Η επιχειρησιακή ετοιμότητα των νοσοκομείων σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, όπως είναι ο σεισμός, επανέρχεται στο προσκήνιο με αφορμή την έντονη σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη τα τελευταία 24ωρα. Τα ελληνικά νοσηλευτικά ιδρύματα σε περίπτωση που «χτυπήσει» ο Εγκέλαδος ή σε περίπτωση άλλης επείγουσας κατάστασης (πχ πυρκαγιά) μπορούν να δεχθούν και διαχειριστούν τραυματίες ή να εκκενωθούν άμεσα και με ασφάλεια για ασθενείς και εργαζόμενους, εφόσον απαιτηθεί.
Οι ειδικές ασκήσεις που διενεργούνται εντατικά από το 2021 σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας έχουν δημιουργήσει το πλαίσιο ορθής αντιμετώπισης σε υγειονομικό επίπεδο των φυσικών καταστροφών. Ήδη, μάλιστα, οι ασκήσεις έχουν φανεί χρήσιμες σε τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις λόγω πυρκαγιών: Στην εκκένωση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης το καλοκαίρι του 2023, καθώς επίσης και των «Παίδων Πεντέλης» και «Αμαλία Φλέμινγκ» τον περασμένο Αύγουστο.
Η σημασία των ασκήσεων γίνεται αντιληπτή εάν υποθέσει κανείς ότι πραγματοποιείται μεγάλος σεισμός και βρίσκεται στο δωμάτιο ενός δημόσιου, με την έξοδο να είναι μακριά, να μεσολαβούν σκάλες και το νοσηλευτικό ίδρυμα να είναι γεμάτο κόσμο. Η ασφαλής εκκένωση του νοσοκομείου σε μια τέτοια περίπτωση είναι πολύπλοκη και απαιτεί λεπτομερή συντονισμό και άψογη συνεννόηση και συνεργασία μεταξύ νοσοκομείου και Πυροσβεστικού Σώματος αλλά και όλων των εμπλεκόμενων φορέων μεταξύ τους.
Τον συντονισμό των ασκήσεων ετοιμότητας έχει το Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΚΕΠΥ-ΕΚΑΒ). Το κάθε νοσοκομείο έχει καταρτίσει αναλυτικά σχέδια για την αντιμετώπιση διαφορετικών κρίσεων και με συνεχείς ασκήσεις διαπιστώνεται ο βαθμός ετοιμότητας του προσωπικού για ανταπόκριση σε έκτακτες ανάγκες. Η σημασία που δίνεται στη διενέργεια των ασκήσεων φαίνεται από το γεγονός ότι αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης για τους διοικητές των νοσηλευτικών ιδρυμάτων.
Ενδεικτικά σήμερα είναι προγραμματισμένη άσκηση ετοιμότητας στο νοσοκομείο Αθηνών «ΚΑΤ». Σε λίγες ημέρες ακολουθεί το «Λαϊκό» και την ερχόμενη εβδομάδα νοσοκομείο της Κρήτης. Τα νοσηλευτικά ιδρύματα δε μένουν σε μία μόνο άσκηση, αλλά τα «τεστ» ετοιμότητας έχουν μια επαναληψιμότητα. Συγκεκριμένα, κάθε νοσοκομείο έχει μια άσκηση ανά 1,5 χρόνο περίπου. Η συχνότητα θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη εάν το πρόγραμμα των ασκήσεων δε σταματούσε την 1η Μαΐου λόγω έναρξης της αντιπυρικής περιόδου – γίνεται σε συνεργασία με την Πυροσβεστική, για αυτό και σταματά Μάιο με τέλος Οκτωβρίου.
Οι ασκήσεις των νοσοκομείων ξεκίνησαν δειλά το 2018 με πρωτοβουλία του τότε προέδρου του ΕΚΕΠΥ και νυν προέδρου του ΕΚΑΒ, Νίκου Παπαευσταθίου. Το 2019 εντάθηκαν αλλά διεκόπησαν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Από το 2021 ξεκίνησαν ξανά και διευρύνθηκαν.
Από περυσινή μεγάλη άσκηση στην Κρήτη με τίτλο «Μίνωας 2024»
Για κάθε άσκηση έχει προηγηθεί ένα σενάριο, για παράδειγμα σεισμός 6 Ρίχτερ. Διοίκηση, εργαζόμενοι, ΕΚΑΒ και πυροσβεστική επιχειρούν σε πραγματικό χρόνο καταρχάς σε ό,τι χρειάζεται για τη διαχείριση τραυματιών. Το ένα επίπεδο, επομένως, είναι η αντιμετώπιση των επιπτώσεων μιας φυσικής καταστροφής, από τη διαχείριση τηλεφωνημάτων, την αντιμετώπιση τραυματιών που φτάνουν σε ένα νοσοκομείο, μέχρι και την ανάγκη, εάν υπάρχει, διακομιδής σε όμορους υγειονομικούς σχηματισμούς. Το άλλο επίπεδο είναι να συμβεί μία φυσική καταστροφή σε κοντινή απόσταση με ένα νοσοκομείο. Τέτοιου είδους ασκήσεις έχουν γίνει πραγματικότητα στις πυρκαγιές της Αλεξανδρούπολης, αλλά και το περασμένο καλοκαίρι όταν εκκενώθηκαν προληπτικά, επίσης λόγω πυρκαγιάς, το Παίδων Πεντέλης και το «Αμαλία Φλέμινγκ».
Υπ’ ατμόν το ΕΚΑΒ για τη Σαντορίνη
Στο μεταξύ, παραμένουν στη Σαντορίνη, την Ίο και την Αμοργό κλιμάκια διασωστών για το ενδεχόμενο της αντιμετώπισης επιπτώσεων στον πληθυσμό από τη σεισμική έξαρση των τελευταίων ημερών.
Διασώστες και επικεφαλής γιατρός του Ειδικού Τμήματος Ιατρικής Καταστροφών (ΕΤΙΚ) του ΕΚΑΒ βρίσκονται στη Σαντορίνη και έχουν στήσει το επιχειρησιακό τους κέντρο για τη διαχείριση της πιθανής έκτακτης κατάστασης που συνεπάγεται η αυξημένη σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων 24ωρων.
Το ΕΤΙΚ του ΕΚΑΒ και η ΕΜΑΚ έχουν στα χέρια τους ειδικά σχέδια για την πιθανότητα ενός ισχυρού σεισμού, που περιλαμβάνουν τη χαρτογράφηση των υγειονομικών δομών του νησιού αλλά και των σημείων όπου μπορεί να χρειαστεί να λειτουργήσουν άλλοι υγειονομικοί σταθμοί. Επίσης, έχει διαμορφωθεί σχέδιο για το ενδεχόμενο της αδυναμίας πρόσβασης από το λιμάνι ή το αεροδρόμιο, που θεωρούνται πύλες με προβλήματα και ιδιαιτερότητες. Ασθενοφόρα και διασώστες βρίσκονται, επίσης, στην Ίο και Αμοργό, ώστε να ενισχύσουν τις υπάρχουσες υγειονομικές δομές.
Κρήτη – Σεισμός: ΕΚΑΒ σε πλήρη ετοιμότητα με την επιχειρησιακή άσκηση «Μίνωας 2024»
