Έκρυθμο είναι το κλίμα στη φαρμακοβιομηχανία για τα προβλήματα του κλάδου που σχετίζονται με τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και τις υπέρογκες υποχρεωτικές επιστροφές. Με δεδομένο ότι οι ανάγκες για φάρμακα μεγαλώνουν ως αποτέλεσμα της αυξημένης νοσηρότητας και μπροστά στις προκλήσεις των ελλείψεων που θα συνεχίσουν και τον ερχόμενο χειμώνα, οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελλάδας (ΣΦΕΕ) παρουσίασαν σε ειδική εκδήλωση τη σημερινή κατάσταση στον κλάδο του φαρμάκου και τις άμεσες προτεραιότητες.
Το υγειονομικό προφίλ της χώρας καταδεικνύει την ανάγκη για μια ισχυρή φαρμακευτική πολιτική προκειμένου να μη φεύγουν φάρμακα και να υπάρχουν κίνητρα για να μπαίνουν καινούργια σκευάσματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το προσδόκιμο ζωής έχει μειωθεί κατά έξι μήνες μετά την πανδημία της Covid-19. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα διαμορφώνεται στα 81,2 έτη, σε αντίθεση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που το προσδόκιμο ζωής είναι τα 80,6 έτη. Το 22,9% του πληθυσμού στην Ελλάδα είναι άνω των 65 ετών, ενώ οι παράγοντες θνησιμότητας αυξάνονται. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2020 αναμένονταν στην Ελλάδα 62.000 νέα περιστατικά καρκίνου και 33.000 θάνατοι από καρκίνο.
Ενώ οι δείκτες υγείας βαίνουν επιδεινούμενοι, η δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο παραμένει στάσιμη και η συμμετοχή των εταιρειών αυξάνεται. Τη δεκαετία 2010 – 2020 η δημόσια χρηματοδότηση για την Υγεία μειώθηκε κατά 32,9%. Οι κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας στην Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου στο ήμισυ του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, το δημόσιο μερίδιο χρηματοδότησης στην Ελλάδα για φάρμακα αντιστοιχεί στο 51% (έναντι 57% στην ΕΕ), ενώ από το 2014 έως το 2021 καταγράφεται αύξηση κατά 477% των συνολικών αυτόματων επιστροφών (clawback-rebate) της φαρμακοβιομηχανίας.
Υπό τα παραπάνω δεδομένα, ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, συνόψισε στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες, τις άμεσες προτεραιότητες για τη φαρμακευτική πολιτική. Ο ΣΦΕΕ επιδιώκει συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας, με σκοπό να τις παρουσιάσει και σε εκείνον.
Καταρχάς ανέφερε ότι απαιτείται εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής επένδυσης/χρηματοδότησης. Ανασφάλιστοι, ΙΦΕΤ και οι αυξητικές τάσεις της αγοράς του φαρμάκου δημιουργούν την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό της δαπάνης. Ενδεικτικά, η δαπάνη για τους ανασφάλιστους διαμορφώθηκε σε 320 εκατομμύρια ευρώ το 2022.
Η βελτίωση της απόδοσης των πόρων μέσω ψηφιοποίησης και ελέγχων, η πρόσβαση στην καινοτομία, η προσέλκυση επενδύσεων, η λειτουργικότητα του συστήματος αλλά και η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής νομοθεσίας αποτελούν, επίσης, προτεραιότητες.
47% της δαπάνης είναι οι αυτόματες επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας
Σύμφωνα με όσα επεσήμανε ο Γενικός Διευθυντής του ΣΦΕΕ, Μιχάλης Χειμώνας, η δημόσια χρηματοδότηση στην Ελλάδα υστερεί σημαντικά. Στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (EFPIA), δείχνουν ότι η συνολική δημόσια χρηματοδότηση φαρμάκου το διάστημα 2013-2021 μειώθηκε (κατά 16,4%) μόνο στην Ελλάδα, σε σύγκριση με άλλες 16 χώρες της Ε.Ε για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Η υποχρηματοδότηση έχει ως αποτέλεσμα αυξημένες επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας που αγγίζουν το 47% της συνολικής δαπάνης, ανέφερε ο κ. Χειμώνας. Η συμμετοχή των ασθενών στα αποζημιούμενα φάρμακα φτάνει τα 689 εκατομμύρια ευρώ.
Οι ελλείψεις φαρμάκων
Το θέμα των ελλείψεων φαρμάκων δεν έλειψε από την εκδήλωση, ειδικά μετά την ανακοίνωση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) που περιελάμβανε τέσσερα μέτρα για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις που συνεχίζονται και θα ενταθούν τον ερχόμενο χειμώνα. Οι εκπρόσωποι του ΣΦΕΕ σημείωσαν ότι η αύξηση των ποσοτήτων σκευασμάτων που διατίθενται στην ελληνική αγορά, όπως προβλέπουν οι νέες οδηγίες του ΕΟΦ, δε λύνουν το πρόβλημα, ενώ αναμένεται να επιφέρουν δραματική αύξηση του κόστους στη βιομηχανία.
Η φαρμακοβιομηχανία ζητά τη δημιουργία ενός εναρμονισμένου συστήματος πρόληψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση έναν κοινό ορισμό των ελλείψεων και με τη δημιουργία ενός διαλειτουργικού ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης και ενημέρωσης. Επίσης, για τις φαρμακευτικές εταιρείες είναι σημαντική η διαφάνεια και η κατανόηση της εκάστοτε ζήτησης. Για παράδειγμα, μπορεί μια συνεργασία με το ECDC να δίνει καλύτερη εικόνα για ενδεχόμενες μελλοντικές ελλείψεις.
Νέες θεραπείες
Ο ρυθμός πλήρους διαθεσιμότητας των νέων σκευασμάτων για τους ασθενείς στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο ΣΦΕΕ, κατά την περίοδο 2018 – 2021 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ενέκρινε 168 σκευάσματα. Εξ αυτών, τα 90 κυκλοφορούν στην Ελλάδα.
Ωστόσο, μόνο το 42% εξ αυτών είναι πλήρως διαθέσιμα στους Έλληνες ασθενείς. Ο ρυθμός πλήρους διαθεσιμότητας (με στοιχεία IQVIA) είναι το ποσοστό των φαρμάκων που είναι διαθέσιμα στους ασθενείς στις ευρωπαϊκές χώρες από τις 5 Ιανουαρίου του 2023, χωρίς περιορισμούς στον πληθυσμό των ασθενών. Για τις περισσότερες χώρες αυτό είναι το σημείο στο οποίο το προϊόν αποκτά πρόσβαση στον κατάλογο αποζημίωσης.
Διαβάστε επίσης:
Υπουργείο Υγείας – Φάρμακα: Σε τρία μέτωπα οι παρεμβάσεις για τις ελλείψεις
Φάρμακα – ΕΟΠΥΥ: Πώς εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις για τις τιμές το 2023
Φάρμακα – Ελλείψεις: Ανταλλάσσουν πυρά φαρμακοποιοί και φαρμακαποθηκάριοι
