Η κλιματική αλλαγή δεν επιδρά μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην ποιότητα της ζωής μας, επηρεάζοντας μεταξύ άλλων την εμφάνιση ασθενειών που σε διαφορετικές περιπτώσεις δε θα απασχολούσαν σημαντικά τη Δημόσια Υγεία. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι η ανάδυση περιστατικών λεπτοσπείρωσης, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες που άφησε πίσω της η κακοκαιρία Daniel, το περασμένο φθινόπωρο στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας.
«Στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Π.Γ.Ν. Λάρισας την περίοδο Σεπτέμβριος- Οκτώβριος 2023 κατεγράφησαν δεδομένα νοσηρότητας μετά τις πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας, όπως αυξημένη επίπτωση περιστατικών λεπτόσπειρας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κύριος Δημήτριος Παπαγιάννης, Αναπληρωτής, Καθηγητής Δημόσιας Υγείας, Διευθυντής του Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας και Ανοσοποίησης Ενηλίκων του Τμήματος Νοσηλευτικής – Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο πλαίσιο ενημερωτικής εκδήλωσης που υλοποίησαν η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και η Περιφέρεια Θεσσαλίας το περασμένο Σάββατο στην Καρδίτσα με το μήνυμα «Ενημερωνόμαστε και Αναλαμβάνουμε Δράση για την Υγεία μας και το Περιβάλλον!».
O κύριος Παπαγιάννης στην παρουσίαση της ομιλίας του
Όπως διευκρίνισε ο ειδικός, «συρροές περιστατικών λεπτοσπείρωσης έχουν καταγραφεί κατά το παρελθόν στη διεθνή βιβλιογραφία, ιδιαίτερα μετά από έντονα καιρικά φαινόμενα, όπως τυφώνες και πλημμύρες». Η περίπτωση όμως των φονικών πλημμυρών στη Θεσσαλία είναι χαρακτηριστική, καθώς πρόκειται για την πρώτη συρροή περιστατικών λεπτοσπείρωσης που καταγράφεται στην Ελλάδα.
Η λεπτοσπείρωση είναι μια μικροβιακή λοίμωξη, η οποία εμφανίζεται σε ανθρώπους και ζώα και προκαλείται από το βακτήριο με την ονομασία Leptospira. Το συγκεκριμένο μικρόβιο ευδοκιμεί σε υγρό περιβάλλον και επιβιώνει για αρκετές ημέρες μέσα σε υδάτινες συλλογές, γεγονός που εξηγεί τη διασπορά. Η συχνότητα εμφάνισης κρουσμάτων εμφανίζει εποχική τάση με τα περισσότερα κρούσματα να καταγράφονται τέλος καλοκαιριού με αρχές άνοιξης.
Η διασπορά στη Θεσσαλία
Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία από το Σύστημα Υποχρεωτικής Καταγραφής του ΕΟΔΥ που παρουσίασε ο κύριος Παπαγιάννης, το διάστημα 2004-2022 δηλώθηκαν 434 κρούσματα λεπτοσπείρωσης και μέσο αριθμό κρουσμάτων κατ’ έτος 23,3. Η υψηλότερη μέση ετήσια συχνότητα κρουσμάτων καταγράφηκε στην περιφέρεια των Ιονίων Νήσων και της Δυτικής Ελλάδας. Το 82,2% των δηλωθέντων κρουσμάτων ήταν άνδρες -με μέση ηλικία τα 52,5 έτη- στοιχείο που εξηγείται από τις εξωτερικές εργασίες που αναλαμβάνουν. Το 2022 ήταν μια ομαλή περίοδος, καθώς καταγράφηκαν μόλις 6 κρούσματα λεπτοσπείρωσης.
Ακριβώς αντίθετη ήταν η εικόνα της επίπτωσης της μικροβιακής λοίμωξης για το 2023 και με επίκεντρο τις πλημμύρες στη Θεσσαλία. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Μονάδας Επειγόντων από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας, που βρίσκονται υπό δημοσίευση, για την περιοχή της Θεσσαλίας, καταγράφηκαν 13 κρούσματα που επιβεβαιώθηκαν και εργαστηριακά, από τα οποία τα 7 αφορούσαν γυναίκες. Το πρώτο από αυτά καταγράφηκε στις 24 Σεπτεμβρίου του 2023, με συμπτώματα πυρετού, ίκτερου και μυαλγιών, ενώ το τελευταίο στις 14 Οκτωβρίου σε ένα χωριό στη Λάρισα. «Ο τόπος έχει σημασία, καθώς παρατηρούμε ότι τα κρούσματα ακολουθούν τη ροή των υδάτων» επισημαίνει ο καθηγητής.
Συμπερασματικά, ο καθηγητής ανέφερε ότι τα κρούσματα στην Ελλάδα έως το 2022 εμφανίζονται ως μεμονωμένα, με την καταγραφή να είναι παραπλήσια με αυτή των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών.
Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, μεταξύ 5 Σεπτεμβρίου και 31 Δεκεμβρίου 2023, 296 από τους ασθενείς που επισκέφθηκαν τα νοσοκομεία της περιφέρειας Θεσσαλίας εκτιμήθηκαν με κλινική υποψία λεπτοσπείρωσης και οι 45 (15,3%) από αυτούς επιβεβαιώθηκαν εργαστηριακά.
Κλιματική αλλαγή: Τα άτομα με αναπηρία επηρεάζονται «δυσανάλογα» από την ακραία ζέστη
Κλιματική αλλαγή – Ελλάδα: Το αποτύπωμά της στην υγεία – Δύο νέες μελέτες
Κλιματική αλλαγή: Σημαντικές οι επιπτώσεις της στην υγεία – Ο γιατρός που μπορεί να κάνει τη διαφορά
