Μάχη με τον χρόνο και τις φαρμακοβιομηχανίες, ώστε να καλύψει τις αυξημένες και επείγουσες ανάγκες της για εμβόλια, δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Βρυξέλλες διαπίστωσαν ότι η παραγωγή εμβολίων από περιορισμένο αριθμό φαρμακοβιομηχανιών δεν αρκεί, την ίδια στιγμή που η πανδημία «θερίζει» σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, παρά τους περιορισμούς και τα lockdown. Ήδη υπάρχουν σκέψεις, που εκφράζονται κυρίως από τη Γερμανία, για «ενίσχυση» των συμφωνιών με το ρωσικό και το κινεζικό εμβόλιο, πάντα με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι τα εμβόλια των δύο μεγάλων χωρών θα λάβουν την έγκριση του EMA (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων).
Ήδη υπάρχουν καθυστερήσεις στις παραδόσεις των εμβολίων της Pfizer/BionTech και Moderna, που έλαβαν έγκριση πριν από τα υπόλοιπα, ενώ σοβαρά προβλήματα έχουν προκύψει στη συνεργασία και με την Astrazeneca, η οποία ήταν η τρίτη εταιρεία που έλαβε το «οκ» του EMA.
Στην Ελλάδα φαίνεται να υπάρχει επάρκεια, τουλάχιστον προς το παρόν, ενώ το πρόγραμμα εμβολιασμού καταρτίζεται σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων. Στη χώρα μας πραγματοποιήθηκαν πάνω από 22.000 εμβολιασμοί το τελευταίο 24ωρο, αλλά στόχος της κυβέρνησης είναι η αύξηση του αριθμού, ώστε να επιτευχθεί το συντομότερο δυνατό το πολυπόθητο 70% ανοσίας του γενικού πληθυσμού.
Ευρεία σύσκεψη υπό την Μέρκελ στη Γερμανία
Η «ατμομηχανή» της Ευρώπης, Γερμανία, αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα, καθώς ο ρυθμός εμβολιασμού εξελίσσεται πολύ αργά, το ποσοστό του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί είναι εξαιρετικά μικρό και οι ανάγκες πολλαπλάσιες. Τη Δευτέρα έλαβε χώρα ευρεία τηπλεδιάσκεψη των πρωθυπουργών της Ομοσπονδιακής Γερμανίας, υπό την προεδρία της καγκελαρίου Άνγκελ Μέρκελ. Στην τηλεσύσκεψη συμμετείχαν και υπουργοί, αλλά και εκπρόσωποι εταιρειών που παράγουν εμβόλια αλλά και της ΕΕ.
Πριν την έναρξη της διάσκεψης αρκετοί πρωθυπουργοί κρατιδίων ζήτησαν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να παρουσιάσει ένα δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την παράδοση των δόσεων του εμβολίου. Οι δε Σοσιαλδημοκράτες ζήτησαν να διευκρινιστεί ο τρόπος, με τον οποίο θα υλοποιηθεί η δέσμευση της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, πως ως το τέλος του καλοκαιριού, θα διατίθενται αρκετές ποσότητες για τον εμβολιασμό ολόκληρου του πληθυσμου.
Η όλη συζήτηση λειτούργησε ως ένας μοχλός πίεσης προς τη φαρμακευτική βιομηχανία. Λίγο πριν την έναρξη της σημερινής διάσκεψης η γερμανική εταιρεία BionTech ανακοίνωσε ότι καταβάλει κάθε προσπάθεια να παραδώσει στην ΕΕ το πρώτο τρίμηνο τις ποσότητες που έχουν συμφωνηθεί και το δεύτερο τρίμηνο 75 εκ. περισσότερες δόσεις. Ο δε φαρμακευτικός όμιλος Bayer γνωστοποίησε, ότι θα συνεργαστεί με την επίσης γερμανική Curevac και θα παράγει στις εγκαταστάσεις της το εμβόλιο της τελευταίας, από τη στιγμή που αδειοδοτηθεί. Η Curevac αναμένει πως με αυτό τον τρόπο θα διατεθούν ως το τέλος του χρόνου «εκατοντάδες εκατομμύρια» δόσεις.
Φον ντερ Λάιεν: Μισό δισ. δόσεις έως τα τέλη Ιουνίου
Σχεδόν μισό δισ. δόσεις εμβολίων κατά του κορωνοϊού (486 εκατ.) αναμένει η ΕΕ μέχρι το τέλος Ιουνίου, όπως ανέφερε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξή της σε μικρό αριθμό Ευρωπαίων ανταποκριτών στις Βρυξέλλες.
Προϋπόθεση για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, είναι μέσα στις επόμενες εβδομάδες να εγκριθούν τα εμβόλια της Johnson & Johnson (που είναι μίας δόσης) και της γερμανικής CureVac. Με τις ποσότητες των εμβολίων έως τον Ιούνιο μπορεί να εμβολιαστεί πλήρως το 60% του ευρωπαϊκού και αντίστοιχα του ελληνικού πληθυσμού και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τον στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για εμβολιασμούς στο 70% του πληθυσμού έως το τέλος του καλοκαιριού.
Κυριακίδου: Η ΕΕ έτοιμη να υποστηρίξει νέους παρασκευαστές εμβολίου
Σε διαδικτυακή συζήτηση με την Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ συμμετείχε η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ Στέλλα Κυριακίδου και ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Στέλλα Κυριακίδου ενημέρωσε ότι στην ΕΕ, μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, ο εμβολιασμός μπορεί να έχει φτάσει το 70% τονίζοντας ότι θα υπάρχουν αρκετές δόσεις για όλους τους πολίτες. Παράλληλα, σημείωσε ότι μέχρι σήμερα, έχουν παραδοθεί 18,5 εκατομμύρια δόσεις.
Η Ευρωπαία Επίτροπος επισήμανε, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, την πολυπλοκότητα της ανάπτυξης, της παρασκευής και της διανομής των εμβολίων υπογραμμίζοντας ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τους παρασκευαστές ώστε να αυξήσουν γρήγορα την παραγωγή, να παραδώσουν εμβόλια, να ξεπεράσουν τα εμπόδια στην παραγωγική ικανότητα και να αντιμετωπίσουν τις συνεχιζόμενες μεταλλάξεις.
Το πρόγραμμα εμβολιασμού στην Ελλάδα
Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου της Δευτέρας το «παρών» έδωσαν ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους και η πρόεδρος του προγράμματος εμβολιασμού κυρία Μαρία Θεοδωρίδου, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με την πανδημία στη χώρα.
Η κυρία Θεοδωρίδου τόνισε ότι υπάρχουν σοβαρά δεδομένα ότι τα εμβόλια που χρησιμοποιούμε προσφέρουν ισχυρή και ευρεία προστασία απέναντι στις μεταλλάξεις του κορωνοϊού και δεν «δεν πρέπει να δημιουργείται πανικός» σε σχέση με αυτές.
Η κυρία Θεοδωρίδου σημείωσε ότι περίπου ένα χρόνο από το ξέσπασμα της πανδημίας η επιστήμη έκανε άλματα και έχουμε πλέον εμβόλια. Την περασμένη Παρασκευή, ο ΕΜΑ ενέκρινε το τρίτο εμβόλιο, εκείνοτης AstraZeneca για χρήση στους άνω των 18 ετών.
Σε σχέση με τους προβληματισμούς που έχουν εκφραστεί κυρίως από χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, για τους άνω των 65 ετών, το «αγκάθι» είναι ο μικρός αριθμός ατόμων που έχει συμπεριληφθεί στις κλινικές δοκιμές.
Εντούτοις, το μικρό δείγμα υπάρχει προοπτική να γίνει σύντομα μεγάλο με 7.500 άτομα από μελέτη στην Αμερική, και επίσης θα υπάρχουν στοιχεία από την εφαρμογή του στη Βρετανία.
Η κα. Θεοδωρίδου εξήγησε πως το εμβόλιο της AstraZeneca λειτουργεί με τη μέθοδο του ιικού φορέα, μια μέθοδος που έχει χρησιμοποιηθεί αρκετά χρόνια και για τον ιό έμπολα. «Να πω ότι και σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει πιθανότητα να μετέχει το εμβόλιο στο DNA του ατόμου που εμβολιάζεται ούτε ο ιός που χρησιμοποιείται σαν μεταφορέας να μεταδίδεται στο περιβάλλον» συνέχισε η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμού.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι περίπου 60% και μετά τη δεύτερη δόση φτάνει στο 82%. Επιπλέον μπορεί να διατηρηθεί σε ψυγείου και να παραχθεί σε μεγάλες ποσότητες.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην περίπτωση των κρουσμάτων κορωνοϊού στο νοσηλευτικό ίδρυμα της Πάτρας, κάνοντας λόγο για «δυσάρεστη έκπληξη» και τονίζοντας ότι εκεί το ποσοστό εμβολιασμού του προσωπικού ήταν εξαιρετικά χαμηλό.
«Πρέπει να όλοι να επωφεληθούμε από το δώρο που είναι το εμβόλιο» συμπλήρωσε.
Ο κ. Θεμιστοκλέους από την πλευρά του δήλωσε:
«Έχουμε κάνει πάνω από 20.000 εμβολιασμούς σήμερα και στο τέλος της ημέρας θα ξεπεράσουμε τις 22.000.
Συνολικά έχουν γίνει 290.000 εμβολιασμοί, ή 2,75% σε ποσοστό του συνολικού πληθυσμού. Για τον Φεβρουάριο έχουμε κλείσει 680.000 ραντεβού.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει πολύ προσεκτικά βήματα. Τον Ιανουάριο έγιναν 271.000 εμβολιασμοί, πάνω από 200.000 χιλιάδες που είχαμε προγραμματίσει αρχικά. Έχουμε 400 εμβολιαστικά κέντρα και άλλες 100 κινητές μονάδες αυτή τη στιγμή ενεργές. Έχουμε τη δυνατότητα να αναπτύξουμε και άλλα κέντρα, ενώ θα προχωρήσουμε σε προσλήψεις, με πάνω από 1.500 άτομα που θα εργάζονται σε αυτές τις υπηρεσίες.
Θα προχωρήσουμε σε προσλήψεις από 1.000 άτομα για τον εμβολιασμό και έχουν ήδη προσληφθεί 500 άτομα. Θα ανοίξουν αλλα 300 κέντρα τον Φεβρουάριο, συνολικά 700.
Σήμερα παραλάβαμε από την Pfizer άλλες 90.000 δόσεις και αναμένουμε συνολικά 1.140.000 δόσεις και 240.000 μέχρι τέλη Μαρτίου από την Moderna. Σε επικοινωνία που είχαμε σήμερα με την Astrazeneca ενημερωθήκαμε ότι συνολικά θα παραλάβουμε 540.000 δόσεις τον Μάρτιο.
Όσον αφορά στις ευπαθείς ομάδες, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στις πολύ υψηλού κινδύνου και στα άτομα 70-75 και στα άτομα υψηλού κινδύνου. Αν εξελιχθούν ομαλά τα πράγματα, μέχρι τέλος Μαρτίου θα έχουν εμβολιαστεί.
Σε σημερινή επικοινωνία που είχαμε με την Johson & Johnson ενημερωθήκαμε ότι θα παραλάβουμε συνολικά περίπου 1,3 εκατ. εμβόλια».
Η εξέλιξη του εμβολιασμού στην Ευρώπη
Στα τέλη του 2020 ένα κύμα αισιοδοξίας «σάρωσε» την Γηραιά Ήπειρο λόγω της έναρξης των εμβολιασμών. Ωστόσο, έναν μήνα μετά, ο σκεπτικισμός έχει εξαπλωθεί απ’ άκρη σ’ άκρη με τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να βλέπουν τον αρχικό τους προγραμματισμό όχι μόνο να πέφτει έξω αλλά να δυσκολεύονται ακόμη και να συνεχίσουν τους εμβολιασμούς, έστω και σε χαμηλότερα επίπεδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Politico, κανένα κράτος-μέλος της ΕΕ δεν θα πετύχει τον κοινό στόχο για τους εμβολιασμούς, εάν δεν βρεθεί λύση με την AstraZeneca και μάλιστα εάν αυτοί συνεχίσουν με τους σημερινούς ρυθμούς, οι Βρυξέλλες στο τέλος του καλοκαιριού θα δουν κάποιες χώρες της Ένωσης μετά βίας να ξεπερνούν το 30% της κάλυψης του ενήλικου πληθυσμού, ενώ ορισμένες θα είναι ακόμα και κάτω από το 20%.
Η σύγκριση των όσων προέβλεπε η αρχική συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πορεία του εμβολιασμού στην Ελλάδα και της πρόβλεψης για το τέλος καλοκαιριού βάσει των διαθέσιμων εμβολίων μέχρι αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με το Politico.
Μία τέτοια εξέλιξη όχι μόνο φέρνει προ των πυλών ένα πανευρωπαϊκό τρίτο κύμα της πανδημίας αλλά βάζει στον «πάγο» και την οικονομία αφού θα συνεχίσουν να υφίστανται σκληρά μέτρα και τοπικά lockdown αφού κάθε επιλογή θα είναι διαθέσιμη προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω επιβάρυνση των συστημάτων υγείας.
Στους διαδραστικούς πίνακες του Politico μπορείτε να δείτε αναλυτικά στοιχεία ανά χώρα, για τον αριθμό των εμβολιασμένων, τις προβλέψεις για το τέλος καλοκαιριού καθώς και την σύγκριση μεταξύ των κρατών-μελών, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat και του ourworldindata.org.
Πάντως, η ανακοίνωση της AstraZenca, ότι μέχρι το τέλος του Μάρτη θα παραδώσει 60% λιγότερα εμβόλια από τα συμφωνηθέντα με την ΕΕ λόγω «προβλημάτων στην παραγωγή» επέφερε μια σοβαρή κρίση τόσο σε υγειονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Η απόφαση της ΕΕ να ενεργοποιήσει το άρθρο 16 της Συνθήκης για το Brexit, το οποίο επιτρέπει στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ να αποφασίζουν και να δρουν μονομερώς, εφόσον υπάρχει κάποια μη αναμενόμενη, αρνητική επίπτωση από τη συμφωνία αυτήν, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις εξαγωγές εμβολίων από την Ιρλανδία προς τη Μεγάλη Βρετανία, προκάλεσε θύελλα σε Μπέλφαστ, Δουβλίνο και Λονδίνο.
Πέρα από το ζήτημα των εμβολίων, η απόφαση της ΕΕ τίναζε με το «καλημέρα» ένα από τα πιο βασικά σημεία της συμφωνίας του Brexit αλλά και της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Βόρεια Ιρλανδία: Επανέφερε δηλαδή το «σκληρό» σύνορο μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Τελικά, ύστερα από τη γενική κατακραυγή, η ΕΕ αποφάσισε να πάρει πίσω την απόφαση. Μάλιστα, το Bloomberg χρεώνει αυτή την αστοχία προσωπικά στην επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
