Χαμηλή είναι η εμβολιαστική κάλυψη των γυναικών έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τον δεύτερο συχνότερο γυναικολογικό καρκίνο παγκοσμίως και με αυξητικές τάσεις στα ποσοστά θνησιμότητας που αφορούν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Ο Καρκίνος Τραχήλου της Μήτρας αποτελεί το δεύτερο συχνότερο καρκίνο σε νέες γυναίκες 15-44 ετών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς γονιμότητας, οικογενειακής και κοινωνικής ζωής, ενώ έχει ψυχολογικό και οικονομικό αποτύπωμα.
Στην Ευρώπη, η επίπτωση του Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας ανέρχεται σε 11,2 ανά 100.000 γυναίκες ετησίως με θνησιμότητα 3,8 ανά 100.000 περιστατικά τον χρόνο, ενώ διαγιγνώσκονται ετησίως 413.977 περιπτώσεις προκαρκινικών τραχηλικών αλλοιώσεων (CIN2+).
Στην Ελλάδα η επίπτωση του συγκεκριμένου καρκίνου ανήλθε το 2018 στις 8,1 ανά 100.000 γυναίκες και η θνησιμότητα στις 2,1 ανά 100.000 γυναίκες.
Χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη κατά του HPV
Δυστυχώς στη χώρα μας ο εμβολιασμός των κοριτσιών κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), αν και περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών,παραμένει σε χαμηλά επίπεδα (<44%) και ο εμβολιασμός των αγοριών δεν έχει ενταχθεί ακόμα στο Πρόγραμμα ώστε να καλύπτεται το κόστος του εμβολίου.
Όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο Καθηγητής Μαιευτικής–Γυναικολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας κ. Θεόδωρος Αγοραστός «δεν υπάρχει επαρκής σχετική ενημέρωση του κοινού για τα οφέλη του συγκεκριμένου εμβολίου».
Και συμπλήρωσε ότι «μέσω του επόμενου Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών πρέπει να επιδιωχθεί ο HPV εμβολιασμός του 90% των κοριτσιών, με επέκταση του εμβολιασμού και στα αγόρια. Παράλληλα, είναι αναγκαία η εφαρμογή ενός οργανωμένου Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας με HPV DNA testing, με προσπάθεια κάλυψης του 70% των γυναικών στην ηλικιακή ομάδα-στόχο».
Τέλος, όπως δήλωσε, «είναι απαραίτητη η σωστή θεραπευτική διαχείριση και υποστηρικτική φροντίδα του 90% των θετικών στον προσυμπτωματικό έλεγχο γυναικών».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε χώρες όπου υπάρχει υψηλή (πάνω από 75%) εμβολιαστική κάλυψη με το εμβόλιο κατά του HPV, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη του Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας καθώς και ορισμένων άλλων καρκίνων (πρωκτού, στοματοφάρυγγα, αιδοίου, πέους κ.ά) καταγράφεται σημαντικότατη ελάττωση των προκαρκινικών αλλοιώσεων αλλά και του διηθητικού Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας (π.χ. Φινλανδία, Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία).
Στη Ελλάδα δεν υπάρχει οργανωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον Καρκίνο Τραχήλου Μήτρας, με αποτέλεσμα η θνησιμότητα από τη νόσο – σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες – να μην έχει ελαττωθεί κατά την διάρκεια της τελευταίας 40ετίας, παραμένοντας σταθερή, με πολύ μικρές μεταβολές και τελευταία αυξητικές τάσεις.
Πως θα εξαλειφθεί ο Καρκίνος Τραχήλου Μήτρας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει διαμηνύσει ότι για να εξαλειφθεί ο Καρκίνος Τραχήλου Μήτρας ως πρόβλημα δημόσιας υγείας εντός ενός αιώνα από σήμερα, κάθε χώρα θα πρέπει μέχρι το 2030 να επιτύχει τρεις βασικούς στόχους:
• Το 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών θα πρέπει να έχει εμβολιαστεί πλήρως κατά του HPV
• Το 70% των γυναικών θα πρέπει να εξετασθεί προληπτικά με ένα τεστ υψηλής ακρίβειας σε ηλικία 35 και 45 ετών
• Το 90% των γυναικών με προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο τραχήλου μήτρας θα πρέπει να τύχει ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και ανακουφιστικής φροντίδας.
Τον Ιούλιο 2021 ο ΠΟΥ εξέδωσε νέες αναλυτικές κατευθυντήριες οδηγίες Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον Καρκίνο Τραχήλου Μήτρας, σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες πρέπει να ελέγχονται με HPV DNA test, από την ηλικία των 30 ετών και κάθε 5-10 χρόνια.
Κατά την διάρκεια της τελευταίας 5ετίας, πολλές χώρες όπως η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση άλλαξαν τα υπάρχοντα Προγράμματα Προσυμπτωματικού Ελέγχου αντικαθιστώντας το τεστ Παπανικολάου (test Pap) με το πολύ πιο αποτελεσματικό HPV DNA test. Η ηλικία έναρξης του ελέγχου είναι τα 25 ή 30 έτη, τα μεσοδιαστήματα ελέγχου τα 5-10 έτη και σε ορισμένες χώρες προτείνεται επισήμως και η αυτολήψη κολποτραχηλικού δείγματος (self-sampling) για τη διενέργεια HPV DNA test.
