Παρά τις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνολογία των εμβολίων, καθώς και τις εκατομμύρια ζωές που έχουν σωθεί μέχρι σήμερα, η διστακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό επιμένει σχεδόν σε κάθε ηλικιακή ομάδα του πληθυσμού. Στους ενήλικες, όμως, άνω των 65 έτων, και ειδικά στους πιο ευάλωτους, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση όχι μόνο στο ποια εμβόλια θα πρέπει να κάνουν, αλλά και στο πότε, προκειμένου να καμφθεί η διστακτικότητα και να θωρακίσουν την υγεία τους.
Αυτό τόνισε ο κύριος Στέλιος Λουκίδης, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του στην Eνημερωτική Συνάντηση με τίτλο «Το παρόν και το μέλλον του εμβολιασμού» που διοργανώθηκε στη Βυτίνα στις 16 και 17 Νοεμβρίου από την φαρμακευτική εταιρία Pfizer Hellas.
Ποια είναι η κατάλληλη εποχή για κάθε εμβόλιο
Σύμφωνα με τον κύριο Λουκίδη, δε χρειάζεται όλα τα εμβόλια να γίνονται το φθινόπωρο από τους ηλικιωμένους: «Ο εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου, για παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνεται και άλλη εποχή εκτός του φθινοπώρου, όπως το Μάρτιο ή τον Μάιο. Το ίδιο και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα».
Όπως σημειώνει, ο εμβολιασμός που συστήνεται για την περίοδο του φθινοπώρου είναι κατά του αναπνευστικoύ συγκυτιακού ιού (RSV), που είναι προτιμότερο να γίνεται το Σεπτέμβριο, και αργότερα την ίδια περίοδο, ο εμβολιασμός κατά της Covid-19 και κατά της γρίπης, με τον τελευταίο να διενεργείται στα μέσα Νοεμβρίου. Την τωρινή περίοδο, συνιστά για τους άνω των 65 το ενισχυμένο εμβόλιο της γρίπης, ενώ για τους κάτω των 65 ετών το μη ενισχυμένο. «Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται το φορτίο για τον ασθενή ως προς την πολυπλοκότητα των εμβολίων και γίνεται ένας καλύτερος χρονικός σχεδιασμός» εξηγεί ο κύριος Λουκίδης.
Το παράδοξο της εμβολιαστικής κάλυψης κορωνοϊού και γρίπης
Ο εμβολιασμός κατά της Covid-19 μας συστήθηκε την περίοδο της πανδημίας και, παρότι εκείνη την περίοδο ήταν τακτικός και δεδομένος για τους περισσότερους, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική σήμερα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από το gov.gr για τον εμβολιασμό κατά της Covid – 19, το διάστημα μεταξύ 5/9 και 7/11 πραγματοποιήθηκαν μόλις 20,6 χιλιάδες εμβολιασμοί.
Την ίδια στιγμή και σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τον κύριο Σεραφείμ Ζήκα, Α’ Αντιπρόεδρο Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) στην Ημερίδα του Εμβολιασμού που διοργάνωσε το ygeiamou στις 7/11 και αναφέρθηκε ο κύριος Λουκίδης, οι εμβολιασμοί κατά της γρίπης ανήλθαν στους 1,2 εκατ. εμβολιασμοί στα φαρμακεία μέχρι τις 7/11.
Γιατί είναι σημαντικός ο εμβολιασμός κατά του RSV
Παρότι ο ιός RSV ήταν πιο γνωστός ως μια παιδική λοίμωξη, επανήλθε στην επιδημιολογική παρατήρηση μόλις το 2022, καθώς πριν τον κορωνοϊό δεν γινόταν τόσο καλός έλεγχος στα νοσοκομεία, σύμφωνα με τον κύριο Λουκίδη. Τα στοιχεία που παρουσίασε ο κύριος Λουκίδης σχετικά με τις λοιμώξεις που καταγράφηκαν από τη ΓΝΑ «Ευαγγελισμός» και αφορούσαν την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2022 μέχρι τον Μάιο του 2023 μπορούν να θεωρηθούν σημαντικά και ενδεικτικά της επικινδυνότητας της νόσου. Από τους 217 ασθενείς που προσήλθαν στα ΤΕΠ, οι 21 ασθενείς κατέληξαν, περίπου δηλαδή το 16%. Η διάμεση ηλικία ήταν τα 72,91 έτη και με κάποια συννοσηρότητα κατά 95%, όπως κάπνισμα, υπέρταση και καρδιαγγειακή νόσο.
Σε αυτούς τους ασθενείς ηλικιακά συνιστάται ο εμβολιασμός κατά του ιού RSV, σύμφωνα με την Επιτροπή Εμβολιασμών. Ειδικότερα, συστήνεται μια δόση του εμβολίου στις ομάδες αυξημένου κινδύνου, οι οποίες είναι τα άτομα ηλικίας άνω των 75 ετών, καθώς και στα άτομα ηλικίας 60 – 74 ετών με έναν ή περισσότερους από επιβαρυντικούς παράγοντες υγείας ή χρόνια νοσήματα, όπως τα άτομα με χρόνιες σοβαρές καρδιοπάθειες, αναπνευστικές παθήσεις, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, νοσογόνο παχυσαρκία, ανοσοκαταστολή και νευρολογικές παθήσεις. Χρειάζεται προσοχή, όμως, στον ταυτόχρονο εμβολιασμό με άλλα εμβόλια την ίδια μέρα, καθώς δε συστήνεται η συχγορήγηση του εμβολίου έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού με τα εμβόλια έναντι της γρίπης και του κορωνοϊού.
Εντούτοις, η πρόταση της Πνευμονολογικής Εταιρείας είναι διαφορετική από αυτή της Επιτροπής, τονίζει ο κύριος Λουκίδης, καθώς «θα έπρεπε να εμβολιάζονται οι άνω των 50 με μια συννοσηρότητα, αλλά και άτομα με διαφορετικά νοσήματα που δεν έχουν ηλικία, όπως η κυστική ίνωση, αλλά και οι εγκύοι». Κλείνοντας, ο κύριος Λουκίδης σχολίασε και τον κομβικό ρόλο του γιατρού, καθώς «και οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να είναι δίπλα στους ασθενείς και να απαντούν σε κάθε απορία σχετικά με τα εμβόλια».
Νεότερα εμβόλια
Από την πλευρά της, η κυρία Βασιλική Κοσσυβάκη, Primary Care Medical Lead της Pfizer Hellas αναφέρθηκε στο μέλλον των εμβολίων. Όπως σημείωσε, μέχρι τα τέλη του Αυγούστου 2023 και στην ανασκόπηση των φαρμακευτικών εταιρειών που συμμετέχουν στο Vaccines Europe, υπήρχαν 103 υποψήφια εμβόλια σε ανάπτυξη, εκ των οποίων τα 99 ήταν προφυλακτικά και τα 4 θεραπευτικά (ιός απλού έρπητα και ηπατήτιδα Β), με στόχο δηλαδή λοιμογόνους παράγοντες. Μάλιστα, το 42% των υποψήφιων εμβολίων στοχεύουν σε νοσήματα ή συνδυασμούς νοσημάτων για τα οποία δεν υπάρχει αδειοδοτημένο εμβόλιο.
«Από αυτά, γύρω στα 30 βρίσκονται στις κλινικές μελέτες φάσης 3 ή σε φάση αδειοδότησης, επομένως ενδεχομένως να γίνουν διαθέσιμα τα επόμενα χρόνια. Τα υπόλοιπα είναι σε πιο πρώιμα βήματα -φάσης 1 ή 2- οπότε τα αποτελέσματα θα φανούν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα» σημειώνει η κυρία Κοσσυβάκη. Επιπλέον, η πλειοψηφία των εμβολίων που δοκιμάζονται, δοκιμάζονται σε ενήλικες, ενισχύοντας έτσι και τη σημασία του εμβολιασμού και στην ενήλικη ζωή.
Στο χαρτοφυλάκιο της Pfizer υπάρχουν υπό ανάπτυξη εμβόλια, με πυξίδα τις ιατρικές ανάγκες, όπως το εμβόλιο για την γρίπη, για τη νόσο Lyme, που έχει προκαλέσει πάνω 360 χιλιάδες περιστατικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες στην Ευρώπη, αλλά και για τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Β, κυρίαρχη αιτία μηνιγγίτιδας και βακτηριαιμίας στα νεογέννητα τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής τους.
Ο «παιδικός» ιός που απειλεί και τους ενήλικες – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Ιός RSV: Το εμβόλιο που δεν πρέπει να αμελήσουν οι ενήλικες φέτος
Μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή χωρίς εμβόλια; Μία παιδίατρος μας εξηγεί
