Ολόκληρο το άρθρο της Ειρήνης Αγαπηδάκη* έχει ως εξής:
Κάθε χρόνο οι εμβολιασμοί προλαμβάνουν παγκοσμίως 2 με 3 εκατομμύρια θανάτους από λοιμώδη νοσήματα. Τα δεδομένα και οι έρευνες όμως μας δείχνουν ότι 1,5 εκατομμύρια θάνατοι μπορούν ακόμα να προληφθούν αν βελτιωθεί η παγκόσμια εμβολιαστική κάλυψη (1 στα 7 παιδιά δεν έχει λάβει ούτε μία δόση εμβολίου για παράδειγμα). Πιο συγκεκριμένα οι στόχοι για τους εμβολιασμούς σε παγκόσμιο επίπεδο (με βάση τα στοιχεία του ΠΟΥ) είναι οι εξής:- Διακοπή της διάδοσης του ιού της πολιομυελίτιδας και πιστοποίηση της εκρίζωσης της πολιομυελίτιδας.
– Εξάλειψη νεογνικού τετάνου.
– Εξάλειψη ιλαράς.
– Εξάλειψη του συνδρόμου συγγενούς ερυθράς.
– Εμβολιαστική κάλυψη άνω του 90% σε εθνικό επίπεδο για τα εμβόλια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού (ΕΠΕ).
– Ανάπτυξη νέων εμβολίων.
– Μείωση θνησιμότητας σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δυνατότητες πρόληψης τα τελευταία χρόνια, έχουν διευρυνθεί με την παρασκευή νέων εμβολίων, που προλαμβάνουν όχι μόνο τις λοιμώξεις, αλλά και τα νεοπλασματικά νοσήματα. Πράγματι, μελέτες δείχνουν μείωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 90% σε κορίτσια που έχουν εμβολιασθεί με το εμβόλιο των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Τα δεδομένα αυτά στηρίζουν την παγκόσμια στρατηγική του ΠΟΥ για τον εμβολιασμό HPV σε ποσοστό 90% των κοριτσιών ηλικίας μέχρι 15 ετών, μέχρι το 2030.
Τα οφέλη για τη Δημόσια Υγεία
Στη χώρα μας όλα τα άτομα έχουν δωρεάν πρόσβαση στους συνιστώμενους εμβολιασμούς οι οποίοι αποτελούν Δημόσιο αγαθό. Η επιτυχία των εμβολιαστικών στόχων εξαρτάται καθοριστικά από τη διατήρηση και ενίσχυση της εμπιστοσύνης στα εμβόλια και από την αντιμετώπιση της ανισότητας, σχετικά με τη διανομή των εμβολίων. Η ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια όλου του πληθυσμού αποτελεί όραμα, αλλά και τη μεγαλύτερη πρόκληση για το μέλλον.
Πράγματι, ο εμβολιασμός επιδρά σε επίπεδο ατομικό και κοινότητας – συμβάλλοντας στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας και στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης. Επίσης, βελτιώνει την υγεία του συνολικού πληθυσμού και, ταυτόχρονα, μειώνει το κόστος των υπηρεσιών Υγείας. Ακόμα, θεωρείται η ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη ιατρική παρέμβαση που έχει ποτέ ανακαλυφθεί.
Πρόσφατα ανακοινώσαμε με την κυρία Θεοδωρίδου (Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών) ποιες είναι οι ομάδες κινδύνου οι οποίες θα πρέπει οπωσδήποτε να προσχωρήσουν στον εμβολιασμό με το νέο επικαιροποιημένο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού – κυρίως για τους πολίτες που είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία ή έχουν συνοσηρότητες.
Έχουμε λοιπόν 355 εμβολιαστικά κέντρα σε όλη την χώρα (είναι επίσης σε εξέλιξη η λειτουργία άλλων 37) στα οποία μπορούν οι πολίτες να πάνε να εμβολιαστούν εύκολα, γρήγορα και δωρεάν κλείνοντας ραντεβού μέσα από την πλατφόρμα (όπως το κάναμε και τα προηγούμενα χρόνια). Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό, σε περίπτωση που νοσήσει κάποιος πολίτης να επικοινωνήσει με τον γιατρό του και να λάβει έγκαιρα αντιική θεραπεία για τις ομάδες για τις οποίες ενδείκνυται αυτή.
Οι εθνικοί στόχοι
Μέσω του Εθνικού Σχεδίου Δράσης έχουμε ορίσει συγκεκριμένους στόχους τους οποίους ακολουθούμε πιστά και οι οποίοι μας βοηθούν να χαράξουμε μία ενιαία πολιτική στο κομμάτι του εμβολιασμού. Θέλουμε λοιπόν ως Κυβέρνηση τη μέγιστη δυνατή εμβολιαστική κάλυψη με τα εμβόλια του ΕΠΕ, τη δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου εμβολιασμών που διασυνδέεται με τον ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο Υγείας, και βέβαια, τον συστηματικό εμβολιασμό ειδικών πληθυσμιακών ομάδων.
Όλα αυτά, μας οδηγούν σε καλύτερη και συνεχή επιδημιολογική επιτήρηση, όπως και σε έναν καλύτερο σχεδιασμό μέσω μίας σταθερής στήριξης των εμβολιασμών από το Κράτος. Επιπλέον, έχουμε αναπτύξει μια πολυεπίπεδη στρατηγική για την ενίσχυση του γραμματισμού υγείας του πληθυσμού σε σχέση με τα θέματα πρόληψης και βέβαια τον εμβολιασμό, ώστε να αποτρέψουμε την παραπληροφόρηση και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων.
Το έργο της Εθνικής Επιτροπή Εμβολιασμών
Είναι σημαντικό ότι η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού, καταρτίζει το Εθνικό Χρονοδιάγραμμα Εμβολιασμού (παιδιών, εφήβων και ενηλίκων) και το επικαιροποιεί συνεχώς, με βάση τις διεθνείς συστάσεις και τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών (ΕΠΕ) είναι οι εξής: τα επιδημιολογικά δεδομένα λοιμωδών νοσημάτων, η εμβολιαστική κάλυψη (εθνικό μητρώο), οι νέες γνώσεις για τη διάρκεια προστασίας, τα νέα εμβόλια και η απόσυρση παλαιών και η αξιολόγηση του κόστους/οφέλους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημιουργία του Εθνικού μητρώου εμβολιασμών αποτελεί για τη χώρα μας απόλυτη προτεραιότητα.
Ο σημαντικός ρόλος της εμβολιαστικής κάλυψης
Η εμβολιαστική κάλυψη αποτυπώνει το ποσοστό του πληθυσμού που έχει ανοσοποιηθεί έναντι ενός λοιμώδους νοσήματος. Αποτελεί λοιπόν δείκτη για την αξιολόγηση των αναγκών του εμβολιασμού και τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων, όπως και την αναγνώριση προβλημάτων του εθνικού προγράμματος. Για παράδειγμα, η εκτίμηση της προσβασιμότητας ενός πληθυσμού στις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας. Η μειωμένη εμβολιαστική κάλυψη ως προς ορισμένα λοιμώδη νοσήματα μπορεί να συμβάλει στην επανεμφάνισή τους.
Στους παράγοντες που επιδρούν στην εμβολιαστική κάλυψη περιλαμβάνονται: η διστακτικότητα, η άρνηση των εμβολιασμών, η μετακίνηση πληθυσμών, ο πόλεμος και οι επιδημίες (όπως ο κορωνοϊός).
Στη χώρα μας, μέχρι σήμερα, η εμβολιαστική κάλυψη στηρίζεται σε αξιόλογες μελέτες που, όμως, υπολείπονται σε μεθοδολογία της ψηφιακής καταγραφής των εμβολιασμών (μητρώο εμβολιασμών). Η ηλεκτρονική καταγραφή των εμβολιασμών έχει αρχίσει από το Μάιο του 2022, αλλά η εφαρμογή της απαιτεί εντατικοποίηση της ενημέρωσης και την αυξημένη συμμετοχή όλης της επιστημονικής κοινότητας.
Τέλος, αναφορικά με τα μέτρα πρόληψης από τον κορωνοϊό, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι θα πρέπει να προστατεύουμε τον εαυτό μας φορώντας μάσκα και να αποφεύγουμε την έκθεσή μας σε μέρη με πολυκοσμία, χωρίς μάσκα, ειδικά όταν υπάρχει έξαρση κρουσμάτων. Είναι θετικό ότι παρατηρούμε πως έχει αυξηθεί η συνταγογράφηση της αντιικής θεραπείας και αυτό, σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό, έχει οδηγήσει σε λιγότερες σοβαρές νοσηλείες και λιγότερους θανάτους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Είναι και αυτό μια σπουδαία κατάκτηση της Δημόσιας Υγείας.
* Η κυρία Ειρήνη Αγαπηδάκη είναι Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας.
* Η MSD Ελλάδος υποστηρίζει την πρωτοβουλία του «Πρώτου Θέματος» να αναδείξει τη σημασία του εμβολιασμού. Η φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει καμία ανάμειξη στην επιλογή των αρθρογράφων και στο περιεχόμενο των κειμένων.
