Μια «βαριά» υγειονομική απειλή πλανάται τις τελευταίες εβδομάδες. Ενώ η covid-19 έχει περάσει σε φάση αποδρομής και έχει ενσωματωθεί στην καθημερινότητα χάρη στα εμβόλια και τις θεραπείες, ο όρος «Νόσος Χ» ήρθε στο προσκήνιο, καλώντας τους γνωστούς επιδημιολόγους και άλλους γιατρούς να την αποκρυπτογραφήσουν και να κάνουν τις προβλέψεις τους.
Η τηλεοπτική εμφάνιση της προέδρου της Ένωσης Ιατρών Αθηνών Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), Ματίνας Παγώνη, πριν λίγα 24ωρα, παράλληλα με αρκετά δημοσιεύματα, πυροδότησαν έναν νέο κύκλο ανησυχίας εκεί που όλοι θεωρούν ότι…ξεμπερδέψαμε με τον κορωνοϊό. Ο προβληματισμός μεγάλωσε από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι η «Νόσος Χ» έχει κατά 70% μεγαλύτερη θνησιμότητα συγκριτικά με την covid-19. Ποια είναι, όμως, η περιβόητη αυτή ασθένεια και πόσο πιθανό είναι το σενάριο μιας νέας πανδημίας; Το ygeiamou.gr με τη βοήθεια του Καθηγητή Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκου Τζανάκη και του Αναπληρωτή Καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκα Μαγιορκίνη, δίνει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Η «Νόσος Χ» είναι ένα υποθετικό σενάριο που όμως βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Με αυτή τη σημαντική επισήμανση ο Νίκος Τζανάκης αφήνει να εννοηθεί πως η άγνωστη έως σήμερα ασθένεια δεν είναι στη…σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας αλλά αναμένεται. Αυτό που δε γνωρίζει η επιστημονική κοινότητα είναι το χρονικό διάστημα ξεσπάσματος.
Η νέα απειλή είναι μια προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) «για τη δημιουργία μιας νέας πανδημίας που δεν έχει προσβάλλει ακόμη τον άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει τα ίδια με τον κορωνοϊό και χειρότερα», σύμφωνα με όσα αναφέρει ο γνωστός Καθηγητής. Και συνεχίζει: «Παρατηρούμε ότι ορισμένοι ιοί, ιδιαίτερα στελέχη της γρίπης που δε μόλυναν θηλαστικά αλλά μόνο πτηνά, περνούν πλέον στα κατώτερα θηλαστικά, ανοίγοντας τον δρόμο για να μολυνθεί εκτεταμένα ο άνθρωπος». Εξηγεί δε ότι σε ένα τέτοιο σενάριο ο ιός δεν θα είναι γνωστός, καθώς θα αποτελεί προϊόν μεταλλάξεων και δεν είναι απαραίτητο ότι θα προέλθει από τη γρίπη των πτηνών αλλά ενδεχομένως και από άλλο είδος.
Προσθέτοντας κάποιες περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη «Νόσο Χ» και όσα έχουν γίνει γνωστά, ο Γκίκας Μαγιορκίνης σημειώνει ότι το σενάριο αυτό επινοήθηκε από τον ΠΟΥ το 2018 θέλοντας να προετοιμάσει με υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό τις παγκόσμιες υγειονομικές αρχές. «Δε γνωρίζει κανείς εάν θα είναι πανδημία από ιό, βακτήριο ή μύκητα, ποια δηλαδή θα είναι η πηγή από την οποία θα προέλθει, αλλά μετά την πανδημία του κορωνοϊού εκτιμήθηκε ότι η θνησιμότητά της άγνωστης νόσου θα είναι 70% μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή της covid-19», σημειώνει.
Όπως αναφέρουν ξένα δημοσιεύματα, εκπρόσωποι της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας εικάζουν πως η επόμενη ασθένεια «Χ» θα είναι ζωονόσος, δηλαδή θα προέρχεται από άγρια ή οικόσιτα ζώα και έπειτα θα περάσει και στους ανθρώπους. Από τις πιθανότητες δεν εξαιρείται, όμως, και η κυκλοφορία ενός «κατασκευασμένου» ιού. Ανοιχτό έχει μείνει και το ενδεχόμενο επανεμφάνισης ιών «ζόμπι», παγιδευμένων επί δεκαετίες ή ακόμη και αιώνες σε παγετώνες που σταδιακά λιώνουν λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας.
Γιατί μιλάμε συχνότερα για πανδημίες
Εύλογα προκύπτει το ερώτημα εάν μια νέα πανδημία μπορεί να ξεσπάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά από εκείνη του κορωνοϊού. Οι ειδικοί δεν έχουν την απάντηση, ωστόσο το σίγουρο είναι ότι οι συνθήκες πλέον ευνοούν τέτοιες κρίσεις πιο συχνά σε σχέση με το παρελθόν. Τρεις παραμέτρους μετρά ο κ. Μαγιορκίνης που τεκμηριώνουν ότι οι πιθανότητες για πανδημίες είναι περισσότερες σήμερα. «Το πρώτο είναι η μεγαλύτερη κινητικότητα του πληθυσμού. Δεύτερον γίνονται πολλά ταξίδια, άρα υπάρχει μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα. Επίσης, πολύ σημαντικό ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι περισσότερο ευάλωτος σε σχέση με παλαιότερα, καθώς το ποσοστό του γηρασμένου πληθυσμού αυξάνεται», επισημαίνει ο ίδιος.
Αντίστοιχα, ο κ. Τζανάκης σημειώνει ότι λιγοστεύουν τα οικονομικά μέσα για συστήματα ασφαλείας και θωράκιση της Δημόσιας Υγείας. Κάπως έτσι, άλλωστε, όπως λέει προκλήθηκε και η πανδημία covid-19. «Οι μαζικές μετακινήσεις από τη μία άκρη του κόσμου στην άλλη είναι ικανές αστραπιαία να προκαλέσουν μια πανδημία», αναφέρει και προσθέτει ως επιβαρυντικό παράγοντα τις ανισότητες στην προστασία της Δημόσιας Υγείας και τα λιγοστά μέτρα σε τρίτες χώρες του κόσμου.
Διαβάστε επίσης:
«Νόσος Χ» – Επιδημιολόγοι κρούουν τον κώδωνα για νέα θανατηφόρα πανδημία
Κορωνοϊός, Γρίπη, Ιός RSV: Γιατί είναι στο μικροσκόπιο του ΕΟΔΥ αυτό το καλοκαίρι
Γρίπη των πτηνών: Εξάπλωση του Α(Η5Ν1) στην Ελλάδα το 2022 – Τι αναφέρει έκθεση του ECDC
