίμηση της σοβαρότητας του προβλήματος από τους οργανισμούς υγείας.
Παρά την έλλειψη θεσμικής υποστήριξης, πολλοί νοσηλευτές προσπαθούν ατομικά να προστατεύσουν την ψυχική τους υγεία. Συνήθως, αυτό γίνεται μέσω της αυξημένης σωματικής άσκησης, της βελτίωσης της διατροφής, της πνευματικής ενδυνάμωσης και της ενίσχυσης των προσωπικών τους σχέσεων. Ωστόσο, η έρευνα τονίζει ότι η ατομική προσέγγιση δεν αρκεί για την επίλυση των συστημικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές.
Η ανάγκη για παγκόσμια υγειονομική πολιτική
Οι νοσηλευτές αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα εργαζομένων στον τομέα της υγείας, και η πίεση που δέχονται θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικές αποχωρήσεις από το συγκεκριμένο επαγγελματικό πεδίο. Αυτό θα κάνει ακόμα σοβαρότερη την ήδη μεγάλη έλλειψη προσωπικού, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου τα συστήματα υγείας είναι πιο ευάλωτα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και άλλοι διεθνείς φορείς προειδοποιούν για τις συνέπειες της συνεχούς έλλειψης προσωπικού και επισημαίνουν την ανάγκη για καλύτερες συνθήκες εργασίας, βελτίωση των ψυχικών υπηρεσιών και ανάπτυξη προγραμμάτων στήριξης για την ψυχική υγεία του νοσηλευτικού προσωπικού. Όπως καταλήγει η Δρ. Squires: «Η αναγνώριση και η υποστήριξη της ψυχικής υγείας των νοσηλευτών είναι καθοριστικής σημασίας για τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας παγκοσμίως».
Γιατρός αυτοκτόνησε μετά από εξαντλητική εργασία – Έκανε 200 ώρες υπερωρίες σε ένα μήνα
Burn out: Τα επικίνδυνα σημάδια και πώς θα το ξεπεράσουμε
«Θερίζει» το burn out γιατρούς και νοσηλευτές σε ΜΕΘ και Επείγοντα – Τι έδειξε μελέτη
