Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ενημέρωσης για τον HPV που είναι η 4η Μαρτίου, ρίχνουμε φως στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Ηuman Papilloma Virus – HPV) τον πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενο ιό – από τον οποίο υπολογίζεται ότι 90% των σεξουαλικά ενεργών ανδρών και γυναικών θα μολυνθούν κάποια στιγμή της ζωής τους.

Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον ιό HPV ως κονδυλώματα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ομάδα πολλών ιών που προκαλούν από τις γνωστές και ακίνδυνες μυρμηγκιές (μικρές προεξοχές του δέρματος πολλαπλών μεγεθών) στα πέλματα και τα χέρια, έως τα κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα. Οι ιοί HPV είναι μια ομάδα ιών με περισσότερους από 150 υποτύπους, που μεταδίδονται εύκολα μέσω δερματικής επαφής.

Ο ιός HPV ωστόσο, ενοχοποιείται όχι μόνο για την πρόκληση κονδυλωμάτων, αλλά θεωρείται και ο αιτιολογικός παράγοντας ανάπτυξης καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας. Σήμερα γνωρίζουμε ότι 40 υπότυποι του ιού μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση της γεννητικής περιοχής και περίπου 20 είναι δυνητικά ογκογόνοι.

Πριν από 35 περίπου χρόνια, ο καθηγητής Η. zur Hausen έκανε για πρώτη φορά γνωστή την άποψή του ότι η μόλυνση από τον ιό  HPV, πέρα από την πρόκληση κονδυλωμάτων, ήταν πιθανόν και η αιτία για την ανάπτυξη καρκίνου  στον τράχηλο της μήτρας. Για την άποψή του αυτή η οποία επιβεβαιώθηκε επιστημονικά τα επόμενα χρόνια, ο καθηγητής  Η. zur Hausen τιμήθηκε με το Nobel Ιατρικής το 2008.

Η συνεχιζόμενη έρευνα των τελευταίων δεκαετιών έδειξε ότι ο ιός HPV σχετίζεται άμεσα και με καρκίνους άλλων οργάνων και στα δύο φύλα. Οι ιοί HPV συγκροτούν μια μεγάλη οικογένεια ιών που προσβάλλουν το επιθήλιο και τις βλεννώδεις μεμβράνες του ανώτερου γαστρεντερικού σωλήνα, του αναπνευστικού συστήματος ή της πρωκτογεννητικής περιοχής, δυνητικά προκαλώντας καλοήθεις βλάβες όπως τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων ή τα θηλώματα του λάρυγγα, καθώς και ορισμένους καρκίνους. Στους HPV-σχετιζόμενους καρκίνους ανήκουν οι καρκίνοι του πρωκτού και του λοιπού γεννητικού συστήματος και οι καρκίνοι κεφαλής-τραχήλου.

Η συχνότητα των καρκίνων που σχετίζονται με τον HPV παρουσιάζουν σταδιακή αύξηση και υπάρχει άμεση συσχέτιση με τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων.

Σήμερα χάρη στην αποκτηθείσα γνώση και στις δυνατότητες της σύγχρονης βιοτεχνολογίας είναι πλέον εν χρήσει το εμβόλιο εναντίον του καρκίνου του τράχηλου της μήτρας.

Tο HPV εμβόλιο προστατεύει εξαρχής από τη μόλυνση από τον ιό, έτσι ώστε να μην μπορεί να υπάρξει νόσος (πρωτογενής πρόληψη).

Η εφαρμογή πρωτογενούς πρόληψης (εμβολιασμός) αποσκοπεί στην πρόληψη μελλοντικών μολύνσεων από τον ιό HPV, έτσι ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη καρκίνων που οφείλονται σ’ αυτόν. Υπάρχουν τρία διαθέσιμα εμβόλια, ένα διδύναμο που προστατεύει από τους τύπους 16 και 18, ένα τετραδύναμο έναντι των ιών 16,18, 6 και 11 και ένα 9δύναμο που προστατεύει έναντι 9 τύπων του ιού.

Στην Ελλάδα το εμβόλιο διατίθεται δωρεάν σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 9-26 ετών και στα παιδιά ηλικίας 11-26 με υψηλού κινδύνου νοσήματα. Περίπου 26 ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβάνουν ή θα συμπεριλάβουν και αγόρια στα διεθνή προγράμματα εμβολιασμού.

Στο Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου: νέες δράσεις για την αύξηση της πρόσβασης στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, τη θεραπεία και την περίθαλψη του καρκίνου που ανακοινώθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2022 στον επίσημο ιστότοπο της Ευρωπαικης Ένωσης, η Επιτροπή ανακοίνωσε οτι δρομολογεί τέσσερις νέες δράσεις του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου με στόχο να στηρίξει τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων και στη βελτίωση του προσυμπτωματικού ελέγχου και του εμβολιασμού κατά του ιού HPV και να στηρίξει τα άτομα που έχουν βιώσει τον καρκίνο.

Στο πλαίσιο αυτό η τρίτη δράση που ανακοίνωσε η Επιτροπή αφορά μια κοινή δράση για τον εμβολιασμό κατά του ιού HPV όπου η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη για την αύξηση της κατανόησης και της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τον ιό HPV και την προώθηση του εμβολιασμού. Η δράση αυτή θα συμβάλει στην επίτευξη ενός βασικού στόχου του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου: την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μέσω του εμβολιασμού κατά του ιού HPV σε ποσοστό τουλάχιστον 90% του πληθυσμού-στόχου της ΕΕ που είναι τα κορίτσια, και τη σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών έως το 2030.

Διαβάστε επίσης

Επιτακτική ανάγκη η μείωση των ορατών και αόρατων κινδύνων του ιού HPV

HPV εµβόλια για κορίτσια και αγόρια: Μια αποτελεσματική προφύλαξη από καρκίνους και κονδυλώματα

Λάρυγγας: Νέες τεχνικές για κάθε πρόβλημα – Τι ισχύει για τα θηλώματα από τον HPV