Μόλις περίπου ένα χρόνο πριν, τον Σεπτέμβριο του 2023, το Παρίσι έγινε εστία εκδήλωσης του δάγκειου πυρετού. Η παρουσία αυτής της ασθένειας, που μεταδίδεται από τα κουνούπια, ήταν αξιοσημείωτη για δύο λόγους: πρώτον, ήταν το πρώτο ξέσπασμα που αφορούσε γεωγραφικά σε κάποια βόρεια χώρα, και, δεύτερον, κανένας από τους ανθρώπους που νόσησαν δεν είχε ταξιδέψει πρόσφατα. Συνεπώς, αυτό απέδειξε ότι είναι πλέον δυνατή η τοπική μετάδοση του δάγκειου πυρετού στη βόρεια Ευρώπη.
Θα μπορούσε αυτό να επαναληφθεί και φέτος το καλοκαίρι, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων; Η γαλλική κυβέρνηση γνωρίζει ότι υπάρχει κίνδυνος εκδήλωσης του δάγκειου πυρετού και εκατοντάδες τοποθεσίες ελέγχονται τακτικά για την παρουσία των κουνουπιών που μεταφέρουν τη νόσο. Άλλωστε, περισσότεροι από 10 εκατομμύρια αθλητές, θεατές και τουρίστες πρόκειται να επισκεφθούν την πόλη του φωτός.
Ο Δρ Mark Booth, Ανώτερος Λέκτορας στην Επιδημιολογία Παρασίτων, Σχολή Φυσικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Newcastle, με άρθρο του στο The Conversation, αναλύει τι έχει αλλάξει στην επίπτωση της νόσου και πώς αυξάνεται ο κίνδυνος.
Η περίπτωση του Παρισιού
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Ολυμπιακοί Αγώνες αναγνωρίζονται ως παράγοντας κινδύνου για επιδημίες ασθενειών. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2016 στη Βραζιλία παραλίγο να αναβληθούν λόγω φόβων για τον ιό Ζίκα – έναν άλλο ιό που μεταδίδεται από το κουνούπι Aedes. Τελικά, δεν αναφέρθηκαν κρούσματα. Αντίστοιχα, ο φόβος για τη διασπορά του κορωνοϊού στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο έφερε δραστικά μέτρα στη διοργάνωση. Αν και αναφέρθηκαν λίγα κρούσματα μέσα σε αυτήν, παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων μεταξύ του γενικού πληθυσμού.
Όσον αφορά τους φετινούς αγώνες, αναμένονται επισκέπτες από περισσότερες από 200 χώρες, με πολλές από αυτές να παρουσιάζουν ήδη κρούσματα δάγκειου πυρετού. Το κουνούπι τίγρης (Aedes) έχει εξαπλωθεί σημαντικά περισσότερο από ό,τι το 2016, ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων δάγκειου πυρετού παγκοσμίως έχει αυξηθεί δραματικά την ίδια περίοδο –7,6 εκατομμύρια κρούσματα μέχρι στιγμής σε σύγκριση με τα 5,2 εκατομμύρια το 2016.
Επιπλέον, τα κουνούπια αυτά είναι απόλυτα προσαρμοσμένα στο αστικό περιβάλλον του Παρισιού. Χρειάζονται μόνο την ελάχιστη ποσότητα νερού σε ένα μικρό δοχείο για να γεννήσουν τα αυγά τους. Τρέφονται με ανθρώπινο αίμα, την αυγή και το σούρουπο. Τα ίδια τα αυγά μπορούν να αντέξουν σε ξηρές συνθήκες για μήνες. Μόλις βραχούν ξανά, τα αυγά θα εκκολαφθούν. Κάθε θηλυκό κουνούπι μπορεί να γεννήσει έως και 200 αυγά τη φορά.
Ακόμα πιο δυνητικά επικίνδυνη θεωρείται η περίπτωση ορισμένα από αυτά τα κουνούπια -τίγρεις να είναι ήδη μολυσμένα με τον δάγκειο πυρετό, που έχει περάσει από τη μητέρα τους. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τον αριθμό των τσιμπημάτων που απαιτούνται για να ξεκινήσει μια επιδημία. Αυτό σημαίνει ότι εντός του χρονικού πλαισίου των Ολυμπιακών Αγώνων, ένας μολυσμένος αθλητής ή θεατής θα μπορούσε να τσιμπηθεί μία φορά από ένα κουνούπι και να σπείρει μια επιδημία σε μια εβδομάδα περίπου. Επιπλέον, τα περισσότερα κρούσματα δάγκειου πυρετού είναι ασυμπτωματικά. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που μολύνονται πριν ή κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων μπορεί να μην έχουν ιδέα ότι έχουν μολυνθεί και να μεταφέρουν τον ιό πίσω στην πατρίδα τους, προκαλώντας εκεί μια πιθανή επιδημία.
Στο καρναβάλι του Ρίο φέτος, ένα ξέσπασμα δάγκειου πυρετού λίγες ημέρες πριν από τη διοργάνωση οδήγησε στην κήρυξη έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, αλλά η εκδήλωση δεν ακυρώθηκε. Οι εκτιμήσεις του καθηγητή για το Παρίσι είναι ότι δε θα υπάρξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, επειδή η ίδια η διοργάνωση αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Όποιος ζει και εργάζεται εκεί ή θα επισκεφθεί την πόλη, θα διαγωνιστεί ή θα εργαστεί εθελοντικά ή απλώς θα περνάει από το Παρίσι κατά τη διάρκεια των Αγώνων, θα αποτελέσει μέρος ενός τεράστιου φυσικού πειράματος – είτε το γνωρίζει είτε όχι.
Κουνούπια: Οι πιο επικίνδυνες ζώνες μετάδοσης λοιμώξεων – Νέα διαβάθμιση των περιοχών της χώρας
Κλιματική αλλαγή: Πυροδοτεί παγκόσμια ανησυχία για τις ασθένειες που μεταδίδονται από κουνούπια
Κουνούπια: Επτά λόγοι που τσιμπούν εσάς και όχι τον διπλανό σας
