Κρίσιμο 10ήμερο για την πορεία της επιδημίας του κορωνοϊού διανύει και πάλι η χώρα. Οι ειδικοί της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων «διέγνωσαν» σταθεροποίηση της κρίσιμης κατάστασης του «ασθενή» αλλά και εξαιρετικά υψηλό επιδημιολογικό φορτίο που μπορεί να ανατρέψει την ευαίσθητη ισορροπία. Από την πλευρά της, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας θέτει σε εφαρμογή έκτακτα επιχειρησιακά σχέδια για την ενίσχυση του συστήματος υγείας με επίταξη ιδιωτικών κλινικών αλλά και ιατρικού δυναμικού εφόσον χρειαστεί.
Η σταθεροποίηση που καταγράφηκε στον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων – κυμαίνονται από 2.500 έως 3.000- χαρακτηρίζεται εύθραυστη, ωστόσο αν συνεχιστεί και αυτήν την εβδομάδα δημιουργεί βάσιμη ελπίδα για την υποχώρηση του επιδημικού κύματος από τις αρχές Δεκεμβρίου και ίσως για σταδιακή άρση των περιορισμών του απαγορευτικού (lockdown) τη δεύτερη εβδομάδα του επόμενου μήνα.
Από τα επιδημιολογικά δεδομένα καταγράφεται σταθεροποίηση στη Βόρεια Ελλάδα και στην Αττική ενώ στη Θεσσαλία παραμένουν αυξητικές οι τάσεις στα κρούσματα κορωνοϊού. Ανεξάρτητα από τις εκτιμήσεις για την επιδημιολογική καμπύλη και την διαφαινόμενη αρχή της οριζοντιοποίησής της, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το σύστημα υγείας θα συνεχίσει να πιέζεται πολύ για τουλάχιστον 1-2 εβδομάδες ακόμη, καλούμενο να νοσηλεύσει χιλιάδες ασθενείς με λοίμωξη covid-19, υπερβαίνοντας τα όρια της αντοχής του. Οι περίπου 1.000 νέοι ασθενείς με λοίμωξη Covid-19 που εισήχθησαν στα νοσοκομεία το Σαββατοκύριακο, οι 559 διασωληνωμένοι που καταγράφηκαν έως και χθες το βράδυ και οι 211 άνθρωποι που κατέληξαν το προηγούμενο 48ωρο αποδεικνύουν τις συνθήκες πολέμου στο ΕΣΥ.
Τα επιχειρησιακά σχέδια έκτακτης ανάγκης για τα νοσοκομεία της χώρας έχουν ξεδιπλωθεί, ενώ στην περιφερειακή ενότητα της Θεσσαλονίκης έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Η επίταξη των δύο πρώτων ιδιωτικών κλινικών της Θεσσαλονίκης (πρόκειται για την κλινική Λυσίμαχος Σαραφιανός και Euromedica) την περασμένη Παρασκευή σηματοδότησε την κλιμάκωση του επιχειρησιακού σχεδιασμού και εκτιμάται πως αποτελεί τον «πιλότο» και για άλλες περιοχές, από τη Θεσσαλία όπου η επιδημία μαίνεται και τα νοσοκομεία έχουν γεμίσει και κάνουν διακομιδές ασθενών στη Λαμία και τη Χαλκίδα, μέχρι την Αττική.
Πόσοι νοσηλεύονται με κορωνοϊό και πόσοι αναμένονται τις επόμενες 10 ημέρες
Περί τους 3.580 ασθενείς με λοίμωξη λόγω κορωνοϊού νοσηλεύονταν χθες στο ΕΣΥ, καταλαμβάνοντας σχεδόν το 10% των συνολικών κλινών του και άλλοι 559 βρίσκονταν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) οι οποίες παραχωρούνται από τις γενικές ΜΕΘ, για τις ανάγκες της επιδημίας, ενώ στη Θεσαλονίκη έχουν αναπτυχθεί και ΜΕΘ με φορητό εξοπλισμό.
Με δεδομένο ότι τις τελευταίες επτά ημέρες ο μέσος όρος ημερήσιων νέων εισαγωγών – απόρροια των κρουσμάτων του προηγούμενου 15νθήμερου στα νοσοκομεία της χώρας είναι 350-400 ασθενείς, αντιλαμβάνεται κάποιος το τεράστιο κύμα των ασθενών που θα κινηθεί προς τις δομές υγείας το επόμενο δεκαήμερο σε συνέχεια της τωρινής φάσης της επιδημίας. Ο αριθμός των νοσηλευόμενων εκτιμάται πως θα διπλασιαστεί μέχρι τέλος του μήνα, ενώ σε εκθετική αύξηση θα βρίσκεται και ο αριθμός των διασωληνωμένων. Το ισοζύγιο των αναγκαίων και των διαθέσιμων κλινών θα συνδιαμορφώνουν οι νέες εισαγωγές, τα εξιτήρια ασθενών και οι θάνατοι.
Η μάχη στις κλινικές covid-19 και στις ΜΕΘ μοιραία θα χαθεί για κάποιους – αρκετούς- εξ αυτών. Το δεύτερο κύμα έχει αποδειχθεί φονικότερο παντού στην Ευρώπη, επισήμανε κατά την επίσημη ενημέρωση της περασμένης Παρασκευής στο υπουργείο Υγείας η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, Βάνα Παπαευαγγέλου. Τα στοιχεία για την Ελλάδα είναι περίτρανη απόδειξη: 1.004 ασθενείς έχουν καταλήξει στα νοσοκομεία μέσα στον Νοέμβριο, αποτελώντας το 62% όλων των θυμάτων της επιδημίας στη χώρα μας, από τον περασμένο Φεβρουάριο.
Η κατάσταση στη Μακεδονία και τη Θράκη
Τα στοιχεία για τις νοσηλείες στα νοσοκομεία της βόρειας Ελλάδας αποτυπώνουν τον πόλεμο που μαίνεται. Στα 32 νοσοκομεία της Μακεδονίας και της Θράκης, δημόσια, πανεπιστημιακά και ένα στρατιωτικό, νοσηλεύονται περίπου 2.200 άνθρωποι σε απλές κλίνες και άλλοι 293 είναι διασωληνωμένοι.
Πρόκειται για κλίνες που έχουν παραχωρηθεί από τις κλινικές των νοσοκομείων, κυρίως κλινικές που δεν συγκαταλέγονται σε εκείνες της πρώτης γραμμής όπως οφθαλμολογικές, ΩΡΛ, ουρολογικές, νευρολογικές κα.,και διατίθενται για τις ανάγκες της νοσηλείας ασθενών με λοίμωξη covid-19. Από την αρχή Νοεμβρίου, και στον απόηχο των θρησκευτικών και κοινωνικών εκδηλώσεων που καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη βάζοντας την σε τοπικό lockdown,είχε ξεκινήσει μια τεράστια προσπάθεια από στελέχη του υπουργείου Υγείας ώστε να εξασφαλιστεί ο μέγιστος δυνατός αριθμός κλινών από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ στη συμπρωτεύουσα και να παραχωρηθούν για τις ανάγκες των ασθενών της επιδημίας.
Επί 15 ημέρες ο πρόεδρος του ΕΚΑΒ, κ. Νίκος Παπαευσταθίου και ο διευθυντής Ιατρικής υπηρεσίας, κ. Πύρρος Δημήτρης επιχειρούσαν σε συνεργασία με τους επικεφαλής της 3ης και της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας, κκ. Παναγιώτη Μπογιατζίδη και Δημήτρη Τσαλικάκη,να ανοίξουν διαύλους συνεργασίας με τα δημόσια και τα ιδιωτικά νοσοκομεία της πόλης. Από τους επικεφαλής, διοικητές, των δημόσιων αλλά και από τους συντονιστές διευθυντές των κλινικών ζητούσαν κλίνες για να τις μετατρέψουν σε κλίνες covid-19 και από τους ιδιοκτήτες των ιδιωτικών ζητούσαν κλίνες για νοσηλεία non covid-19 περιστατικών. Ουσιαστικά επιχειρούσαν να δημιουργήσουν συγκοινωνούντα δοχεία μεταξύ των ιδιωτικών κλινικών και των δημόσιων νοσοκομείων. Οι ασθενείς που χρειάζονταν νοσηλεία δεν θα νοσηλεύονταν στις κλινικές του ΕΣΥ αλλά στα ιδιωτικά, και οι κλινικές του ΕΣΥ θα γέμιζαν με ασθενείς κορωνοϊού. Εξασφάλισαν μάλιστα και συνεργασία με δύο μεγάλες ιδιωτικές κλινικές οι οποίες θα επικουρούσαν την εφημερία των δημόσιων νοσοκομείων.
Ωστόσο, στην πράξη τα συντεχνιακά προβλήματα μέσα στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και ιδίως στους κόλπους των γιατρών φαίνεται πως δεν επέτρεψαν την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου. Οι αιτιάσεις για αδικαιολόγητες αρνήσεις διευθυντών των νοσοκομείων να παραχωρήσουν κλίνες για την επιδημία, ακόμη και αρνήσεις να διακομίσουν non covid-19 ασθενείς στα συνεργαζόμενα ιδιωτικά «θολώνουν» την εικόνα στη Θεσσαλονίκη όπως η ομίχλη που χαρακτηρίζει την πόλη. Μάλιστα, λέγεται ότι θα μπορούσαν να παραχωρηθούν έως και 1.000 ακόμη κλίνες από τα νοσοκομεία της πόλης αν υπήρχε διάθεση συνεργασίας μερίδας γιατρών του ΕΣΥ και δεν θεωρούσαν τις κλινικές «τσιφλίκια» τους. Αν αναλογιστεί κάποιος ότι στην Ελβετία η μείζονα προσπάθεια της διαχείρισης των ΜΕΘ ανέδειξε ακόμη και ακραίες προτάσεις όπως εκείνη του επιδημιολόγου Willy Oggier, που προκειμένου να αποσυμφορηθεί η κατάσταση στις ΜΕΘ προτείνει «οι αρνητές του κορωνοϊού να χάνουν το δικαίωμά τους για θεραπεία σε ένα κρεβάτι ή σε έναν χώρο εντατικής θεραπείας εάν υπάρχει συμφόρηση στο νοσοκομείο», αντιλαμβάνεται πως το προφανές και το αυτονόητο που πράττουν οι αρμόδιοι για την εξασφάλιση κλινών, απλών και ΜΕΘ, μπορεί να προσκρούει σε… ακραίες συμπεριφορές συντεχνιακών κύκλων.
Η απόφαση για τις επιτάξεις ιδιωτικών κλινικών
Στα μέσα του Νοεμβρίου και με ορατή στους τεχνοκράτες του υπουργείου Υγείας την επαπειλούμενη κατάρρευση των νοσοκομείων υπό την πίεση των εκατοντάδων εισαγωγών καθημερινά στη βόρειο Ελλάδα, ο γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Ιωάννης Κωτσιόπουλος μετέβη και αυτός στη Θεσσαλονίκη για να αρχίσει να ξεδιπλώνει το σχέδιο της αξιοποίησης ιδιωτικών κλινών για covid-19 περιστατικά. Αρχικά έγιναν προσεγγίσεις από τους εκπροσώπους της κυβέρνησης για οικειοθελή παραχώρηση κλινών από τους κλινικάρχες, οι οποίες δεν καρποφόρησαν. Σημειώνεται πως η οικειοθελής διάθεση ιδιωτικών κλινών δεν απάλλασσε τον ΕΟΠΥΥ από την υποχρέωση αποζημίωσης για νοσήλια.
Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν βεβαίως στη διάθεσή τους το μέτρο της επίταξης κλινών, δηλαδή μπορούν να δεσμεύσουν κλίνες και υποδομές κάτι που είχε νομοθετηθεί τον περασμένο Μάρτιο – και πάλι με την υποχρέωση να αποζημιώσουν. Και αυτό το μέτρο ενεργοποίησαν την περασμένη Παρασκευή, έχοντας λήξει το τελεσίγραφο που είχαν αποστείλει στους εκπροσώπους των ιδιωτικών κλινικών.
Η επίταξη 200 κλινών στη Θεσσαλονίκη και των εργαζομένων των δύο κλινικών έδωσε μια βαθιά «ανάσα» στο σύστημα υγείας για τη διαχείριση της επιδημίας. Άνοιξε όμως και ένα νέο μέτωπο αντιπαράθεσης ιδιωτικού – δημόσιου τομέα, με τον πρώτο να καταλογίζει μη ετοιμότητα στο υπουργείο Υγείας και το ΕΣΥ αναφορικά με την επιδημία και το υπουργείο να επιστρέφει τις αιτιάσεις περί επιχειρησιακής υγειονομικής ετοιμότητας στους ιδιώτες της υγείας. Παράλληλα, έδειξε και την αντιπαράθεση μεταξύ των μεγάλων ιδιωτικών κλινικών της χώρας (εκπροσωπούνται από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Κλινικών) και των μικρομεσαίων (εκπροσωπούνται από τον Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών) με τους πρώτους να κρατούν σαφείς αποστάσεις από τους άλλους, και να τονίζουν πως βρίσκονται στο πλευρό του υπουργείου Υγείας, πως θα τηρήσουν ό,τι έχει συμφωνηθεί και πως είναι έτοιμοι να πράξουν ότι επιπλέον ζητηθεί.
Τα επιχειρησιακά σχέδια
Με το «τσουνάμι» των ασθενών με λοίμωξη covid-19 να απειλεί τα νοσοκομεία πρωτίστως της Μακεδονίας, της Θράκης και της Θεσσαλίας όπου βρίσκεται ήδη το 60% των νοσηλευόμενων της χώρας, το υπουργείο Υγείας ετοιμάζεται πυρετωδώς να εφαρμόσει σε ευρεία ή περιορισμένη κλίμακα τα επιχειρησιακά σχέδια για την ενίσχυση του ΕΣΥ. Χθες έγιναν 517 εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία της χώρας, με τις περιςςότερες αφορούν εκείνα της βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλίας.
Η κλιμάκωση της επιδημίας δείχνει και την επιχειρησιακή κλιμάκωση. Η επίταξη ιδιωτικών κλινικών μπορεί να συνεχιστεί στη Θεσσαλονίκη όσο αυξάνονται οι ανάγκες. Άλλωστε στην πόλη βρίσκονται δεκάδες κυρίως μικρομεσαίες κλινικές, γεγονός που επιτρέπει ευελιξία στους σχεδιασμούς που θα ξεδιπλωθούν. Οι αρμόδιοι του υπουργείου Υγείας έχουν αξιοποιήσει και το 424 στρατιωτικό νοσοκομείο το οποίο μάλιστα ενώ διαθέτει χώρο στο πυρηνικό καταφύγιο που έχει, αυτός δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για covid-19 ασθενείς λόγω του συστήματος εξαερισμού. Ωστόσο, κατά πληροφορίες, μελετάται η αξιοποίηση άλλου στρατιωτικού κτηρίου σε κλινική covid-19 εφόσον χρειαστεί. Τέλος, παραμένει ανοιχτό το σχέδιο της διακομιδής ασθενών, σε περίπτωση που έχουν εξαντληθεί οι εφεδρείες στη βόρειο Ελλάδα, είτε με εναέρια είτε με επίγεια μέσα προς τα νοσοκομεία της Αττικής.
Το σχέδιο της επίταξης ιδιωτικών κλινικών μελετάται και για τη Θεσσαλία, της οποίας τα νοσοκομεία δοκιμάζονται. Ενώ και στην Αττική έχει συζητηθεί εφόσον χρειαστεί, με το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» κατά πληροφορίες να συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις.
Επίταξη και επαγγελματιών υγείας
Εκτός από την αναζήτηση κτηρίων, υποδομών και κλινών το υπουργείο Υγείας ετοιμάζεται και για την ενίσχυση του έμψυχου δυναμικού. Το κύμα των εθελοντών επαγγελματιών υγείας όπως οι νοσηλευτές και οι γιατροί που ανταποκρίθηκαν στις προσκλήσεις του υπουργείου Υγείας και των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης, δίνει μια δυνατή ώθηση σε όλο το κουρασμένο, εξαντλημένο όλο το διάστημα της επιδημίας προσωπικό του ΕΣΥ. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και το επικουρικό ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό βοηθητικό προσωπικό που θα μπορεί να προσλαμβάνεται για ένα έτος, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας και κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων.
Ωστόσο, εφόσον εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού και έως τον ερχόμενο Ιούνιο ο γενικού γραμματέα Υπηρεσιών Υγείας μπορεί να εντάσσει στο δυναμικό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και του ΕΣΥ εθελοντικό ή συμβατικά ή αναγκαστικά διατιθέμενο ιατρικό, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό από τον ιδιωτικό τομέα και να του ανατίθενται καθήκοντα για ορισμένο χρονικό διάστημα για την καταπολέμηση της έκτακτης ανάγκης Δημόσιας Υγείας. Μάλιστα, η ανάθεση των καθηκόντων του προσωπικού αυτού μπορεί να αφορά σε ιατρικά, νοσηλευτικά, ή βοηθητικά καθήκοντα, διαφορετικά της ειδίκευσής του, λόγω έκτακτης και επιτακτικής ανάγκης συνδρομής στη δημόσια υγεία από την έξαρση της πανδημίας.
Ειδικά οι γιατροί του ιδιωτικού τομέα θα «επιτάσσονται» και θα αμείβονται βάσει ατομικής σύμβασης απασχόλησης που θα υπογράφουν με τον Διοικητή της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας. Τέλος, με απόφαση του γενικού γραμματέα Υπηρεσιών Υγείας μπορεί να εντάσσονται στο δυναμικό του ΕΣΥ για τις ανάγκες της επιδημίας και συνταξιούχοι ιατροί, των αναγκαίων ειδικοτήτων, και να τους ανατίθενται καθήκοντα για ορισμένο χρονικό διάστημα.
