Καθησυχαστική είναι η ελληνική ιατρική κοινότητα σε ο,τι αφορά τα τρία κρούσματα οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας σε ισάριθμα παιδιά που εντοπίστηκαν στη χώρα μας και για την οποία έχει σημάνει τις τελευταίες εβδομάδες παγκόσμιος συναγερμός.
Πλέον, και όπως ήταν αναμενόμενο, στον κατάλογο των χωρών που βρέθηκαν να διαχειρίζονται αμέσως μετά την πανδημία κορωνοϊού, ένα νέο ζήτημα δημόσιας υγείας, και μάλιστα σε παιδιά, περιλαμβάνεται και η Ελλάδα. Συνολικά έχουν καταγραφεί 268 περιστατικά της οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας στις χώρες της Ευρώπης, εκ των οποίων τα 163 στο Ηνωμένο Βασίλειο, και περί τα 80 σε άλλες χώρες του κόσμου.
Στην Ελλάδα και τα τρία περιστατικά, τα οποία πληρούν τον ορισμό του “πιθανού κρούσματος” του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη συγκεκριμένη μορφή ηπατίτιδας, χαρακτηρίζονται ήπια, χωρίς ανάγκη ειδικής αγωγής.
Ωστόσο τόσο το υπουργείο Υγείας, όσο ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και οι λοιποί αρμόδιοι υγειονομικοί φορείς παραμένουν σε αυξημένη ετοιμότητα, εφιστώντας την προσοχή των γονέων και των παιδιάτρων για τον εντοπισμό υπόπτων κρουσμάτων.
Οι κλινικοί γιατροί είναι σε εγρήγορση για αυτήν την αναδυόμενη κατάσταση, έχουν ενημερωθεί και επαγρυπνούν για την έγκαιρη ανίχνευση παιδιών ηλικίας έως 16 ετών, που παρουσιάζουν σημεία και συμπτώματα ηπατίτιδας, χωρίς σαφή αιτιολογία. Σε αυτή την περίπτωση συμπληρώνουν και αποστέλλουν στον ΕΟΔΥ δελτίο δήλωσης κρούσματος.
Η ευαισθητοποίηση των παιδιάτρων είναι μεγάλη, όπως μαρτυρούν τα δεκάδες περιστατικά για τα οποία έχει ενημερωθεί ο ΕΟΔΥ, χωρίς να εμπίπτουν τελικά στον ορισμό του “πιθανού κρούσματος”. Σημειώνεται ότι κατά τους επιδημιολογους και τον ΠΟΥ τα περιστατικά που πληρούν τα κριτήρια της νόσου θεωρούνται πιθανά περιστατικά οξείας ηπατίτιδας γιατί δεν έχει εντοπισθεί ακόμη η αιτιολογία.
Τα τρία μέχρι τώρα κρούσματα -καθως ουδείς αποκλείει τον εντοπισμό και άλλων κρουσμάτων- αφορούν δύο παιδιά, ηλικίας 14 και 18 μηνών, και ένα 10 χρόνων.
Τα δύο εξ αυτών, ηλικίας 14 μηνών και 10 ετών, παρουσίασαν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (κοιλιακό άλγος και εμέτους) και πυρετό και από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκε αύξηση των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινάσες >500 IU/ml).
Το άλλο παιδί, ηλικίας 18 μηνών, ήταν ασυμπτωματικό και οι τρανσαμινάσες του βρέθηκαν αυξημένες>500 IU/ml σε προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο.
Ο έλεγχος για ιογενείς ηπατίτιδες Α-Ε ήταν αρνητικός σε όλα τα παιδιά. Από τον υπόλοιπο εργαστηριακό έλεγχο σε κανένα παιδί δεν ανιχνεύτηκε ιός EBV (που προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση), CMV (κυτταρομεγαλοϊός), αδενοϊός ή κορωνοϊός.
Το ένα δεν νοσηλεύτηκε και τα δύο χρειάστηκαν ολιγοήμερη νοσηλεία. Τα παιδιά δεν παρουσίασαν καμία επιπλοκή, δεν έλαβαν ειδική αγωγή και είναι σε άριστη γενική κατάσταση, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Και τα τρία περιστατικά, σύμφωνα με τις πληροφορίες, εντοπίστηκαν στην Αττική.
“Αν και προστίθενται χώρες με ύποπτα κρούσματα, δεν φαίνεται να αυξάνεται ο αριθμός των περιστατικών ανά χώρα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η διασπορά είναι περιορισμένη”, σημειώνει ο ΕΟΔΥ στην ανακοίνωσή του.
Πάντως στη χώρα μας τα προηγούμενα έτη ο αριθμός των περιστατικών οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας δεν ξεπερνούσε τα πέντε σε ετήσια βάση, γεγονός που δεν μπορεί να παραβλεφθεί από τους ειδικούς στην παρούσα φάση που καταγράφηκαν τρία κρούσματα μέσα σε περίπου έναν μήνα.
Από τα διεθνή δεδομένα δεν προκύπτει επιδημιολογική σύνδεση των κρουσμάτων, γεγονός που σημαίνει ότι δεν προκύπτουν αλυσίδες μετάδοσης. Γι αυτό οι επιστήμονες καλούν τους γονείς να αφήνουν τα παιδιά τους να συναναστρέφονται με άλλα παιδιά.
7% των παιδιών χρειάστηκε μεταμόσχευση ήπατος
Σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα του ΠΟΥ τουλάχιστον 348 περιπτώσεις παιδιών πληρούν τα κριτήρια για πιθανό κρούσμα, με 26 εξ αυτών να υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση ήπατος (ποσοστό 7,4%).
Ακόμη 70 περιπτώσεις είναι υπό διερεύνηση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο από τα 163 περιστατικά, 11 χρειάστηκαν μεταμόσχευση ήπατος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), ενώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης / Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου τα περιστατικά είναι περί τα 105 (στοιχεία έως τις 10 Μαΐου).
Το κλινικό σύνδρομο εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας έως 16 ετών, με τις περισσότερες περιπτώσεις να είναι ηλικίας 2 έως 5 ετών, και περιλαμβάνει σοβαρή οξεία ηπατίτιδα με αξιοσημείωτα αυξημένες τρανσαμινάσες, συχνά με ίκτερο και συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (εμέτους ως προεξάρχον σύμπτωμα), που προηγούνται του ικτέρου.
Από τον εργαστηριακό έλεγχο που έχει έως τώρα πραγματοποιηθεί στα περιστατικά διεθνώς, έχουν αποκλειστεί οι ιοί ηπατίτιδας (Α έως Ε), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις έχει εντοπιστεί αδενοϊός και/ή ιός SARS-CoV-2, “χωρίς όμως να μπορεί να αποσαφηνιστεί μέχρι στιγμής ο τυχόν ρόλος των ιών αυτών στην παθογένεια της ηπατίτιδας που εμφανίζουν τα καταγεγραμμένα περιστατικά. Συνεπώς, η υποκείμενη αιτία αυτής της αύξησης, από τις αρχές του 2022, παραμένει επί του παρόντος, άγνωστη”, όπως εξηγεί ο ΕΟΔΥ.
