Σταθμίζοντας τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τους εφήβους και τον κορωνοϊό, οι ειδικοί της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας εισηγήθηκαν στην κυβέρνηση – η οποία έλαβε και την τελική απόφαση- να κλείσουν τα λύκεια στις “γκρι” περιοχές της Θεσσαλονίκης και των Σερρών. Για το σκεπτικό της εισήγησης που επικεντρώνεται στο πως συμπεριφέρεται ο κορωνοϊός στους εφήβους αλλά και οι έφηβοι όταν μολύνονται, μιλά στο protothema.gr η κυρία Αθανασία Λουρίδα, παιδίατρος – Λοιμωξιολογος, διευθύντρια της Α’ Παιδιατρικής κλινικής στο νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τον κορωνοϊό του υπουργείου Υγείας.
Δύο ήταν οι κρίσιμες παράμετροι που βάρυναν στην επιστημονική εισήγηση. Πρώτον ότι οι έφηβοι τείνουν να εμφανίζουν σοβαρότερα προβλήματα στη νόσηση με λοίμωξη COvid-19 αλλά και να μεταδίδουν περισσότερο τον κορωνοϊό, σε σχέση με τα παιδιά μικρότερης ηλικίας, και δεύτερον, ο “ζωντανός” και “ατίθασος” μεν αλλά απόλυτα συμβατός με το νεαρό της ηλικίας τους, τρόπος ζωής τους που μπορεί να οδηγήσει σε μετάδοση και διασπορά.
«Ζητούμενο είναι τα παιδιά, οι μαθητές του λυκείου, να μείνουν σπίτι ώστε να περιοριστεί η διασπορά του ιού. Γιατί το πιο πιθανό είναι να μολυνθούν και να είναι υγιείς φορείς, χωρίς να έχουν δηλαδή κανένα σύμπτωμα» λέει η κυρία Λουρίδα και προσθέτει πως »βεβαίως όταν λέμε κλείσιμο των σχολείων εννοούμε πως οι μαθητές περιορίζονται στο σπίτι τους. Δεν πάνε σε άλλες δραστηριότητες, δεν πάνε πχ στην πλατεία ή στο πάρκο, και να συναντούν τους φίλους τους. Αυτό τον στόχο υπηρετεί το κλείσιμο των λυκείων».
Κυρία Λουρίδα, εξηγείστε μας για ποιο λόγο κρίθηκε επιβεβλημένη και αναγκαία η εισήγηση για το κλείσιμο των λυκείων στη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες;
Οι μελέτες που υπάρχουν για τα παιδιά δείχνουν ότι τα παιδιά ηλικίας έως 12 ετών, και ιδίως εκείνα κάτω των 10 ετών, δεν έχουν ούτε αυξημένη νοσηρότητα ούτε αυξημένη μεταδοτικότητα. Διευκρινίζουμε βεβαίως πως όλοι όσοι μολύνονται με κορωνοϊό, μεταδίδουν, ακόμη και ένα μικρό παιδί μπορεί να μεταδώσει. Φαίνεται όμως πως δέκα μήνες μετά την εμφάνιση της επιδημίας για τα μικρά παιδιά ισχύουν όσα γνωρίζαμε και την περασμένη άνοιξη.
Μας υπενθυμίζετε λοιπόν τι ισχύει για τα μικρά παιδιά και τη μετάδοση;
Γνωρίζουμε από τις υπάρχουσες μελέτες πως τα μικρά παιδιά αρρωσταίνουν πιο ελαφρά. Και πως τα παιδιά που φοιτούν στο δημοτικό, δηλαδή μέχρι την ηλικία των 12, μολύνονται από ενήλικες στο περιβάλλον τους, και δεν είναι εκείνα που αποτελούν μέσα στην οικογένεια την πρώτη περίπτωση, το περιστατικό που μολύνει τους άλλους, δεν είναι τα παιδιά index case στο περιβάλλον τους. Κάποιος ενήλικας μολύνεται πρώτα στην οικογένεια και μετά νοσούν όλοι, άρα και τα παιδιά της οικογένειας. Αυτά είναι τα όσα γνωρίζουμε με βάση τα στοιχεία που έχουμε από το υπουργείο Παιδείας – αν και δεν έχουμε πλήρη δεδομένα- και με βάση από όσα μαθαίνουμε και από τις άλλες χώρες.
Τι καθιστά λοιπόν τα μεγαλύτερα παιδιά, τους μαθητές γυμνασίου και λυκείου, πιο μεταδοτικά;
Αυτό που γνωρίζουμε πλέον είναι πως ο κορωνοϊός στους εφήβους και τους νέους τείνει να συμπεριφέρεται όπως στους ενήλικες. Όσο μεγαλώνει η ηλικία, αλλάζει η συμπεριφορά του κορωνοϊού και της νόσου. Οι έφηβοι και σοβαρότερα προβλήματα τείνουν να εμφανίσουν μετά τη μόλυνση με τον κορωνοϊό και να νοσήσουν σοβαρά και φυσικά να μεταδώσουν όπως οι ενήλικες.
Η μετάδοση σε αυτήν την ηλικία σχετίζεται με το ιικό φορτίο ή με τις συνήθειες των εφήβων και των νέων;
Οι έφηβοι μπορεί να φέρουν περισσότερο ιικό φορτίο από τα μικρότερα παιδιά, κάτι που αλλάζει τον ρυθμό μετάδοσης αλλά και τη μορφή της νόσου, αλλά βεβαίως πολύ σημαντικό ρόλο – που θα το ξέρουμε με ακρίβεια, όταν θα έχουμε πλήρως τα δεδομένα από μελέτες- έχουν και οι συνήθειές τους. Οι έφηβοι εκτίθενται περισσότερο σε σχέση με τα παιδιά μικρότερης ηλικίας.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν είναι τόσο προστατευμένοι οι έφηβοι από τους γονείς όσο τα παιδιά μικρότερης ηλικίας;
Ακριβώς, γιατί στα μικρότερα παιδιά εφαρμόζονται πιο εύκολα οι κανόνες, πχ υγιεινής. Η εφηβεία είναι συνώνυμη με ατίθασα και ζωηρά παιδιά, και αυτό δεν είναι βεβαίως κακό. Δεν θέλουμε να κατηγορήσουμε τα παιδιά, αλλά προφανώς λόγω ηλικίας έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής από τα μικρότερα παιδιά. Βγαίνουν έξω, πάνε σε δραστηριότητες, φροντιστήρια, πάνε σε καφετέριες, σε πλατείες, κάνουν παρέα με φίλους τους, κάνουν πάρτι, συγχρωτίζονται. Είναι λογικό να γίνεται αυτό. Ο λόγος που ζητήσαμε να κλείσουν τα λύκεια είναι αυτός: να ανασταλούν όλες αυτές οι δραστηριότητες.
Ζητούμενο είναι τα παιδιά, οι μαθητές του λυκείου, να μείνουν σπίτι ώστε να περιοριστεί η διασπορά του ιού. Γιατί το πιο πιθανό είναι να μολυνθούν και να είναι υγιείς φορείς, χωρίς να έχουν δηλαδή κανένα σύμπτωμα. Αυτοί οι έφηβοι, που μολύνονται και είναι φορείς του κορωνοϊού, χωρίς κανένα σύμπτωμα, αποτελούν όμως πολύ μεγάλο κίνδυνο για την οικογένειά τους, για το περιβάλλον τους, και το κοινωνικό και το σχολικό. Για τον λόγο αυτό συστήσαμε τα λύκεια να μείνουν κλειστά και οι μαθητές να διδαχθούν με τηλεκπαίδευση.
Άρα, η εισήγησή σας φέρνει και άλλους κανόνες στη ζωή των εφήβων, όχι μόνο την τηλεκπαίδευση;
Φυσικά, όταν λέμε κλείσιμο των σχολείων εννοούμε πως οι μαθητές περιορίζονται στο σπίτι τους. Δεν πάνε σε άλλες δραστηριότητες, δεν πάνε πχ στην πλατεία ή στο πάρκο, και να συναντούν τους φίλους τους. Αυτό τον στόχο υπηρετεί το κλείσιμο των λυκείων.
Έχει εκτιμηθεί ποια θα είναι η επίδραση αυτού του μέτρου στον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού;
Ελπίζουμε πως εφόσον θα τηρηθούν τα μέτρα, θα αποτυπωθεί. Και αυτό θα φανεί τις επόμενες δύο εβδομάδες, δηλαδή σε 14 ημέρες, κατά πόσο δηλαδή ο περιορισμός των μαθητών του λυκείου θα μειώσει την εξάπλωση της επιδημίας, ελπίζουμε πως θα μειώσει τον αριθμό των κρουσμάτων.
Λέτε “ελπίζουμε”, θα ήταν καλύτερο να ακούγαμε πως έχει μελετηθεί η επίδραση του μέτρου και έχει εκτιμηθεί πχ ότι το κλείσιμο των λυκείων περιορίζει τη διασπορά κατά 20%.
Όχι, δεν υπάρχει με αυτήν την ακρίβεια, αλλά έχει γίνει σχετική μελέτη σε παιδιατρικό περιοδικό που εκτιμά ότι είναι σημαντικό το κλείσιμο των λυκείων, γιατί οι έφηβοι μεταδίδουν περισσότερο από τα μικρότερα παιδιά τον κορωνοϊό. Όπως ξέρετε, οι χώρες αποφασίζουν και διαφορετικά μέτρα, δεν λαμβάνουν όλες την ίδια απόφαση. Για παράδειγμα η Σουηδία στην πρώτη φάση της επιδημίας, είχε αφήσει ανοιχτούς τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, ενώ η Ελλάδα και άλλες χώρες τους είχαν κλείσει. Ενδεχομένως αποφασίζουν με βάση τη δική τους πραγματικότητα και κουλτούρα τα μέτρα.
Ωστόσο, γνωρίζουμε από τη 10μηνη εμπειρία μας πια με τον κορωνοϊό και την επιδημία πως το τελευταίο μέτρο που πρέπει να ληφθεί σε κάθε περιοχή ακόμη και με lockdown είναι το κλείσιμο των σχολείων, από τα λύκεια, και προς τις άλλες βαθμίδες. Θα προσπαθήσουμε να τα διατηρήσουμε ανοιχτά. Θα εξαντλήσουμε όλους τους άλλους τρόπους για να περιοριστεί η διασπορά του κορωνοϊού. Τα σχολεία θα μείνουν ανοιχτά όσο μας το επιτρέψει η επιδημία.
