Την αδρή απεικόνιση του συστήματος υγείας στη χώρα μας, σε ό,τι αφορά τις δομές αλλά και το έμψυχο δυναμικό του, περιέχει η Μελέτη Σκοπιμότητας για την Ανακουφιστική Φροντίδα στην Ελλάδα η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα πρόσφατα από το υπουργείο Υγείας και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Πλεόνασμα γιατρών και έλλειμμα (εν ενεργεία) νοσηλευτών και άνισα κατανεμημένες υπηρεσίες υγείας ανά την επικράτεια είναι τα δύο χαρακτηριστικά του συστήματος υγείας όπως ξεδιπλώνεται μέσα από τους αριθμούς της μελέτης.

Η Ελλάδα εμφανίζει σταθερά την υψηλότερη αναλογία γιατρών μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Μια ανοδική πορεία, η οποία επιβραδύνθηκε μόνο μετά το 2008. Το 2014, ο αριθμός των γιατρών ήταν 625 ανά 100.000 κατοίκους, όταν στην ΕΕ ο μέσος όρος είναι 350 γιατροί. Αντίθετα από τους γιατρούς ειδικοτήτων που έχουν επίσης την υψηλότερη αναλογία στην Ελλάδα, η αναλογία των γενικών γιατρών είναι από τις χαμηλότερες με 39 γενικούς γιατρούς ανά 100.000 κατοίκους, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ είναι 80.

Επιχειρώντας να εξηγήσουν τη δυσαναλογία μεταξύ του αριθμού των γενικών γιατρών και του αριθμού των εξειδικευμένων γιατρών οι συντάκτες της μελέτης αναφέρουν πως ευθύνεται η υπανάπτυκτη Πρωτοβάθμια Φροντίδα, η έλλειψη άρτιας εκπαίδευσης καθώς και η υψηλή κοινωνική κατάσταση που συνδέεται με το επάγγελμα του εξειδικευμένου γιατρού.

Η άνιση κατανομή των γιατρών

Η πυκνότητα των γιατρών ποικίλλει από 300 ανά 100.000 κατοίκους στη Δυτική Μακεδονία και την Κεντρική Ελλάδα σε 874 ανά 100.000 κατοίκους στην Αττική. Επισημαίνεται δε ότι αν και προσφέρθηκαν κίνητρα από το Υπουργείο Υγείας (π.χ. οικονομική υποστήριξη) σε γιατρούς για να υπηρετήσουν σε αγροτικές περιοχές της χώρας, δεν αποδείχθηκαν αρκετά για να στείλουν και να διατηρήσουν προσωπικό σ’ αυτές τις περιοχές.

Η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη αναλογία εν ενεργεία νοσηλευτών στην ΕΕ: 344 ανά 100. 000 κατοίκους έναντι 864 ανά 100.000 κατοίκους που είναι στην ΕΕ και ο αριθμός αυτός παραμένει αμετάβλητος τα τελευταία 10-15 χρόνια.

Αντίθετη είναι η εικόνα σε ό,τι αφορά τους φαρμακοποιούς: η αναλογία των ενεργών φαρμακοποιών είναι υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (105 έναντι 85 ανά 100.000 κατοίκους) με τον αριθμό τους να αυξάνεται σταθερά.

Το έμψυχο δυναμικό του ΕΣΥ

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν αντληθεί από το υπουργείο Υγείας, το «Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας ΕΣΥ» και το BI-Health για τους επαγγελματίες υγείας του ΕΣΥ, τον Νοέμβριο του 2018 εργάζονταν στις δομές του συστήματος δημόσιας υγείας 24.636 γιατροί, εκ τνω οποίων οι 5.903 σε Κέντρα Υγείας (πλέον αποτελούν τμήμα της ΠΦΥ) και 36.550 νοσηλευτές, από τους οποίους οι 3.153 σε Κέντρα Υγείας.

Στο ΕΣΥ απασχολούνται ακόμη 262 κοινωνικοί λειτουργοί, 93 φαρμακοποιοί, 268 θεραπευτές και 491 ψυχολόγοι.

Δημόσια νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές

Κατά προσέγγιση 65% των νοσοκομειακών κλινών διατίθενται από τον δημόσιο τομέα, ενώ το υπόλοιπο 35% από τον ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με τη μελέτη τα δημόσια νοσοκομεία είναι 96 και οι ιδιωτικές κλινικές είναι 168. Στην Αττική υπάρχουν επιπλέον το Ωνάσειο και δύο ψυχιατρεία, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ) και το Δρομοκαΐτειο. Συνολικά σε όλη τη χώρα υπάρχουν 266 δημόσια νοσοκομεία και ιδιωτικά θεραπευτήρια.

Οι διαθέσιμες νοσοκομειακές κλίνες είναι 50.395, εκ των οποίων οι 33.630 τστο ΕΣΥ και οι 16.765 σε ιδιωτικά θεραπευτήρια. Σε αυτές προστίθενται οι 127 κλίνες του Ωνασείου, οι 1.125 του ΨΝΑ (από αυτές οι 875 είναι σε εξωνοσοκομειακές δομές) και οι 588 του Δρομοκαΐτειου (από αυτές οι 205 είναι επίσης σε εξωνοσοκομειακές δομές).

Ειδικότερα, η κατανομή των Δημοσίων νοσοκομείων και των ιδιωτικών κλινικών καθώς και των κλινών ανά περιφέρεια είναι η εξής:

–Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: 6 Δημόσια Νοσοκομεία με 2.345 κλίνες, 11 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 869 κλίνες, και σύνολο κλινών 3.214.

– Κεντρική Μακεδονία: 11 Δημόσια Νοσοκομεία με 4.851 κλίνες, 26 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 3.270 κλίνες και σύνολο κλινών 8.121).

– Δυτική Μακεδονία: 6 Δημόσια Νοσοκομεία με 1.495 κλίνες, 6 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 485 κλίνες και σύνολο κλινών 1.980)

– Ήπειρος: 5 Δημόσια Νοσοκομεία με 1.575 κλίνες, 2 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 30 κλίνες και σύνολο κλινών 1.605.

– Θεσσαλία: 4 Δημόσια Νοσοκομεία με 1.916 κλίνες, 30 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 2.419 κλίνες, σύνολο κλινών 4.335.

– Ιόνια νησιά: 5 Δημόσια Νοσοκομεία με 752 κλίνες, 1 ιδιωτικό θεραπευτήριο με 42 κλίνες, σύνολο κλινών 794.

– Δυτική Ελλάδα: 1 Δημόσιο Νοσοκομείο με 380 κλίνες, 6 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 440 κλίνες και σύνολο κλινών 820.

– Κεντρική Ελλάδα: 5 Δημόσια Νοσοκομεία με 1.169 κλίνες, 3 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 168 κλίνες και σύνολο κλινών 1.337.

– Πελοπόννησος: 10 Δημόσια Νοσοκομεία με 3.265 κλίνες, 3 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 66 κλίνες, και σύνολο κλινών 3.331.

– Αττική: 29 Δημόσια Νοσοκομεία με 12.855 κλίνες, 69 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 8.324 κλίνες, σύνολο κλινών 21.179.

– Νησιά Βορείου Αιγαίου: 4 Δημόσια Νοσοκομεία με 610 κλίνες, 2 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 54 κλίνες, σύνολο κλινών 664.

– Νησιά Νοτίου Αιγαίου: 8 Δημόσια Νοσοκομεία με 1.299 κλίνες, 1 ιδιωτικό θεραπευτήριο με 107 κλίνες, σύνολο κλινών 1.406.

–Κρήτη: 5 Δημόσια Νοσοκομεία με 2.265 κλίνες, 8 ιδιωτικά θεραπευτήρια με 491 κλίνες,σύνολο κλινών 2.756.