Ένα νέο εμβόλιο κατά της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) προστέθηκε στον κατάλογο προεπιλογής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Πρόκειται για το εμβόλιο MVA-BN που παράγεται από την εταιρεία Bavarian Nordic, το πρώτο που κατατάσσεται στον συγκεκριμένο κατάλογο.
«Αυτή η πρώτη προεπιλογή ενός εμβολίου κατά του ιού mpox είναι ένα σημαντικό βήμα στον αγώνα μας κατά της νόσου, τόσο στο πλαίσιο των σημερινών κρουσμάτων στην Αφρική, όσο και στο μέλλον», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus. «Χρειαζόμαστε τώρα επείγουσα κλιμάκωση των προμηθειών, των δωρεών και της διάδοσης, ώστε να διασφαλίσουμε ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο, μαζί με άλλα εργαλεία δημόσιας υγείας, για την πρόληψη των λοιμώξεων και τη διακοπή της μετάδοσης» συμπλήρωσε.
Με αυτόν τον τρόπο, αναμένεται να διευκολυνθεί η έγκαιρη και αυξημένη πρόσβαση σε σε κοινότητες με επείγουσα ανάγκη, ώστε να περιοριστεί η επιδημία. Σημειώνεται ότι κλιμακούμενη επιδημία mpox στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και σε άλλες χώρες κηρύχθηκε από τον Γενικό Διευθυντή του ΠΟΥ στις 14 Αυγούστου 2024. Πάνω από 120 χώρες έχουν επιβεβαιώσει περισσότερα από 103 000 κρούσματα mpox από την έναρξη της παγκόσμιας επιδημίας το 2022. Μόνο το 2024, υπήρξαν 25 237 ύποπτα και επιβεβαιωμένα κρούσματα και 723 θάνατοι από διάφορες εστίες σε 14 χώρες της αφρικανικής περιφέρειας (με βάση τα δεδομένα της 8ης Σεπτεμβρίου 2024).
Πόσο αποτελεσματικό είναι
Η αξιολόγηση του ΠΟΥ για την προεπιλογή βασίζεται σε πληροφορίες που υποβλήθηκαν από την εταιρία και στην εξέταση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, τον αρμόδιο ρυθμιστικό οργανισμό για το εν λόγω εμβόλιο. Το εμβόλιο MVA-BN μπορεί να χορηγηθεί σε άτομα ηλικίας άνω των 18 ετών σε δύο δόσεις με διαφορά 4 εβδομάδων. Ενώ το εμβόλιο δεν έχει επί του παρόντος άδεια κυκλοφορίας για άτομα κάτω των 18 ετών, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί «εκτός επισήμανσης» σε βρέφη, παιδιά και εφήβους, καθώς και σε έγκυες και ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση του εμβολίου συνιστάται σε περιπτώσεις επιδημιών όπου τα οφέλη του εμβολιασμού υπερτερούν των πιθανών κινδύνων.
Ο ΠΟΥ συνιστά επίσης τη χρήση μίας δόσης σε καταστάσεις επιδημίας με περιορισμένο εφοδιασμό, τονίζοντας ωστόσο την ανάγκη συλλογής περαιτέρω δεδομένων σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε αυτές τις συνθήκες.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, το εμβόλιο MVA-BN σε μία δόση που χορηγείται πριν από την έκθεση στον ιό έχει εκτιμώμενη αποτελεσματικότητα 76%, ενώ το πρόγραμμα 2 δόσεων επιτυγχάνει εκτιμώμενη αποτελεσματικότητα 82%. Ωστόσο, ο εμβολιασμός μετά την έκθεση είναι λιγότερο αποτελεσματικός από τον εμβολιασμό πριν από την έκθεση στην ιογενή λοίμωξη.
Το καλό προφίλ ασφάλειας και η απόδοση του εμβολίου έχει αποδειχθεί σταθερά σε κλινικές μελέτες, καθώς και σε πραγματικές συνθήκες, κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης παγκόσμιας επιδημίας από το 2022. Υπό το πρίσμα της μεταβαλλόμενης επιδημιολογίας και της εμφάνισης νέων στελεχών του ιού, παραμένει σημαντική η συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων δεδομένων σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε διάφορα πλαίσια, τονίζουν οι ειδικοί.