«Αν δεν υπήρχε το ΕΚΑΒ, δεν θα υπήρχα σήμερα», δήλωσε η 39χρονη που έμεινε διασωληνωμένη επί οκτώ ημέρες μετά από δάγκωμα φιδιού στη Θεσσαλονίκη το περασμένο καλοκαίρι. Το βίντεο που αποτυπώνει τα κρίσιμα λεπτά κατά τα οποία το πλήρωμα του ΕΚΑΒ έσωσε τη ζωή της εθελόντριας έκανε πριν από λίγες ημέρες το γύρο του διαδικτύου. Αποτελεί ένα σύντομο μεν, αλλά διεισδυτικό ντοκουμέντο του δύσκολου έργου που επιτελούν οι διασώστες, οι οποίοι, σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να πιστεύει το ευρύ κοινό, δε μεταφέρουν απλώς ένα περιστατικό στο νοσοκομείο, αλλά προσφέρουν την κατάλληλη ιατρική βοήθεια στη σωστή στιγμή.
«Περιπτώσεις όπως της 39χρονης στη Θεσσαλονίκη εάν δεν αντιμετωπιστούν με τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε, δε ζούνε», σημειώνει στο ygeiamou.gr η γιατρός Επειγοντολόγος – Αναισθησιολόγος του ΕΚΑΒ, επικεφαλής όλων των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και Διευθύντρια του ΙΕΚ του ΕΚΑΒ, Βάσω Δημητροπούλου. Εξηγώντας το επίπεδο εκπαίδευσης και γνώσεων που έχουν οι διασώστες, τονίζει ότι υπάρχει μια ολόκληρη αλυσίδα προσώπων και ενεργειών και αναλόγως το περιστατικό γίνονται οι απαιτούμενες ενέργειες.
Στην παραπάνω περίπτωση της εθελόντριας που πήγε σε ένα σχολείο προκειμένου να απεγκλωβίσει μια οχιά, η σοβαρότητα της κατάστασης μετά το δάγκωμα του φιδιού έκανε το ΕΚΑΒ να κινητοποιηθεί και να στείλει αμέσως κινητή ομάδα με γιατρό που τη διασωλήνωσε, σώζοντάς της τη ζωή. «Έχουμε τις μοτοσικλέτες οι οποίες μπορούν να φτάσουν σε πολύ μικρό χρόνο σε ένα περιστατικό, πιο γρήγορα από το ασθενοφόρο. Οι διασώστες μοτοσικλετιστές θα κρίνουν τι χρειάζεται και εάναπαιτείται ασθενοφόρο για μεταφορά στο νοσοκομείο», αναφέρει η κυρία Δημητροπούλου, προσθέτοντας: «Οι εκπαιδευμένοι διασώστες σταθεροποιούν, αντιμετωπίζουν και μετά διακομίζουν εφόσον απαιτείται».
Η εκπαίδευση των διασωστών περιλαμβάνει 1.550 ώρες (τέσσερα εξάμηνα) θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης και ακολουθούν 960 ώρες πρακτικής άσκησης. Μετά την απόκτηση της άδειας η εκπαίδευσή τους δε σταματά αλλά είναι συνεχιζόμενη. Ακόμη και οι εν ενεργεία διασώστες περνούν κάθε χρόνο από εκπαίδευση καθώς τα υγειονομικά πρωτόκολλα τροποποιούνται, οι ανάγκες αλλάζουν και η διαρκής εκπαιδευτική διαδικασία κρίνεται αναγκαία. Τα προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης είναι πιστοποιημένα από το Υπουργείο Υγείας, τη στιγμή που οι διασώστες παίρνουν πιστοποίηση και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης. Τίποτα δεν είναι απλό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακολουθούν ακόμη και μαθήματα ασφαλούς οδήγησης (80 ώρες).
Τι μπορούν να αντιμετωπίσουν; «Τα πάντα», απαντά με δύο λέξεις η κυρία Δημητροπούλου. «Ο προνοσοκομειακός χώρος είναι εχθρικός. Μπαίνουμε στο σπίτι του ασθενούς ή είμαστε στο πεδίο, στον δρόμο. Οι άνθρωποι των ασθενοφόρων είναι εκπαιδευμένοι στα πάντα και μπορούν να ανταπεξέλθουν παντού», λέει. Ενδεικτικά, είναι εκπαιδευμένοι σε όλα τα πρωτόκολλα βασικής και εξειδικευμένης υποστήριξης της ζωής, όπως επίσης και στα πρωτόκολλα επειγόντων και τραύματος. Μπορούν να αντιμετωπίσουν παιδιατρικά συμβάντα, ενώ έχουν εκπαίδευση ακόμη και για μαζικές απώλειες (όπως ήταν για παράδειγμα η φωτιά στο Μάτι ή το δυστύχημα στα Τέμπη). «Όταν έχεις 30-40 θύματα, έχεις εκπαίδευση πώς να κάνεις διαλογή στα ασθενοφόρα», προσθέτει η επικεφαλής των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Οι ελλείψεις στα πληρώματα του ΕΚΑΒ απασχόλησαν έντονα τους καλοκαιρινούς μήνες την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, καθώς σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές καταγράφονταν καθυστερήσεις στην άφιξη των ασθενοφόρων. Για να βγαίνουν περισσότερα ασθενοφόρα στο δρόμο προχώρησε σε τοποθέτηση προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων στη θέση των οδηγών των οχημάτων.
Το πρόγραμμα των μικτών πληρωμάτων, χάρη στο οποίο αυξήθηκαν οι διακομιδές, συνεχίζεται τουλάχιστον έως το τέλος του χρόνου και είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασής του και την επόμενη χρονιά. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια ενίσχυσης του ΕΚΑΒ με προσωπικό. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, από τις 6.500 προσλήψεις που έχει προαναγγείλει ο Πρωθυπουργός για το 2024, οι 800 αφορούν στο ΕΚΑΒ.
Η πρόκληση είναι να καλυφθούν οι θέσεις, καθώς το ενδιαφέρον είναι χαμηλό. Πρόσφατο παράδειγμα η πρόσκληση ενδιαφέροντος για διασώστες με διετείς συμβάσεις που έγινε στην Αττική. Από τις περίπου 270 θέσεις, προσήλθαν μόνο οι 120. Ο χαμηλός μισθός (περίπου 700 ευρώ) είναι ένα από τα προβλήματα που εντοπίζουν οι υποψήφιοι και δεν επιλέγουν να δηλώσουν ενδιαφέρον.