Με μια πρόσφατη επιστημονική δημοσίευση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο Joao Breda, Διευθυντής του Γραφείου στην Ελλάδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), σύμφωνα με την οποία περισσότεροι από 1 εκατ. άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας της κλιματικής κρίσης ή παραγόντων σχετιζόμενων με αυτή. Επί τούτω «τρέχουν» ενέργειες με συμμετοχή 53 χωρών του ευρωπαϊκού σκέλους του οργανισμού. «Πρόκειται όμως για πρόκληση που υπερβαίνει τα ευρωπαϊκά σύνορα» επεσήμανε ο Δρ Breda.
Ακραία καιρικά φαινόμενα, εμφάνιση τροπικών νοσημάτων και επανεμφάνιση «ξεχασμένων» μεταδιδόμενων ασθενειών είναι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζουν σήμερα την Ευρώπη τόσο άμεσα όσο και έμμεσα, σε σχέση φερ’ επείν με τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα και άλλες χρόνιες καταστάσεις υγείας όπως καρδιαγγειακά νοσήματα κ.α.. «Θα πρέπει να προσαρμόσουμε τα συστήματα υγείας με τρόπο τέτοιο ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες προκλήσεις και το κόστος σε ζωές, να λαμβάνεται όμως υπ’ όψιν και ο αντίκτυπος από τις λεπτότερες, ανεπαίσθητες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής» δήλωσε ο Δρ Breda.
Η βιωσιμότητα στο επίκεντρο των νέων συστημάτων υγείας
Η κλιματική αλλαγή δεν ήταν ανέκαθεν κομμάτι της δημόσιας υγείας, σημείωσε ο Δρ Breda, σε αντίθεση με τη σημερινή γνώση ότι διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο. «Γι’ αυτό πρέπει να βάλουμε τα εθνικά συστήματα στο παιχνίδι». Τα ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων χρόνων ανέδειξαν τον σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στον τομέα της υγείας.
«Χρειαζόμαστε αναδιαμόρφωση των συστημάτων λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος» εξήγησε, αναγνωρίζοντας ωστόσο πως πρόκειται για μεγάλη πρόκληση, δεδομένου ότι οι κρατικές δομές υγείας σε πολλές χώρες είναι αρκετά παλιές. Θα πρέπει επομένως η περιβαλλοντική συνείδηση και η μέριμνα να ξεκινά από το σπίτι και να επεκτείνεται στα σύγχρονα συστήματα υγείας. Καινοτομία, δημιουργικότητα και συνεργασία είναι το αναγκαίο τρίπτυχο για την επιτυχία του εγχειρήματος.
«Πιστεύουμε ότι φέτος ήταν μια πραγματικά σημαντική χρονιά για την υγείας μας· βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων ιδιαίτερα σε σχέση με παγκόσμια γεγονότα, κάτι που μας επιτρέπει να ελπίζουμε ότι θα διαδραματίσει ισχυρό ρόλο για την αλλαγή» δήλωσε ο Δρ Breda και μοιράστηκε ένα μήνυμα αισιοδοξίας: «τα πράγματα δείχνουν να χειροτερεύουν, ωστόσο γίνεται πρόοδος».
Ελλάδα: 1η σε γήρανση πληθυσμού, 2η στην παχυσαρκία
Ο Δρ Breda κλήθηκε να απαντήσει για τη θέση του καθημερινού τρόπου ζωής στη διαχείριση της κλιματικής κρίσης. Όπως εξήγησε, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η Ελλάδα όπως και γειτονικές χώρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ορισμένες από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, όπως οι πυρκαγιές και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. «Πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε αυτή την ιδιαιτερότητα και μετά να την αντιμετωπίσουμε».
Η Ελλάδα μαζί με την Πορτογαλία και τη Ιταλία είναι οι ευρωπαϊκές χώρες με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς άνω των 65 ετών, συνεπώς θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι συννοσηρότητες όπως ο διαβήτης και η μακροχρόνια φροντίδα υγείας. Έπειτα, η Ελλάδα έρχεται δεύτερη στην παχυσαρκία μετά την Κύπρο, δήλωσε ο Δρ Breda.
Τα παραπάνω αναδεικνύουν την ανάγκη για ολιστική προσέγγιση στην αναδιαμόρφωση των συστημάτων υγείας, που υπερβαίνει την απλή μέριμνα για σύγχρονες εγκαταστάσεις και συμπεριλαμβάνει την προαγωγή της άσκησης (π.χ. μέσω αστικού σχεδιασμού) και της βιωσιμότητας και επενδύσεις στη δημόσια υγεία. «Πρέπει να δουλέψουμε από την πρόληψη έως τη μακροχρόνια φροντίδα. Πρέπει αν έχουμε πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Πάνω από τα μισά αρνητικά αποτελέσματα υγείας σχετίζονται με κακή ποιότητα και ανισότητα στις υπηρεσίες υγείας».
Αξιόπιστα συστήματα υγείας
Ο Δρ Breda αναφέρθηκε και στην συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας για τη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής για την Υψηλή Ποιότητα στη Φροντίδας (HQC-2-Greece), μια δράση που βασίζεται στην παροχή πληροφοριών (ανατροφοδότηση – feedpack) από παρόχους υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και εμπλεκόμενους φορείς. Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί πέντε workshops (Αθήνα, Πειραιά, Λάρισα και δύο στη Θεσσαλονίκη) και ακολουθούν το τελευταίο 10ήμερο του Μαΐου δύο ακόμα, στην Πάτρα και το Ηράκλειο Κρήτης.
«Είναι σημαντικό να ακούγονται οι φωνές των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτά τα παιδιά, από το νοσηλευτικό προσωπικό έως τους γιατρούς από κάθε τμήμα» τόνισε ο διευθυντής του Γραφείου ΠΟΥ στην Ελλάδα, μιλώντας για «εντυπωσιακή ταπεινότητα και προσήλωση» από μέρους των συμμετεχόντων, οι οποίοι αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται εκπαίδευση. Κατά τον ίδιο, οι ασθενείς χρειάζονται συστήματα υγείας που να αποπνέουν αξιοπιστία.
