«Μαύρη τρύπα» στη διοικητική λειτουργία της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής διαπίστωσε το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ), μιας αρχής που υπάγεται απευθείας στον υπουργό Υγείας και η οποία έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή της νομοθεσίας στο ευαίσθητο ζήτημα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Είναι η ανεξάρτητη εκείνη Αρχή που ελέγχει τα Κέντρα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σε όλο το φάσμα των ιατρικών δραστηριοτήτων τους, από τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μια γυναίκα για να υποβληθεί σε διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μέχρι τη δημιουργία τράπεζας γενετικού υλικού, όπως σπερματοζωαρίων ή ωαρίων, καθώς και τις Τράπεζες Βλαστοκυττάρων. Το ιδιαίτερο πεδίο επιστήμης και υγείας στο οποίο εντάσσεται η Εθνική Αρχή και ο αριθμός των χιλιάδων ζευγαριών με προβλήματα υπογονιμότητας στη χώρα μας που κινούνται μέσα σε αυτό αποτυπώνουν την αξία του και θέτουν όπως είναι προφανές υψηλά τον πήχη για τη λειτουργία της καθώς στην πράξη διαχειρίζεται ή έχει πρόσβαση σε ένα μεγάλο όγκο ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.

Αντί πρωτοκόλλου τηρούνταν αρχείο excel στον υπολογιστή

Οι Επιθεωρητές, όπως προκύπτει από το πόρισμα, που έχει στη διάθεσή του το ygeiamou.gr, έλεγξαν με επιτόπια επίσκεψη τους την Αρχή, τον Σεπτέμβριο του 2018, και διαπίστωσαν σοβαρές παρατυπίες στη γραμματειακή λειτουργία. Για την ακρίβεια διαπιστώθηκε ότι δεν τηρούνταν καμία κατηγορία πρωτοκόλλου, βάσει της σχετικής νομοθεσίας, ούτε χειρόγραφου ούτε ηλεκτρονικού. Τηρούνταν μόνο ένα αρχείο excel στον υπολογιστή, με εισερχόμενα, εξερχόμενα και εμπιστευτικά έγγραφα. Η Γραμματεία μάλιστα όταν κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις στους Επιθεωρητές, απάντησε πως από το 2014 μέχρι το 2018 αυτό το αρχείο τηρούσε!

«Το τηρούμενο υπό αυτές τις προϋποθέσεις πρωτόκολλο από τη Γραμματεία δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και δεν παρέχει καμία δικλείδα ασφαλείας ως προς τη διαχείριση των εγγράφων καθώς ένα αρχείο excel στον υπολογιστή μπορεί να αλλάξει και να τροποποιηθεί ανά πάσα στιγμή από οποιονδήποτε έχει πρόσβαση στον υπολογιστή, όπως και έγινε», σημειώνουν οι Επιθεωρητές.

Διάτρητο το excel με ακυρώσεις και «σβήσε-γράψε» αριθμούς πρωτοκόλλου

Συγκεκριμένα, αναφέρουν οι Επιθεωρητές πως στο αντίγραφο του πρωτοκόλλου εξερχομένων εγγράφων που εκτυπώθηκε από τον υπολογιστή της Γραμματείας κατά τον επιτόπιο έλεγχο, οι αριθμοί πρωτοκόλλου 468,469,470,471,472,473/31-82018 αντιστοιχούν στα έγγραφα που φέρεται ότι έχουν υπογραφεί από τον προϊστάμενο της Γραμματείας ενώ εκείνος απουσίαζε από την υπηρεσία την ημερομηνία αυτή. Στο ακριβές αντίγραφο του πρωτοκόλλου εξερχόμενων εγγράφων που απεστάλη από τη Γραμματεία στο ΣΕΥΥΠ στις 4-10-2018, σε όλα τα προαναφερθέντα έγγραφα είχε προστεθεί η φράση «ακυρώθηκε επανέκδοση λόγω απουσίας διευθυντή» χωρίς όμως να αναφέρεται ποιος έδωσε την εντολή ακύρωσης!

Εκ των υστέρων ακύρωση διαπιστώνεται και στο πρωτόκολλο εισερχομένων εγγράφων όπου έχουν ακυρωθεί άλλα δυο έγγραφα. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στο πόρισμα του ΣΕΥΥΠ «η ακύρωση αριθμού πρωτοκόλλου σε εξερχόμενα έγγραφα μπορεί να γίνει σε εξαιρετικές περιπτώσεις», και αναλύει ποιες είναι αυτές – και που στην περίπτωση της Εθνικής αρχής δεν υπάρχουν.

Βρέθηκαν επίσης έξι κενοί αριθμοί στο πρωτόκολλο που δεν ανταποκρίνονται σε κανένα έγγραφο, κι ακόμη η έκδοση οκτώ βεβαιώσεων με τον ίδιο αριθμό πρωτοκόλλου. Έγγραφα φέρνουν το ονοματεπώνυμο του προϊσταμένου της γραμματείας αλλά την υπογραφή άλλου προσώπου, υπαλλήλου που παραδέχεται πως υπέγραψε ως… προϊστάμενος και όχι αντί αυτού. Σημειωτέον ότι ο προϊστάμενος απουσίαζε με αναρρωτική άδεια.

«Επομένως το τηρούμενο από τη Γραμματεία πρωτόκολλο δεν ανταποκρίνεται σε καμία από τις προβλεπόμενες διατάξεις και δεν αποτελεί φερέγγυο και αξιόπιστο σύστημα ημερολογιακής καταγραφής με αύξοντα αριθμό όλων των εισερχομένων και των εξερχόμενων», διαπιστώνουν οι ελεγκτές του ΣΕΥΥΠ.

Προφορική έγκριση γενικώς κι αορίστως από το υπουργείο Υγείας επικαλούνταν η Γραμματεία

Ακόμη και μετά από αυτές τις διαπιστώσεις του ΣΕΥΥΠ, όμως, αρμοδίως επιχειρείται να παρουσιαστεί το θέμα ως απολύτως νόμιμο. Σε έγγραφο που αποστέλλεται τον Δεκέμβριο του 2018 στο ΣΕΥΥΠ και υπογράφεται από τον προϊστάμενο της Γραμματείας και μια υπάλληλο, αναφέρεται ότι «τα πρωτόκολλα τηρούνταν με τον τρόπο αυτό ο οποίος είχε εγκριθεί προφορικά από το υπουργείο Υγείας κατόπιν ερωτήσεως που είχε υποβληθεί».

Τουλάχιστον έκπληξη προκαλεί το να διαβάζει κάποιος πως αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους και το αντικείμενό τους κάποιοι δημόσιοι υπάλληλοι και δη ανεξάρτητων αρχών, και να επικαλούνται και γραπτώς ως επιχείρημα τις προφορικές εγκρίσεις γενικώς και αορίστως ενός φορέα για τις μη νόμιμες πρακτικές που ακολουθούσαν.

«Η σωστή τήρηση του πρωτοκόλλου μιας υπηρεσίας συνιστά μέσο απόδειξης της σύννομης και εμπρόθεσμης διοικητικής δράσης της υπηρεσίας, εξασφαλίζει τη συνέχεια αυτής και σχετίζεται με τη διαφάνεια και την αποτροπή δυσάρεστων φαινομένων», επισημαίνεται στο πόρισμα του ΣΕΥΥΠ.

Εντοπίστηκαν ακόμη διοικητικές παρατυπίες όπως μη ορθή τήρηση των αρχείων ως προς τα πρακτικά συνεδρίασης της Εθνικής Αρχής, από τον αριθμό των θεμάτων ημερήσιας διάταξης μέχρι το περιεχόμενο τους.

«Όλα τα δημόσια έγγραφα προκειμένου να είναι ολοκληρωμένα οφείλουν να συντάσσονται με μια τυπική δομή η οποία αποτελείται από τον τόπο και την ημερομηνία σύνταξης τους, τον αριθμό πρωτοκόλλου, το θέμα, το κυρίως κείμενο, την κοινοποίηση, και τέλος της υπογραφή. Η ανωτέρω διαδικασία δεν φαίνεται να τηρείται από τη Γραμματεία της Εθνικής Αρχής» συμπεραίνουν οι Επιθεωρητές και ζητούν να ελεγχθούν οι πειθαρχικές ευθύνες για τον προϊστάμενο της Γραμματείας και μια υπάλληλο.

Καταλήγοντας οι ελεγκτές του ΣΕΥΥΠ υπογραμμίζουν πως «η διοικητική πρακτική στην Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής δεν φαίνεται να ακολουθεί τη νομιμότητα σε όλα τα πεδία δράσης της, με βάση τα ευρήματα του συγκεκριμένου ελέγχου, με αποτέλεσμα πολλές από τις υπάρχουσες ενέργειες να τίθενται εν αμφίβολο εν μέρει και εν όλω ως προς το αποτέλεσμά τους».