Σε εγρήγορση βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές της χώρας καθώς το επιδημιολογικό φορτίο της νόσου COVID-19 παρουσιάζει σταθερά αυξητική τάση. Η Αττική και ειδικά το κέντρο της Αθήνα παρουσιάζει έντονη επιβάρυνση. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) εντατικοποιεί τους στοχευμένους δειγματοληπτικούς ελέγχους, ενώ προβληματισμός επικρατεί σχετικά με την αξιοπιστία των τεστ που διενεργούνται στον ιδιωτικό τομέα.
Εντατικοποίηση δειγματοληπτικών ελέγχων
Περισσότερα από 13.000 τεστ πραγματοποίησε τη Δευτέρα ο ΕΟΔΥ, έχοντας αναλάβει το μεγάλο βάρος της έγκαιρης ανίχνευσης συμπτωματικών και ασυμπτωματικών φορέων του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, στη χώρα μας.
Το αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο της Αττικής τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχει ωθήσει τον ΕΟΔΥ στην εντατικοποίηση των rapid test (τεστ ταχείας ανίχνευσης) σε συγκεκριμένες περιοχές, ειδικά του κέντρου της Αθήνας, όπως πέριξ της πλατείας Ομονοίας και της πλατείας Κυψέλης.
Προς την κατεύθυνση αυτή, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων από τη Δευτέρα στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων και στο Κέντρο Φιλοξενίας Τοξικοεξαρτημένων, γίνονται πλέον περισσότερα τεστ ταχείας ανίχνευσης, ενώ οι ομάδες του Δήμου Αθηναίων που παρέχουν στήριξη και φροντίδα στους αστέγους ενισχύονται με νοσηλευτές για τη λήψη περισσότερων δειγμάτων.
Παράλληλα, rapid tests διενεργούνται από τα συνεργεία του ΕΟΔΥ και σε άλλες περιοχές που θεωρούνται εστίες του SARS-CoV-2, όπως ο Δήμος Ευρώτα.
Το προφίλ αξιοπιστίας των τεστ ταχείας ανίχνευσης από αυτά θεωρούνται αξιόπιστα, βασίζεται στο ότι έχουν μεγάλη ειδικότητα. Για παράδειγμα, τα θετικά αποτελέσματά τους μέχρι στιγμής έχουν όλα επιβεβαιωθεί σε ελληνικά εργαστήρια. Σχετικά με την ευαισθησία τους, όταν συγκρίνονται με τα μοριακά εργαστηριακά τεστ, φαίνεται ότι υστερούν περίπου σε ποσοστό 5%-8%. Η πλειοψηφία ωστόσο αυτών που υστερούν, φαίνεται ότι αποτελούν παλιές ή και μη μεταδοτικές φορίες. Σε κάθε περίπτωση, η χρήση τους έχει συγκεκριμένες ενδείξεις και θα πρέπει να εκτελούνται και να ερμηνεύονται από εξειδικευμένο προσωπικό.
Παράλληλα, οι δημόσιες δομές υγείας συνεχίζουν να παρέχουν τη δυνατότητα δωρεάν μοριακού ελέγχου στους πολίτες, που πληρούν τα κριτήρια. Πρόκειται δηλαδή για άτομα που αξιολογούνται ως «ύποπτο» κρούσμα κορωνοϊού, είτε επειδή αναφέρουν συμπτωματολογία που ομοιάζει με αυτή της νόσου COVID-19, είτε επειδή αναφέρουν πρόσφατο ταξίδι σε περιοχή με αυξημένο ιικό φορτίο, είτε θεωρούνται στενή επαφή ατόμου που έχει διαγνωστεί με λοίμωξη COVID-19. Επίσης, δωρεάν μοριακό τεστ στις δομές υγείας του ΕΣΥ μπορούν να κάνουν και όσοι υποβάλλονται σε χειρουργικές θεραπείες (προγραμματισμένες ή έκτακτες), όσοι εισάγονται στα δημόσια νοσοκομεία για άλλα προβλήματα υγείας αλλά και αυτοί που υποβάλλονται σε θεραπείες για σοβαρά νοσήματα, όπως παραδείγματος χάρη οι ογκολογικοί ασθενείς.
Σχετική υπενθύμισε έκανε χθες Τρίτη ο υφυπουργός Υγείας κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης, απαντώντας σε ερώτημα για τη δυνατότητα δωρεάν διαγνωστικού ελέγχου λέγοντας ότι, «υπάρχει πρόσβαση στον διαγνωστικό έλεγχο, υπάρχει επάρκεια και μάλιστα αυξάνουμε και την παραγωγική δυνατότητα με νέο εξοπλισμό. Έχουμε και στη διάθεσή μας τώρα τα ταχεία τεστ και είμαστε από τις πρώτες χώρες που τα χρησιμοποίησε και χρησιμοποιούνται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, κυρίως σε επιδημικές καταστάσεις, όπως έγινε με επιτυχία στο νησί της Λέσβου».
Και υπογράμμισε ότι «έχουμε καταστήσει σαφές ότι εφόσον κάποιος πληροί τα κριτήρια μπορεί να κάνει το τεστ δωρεάν σε δημόσιες δομές», συμπληρώνοντας πως «εφόσον το δημόσιο σύστημα Υγείας έχει την παραγωγική δυνατότητα να καλύψει το τεστ» δεν τίθεται προς το παρόν θέμα αποζημίωσης του για όσους επιλέγουν να το κάνουν στον ιδιωτικό τομέα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από την αρχή της επιδημίας του νέου κορωνοϊού στη χώρα μας τον περασμένο Φεβρουάριο, έχει πενταπλασιαστεί ο ημερήσιος αριθμός των τεστ από 400/ημερησίως σε περισσότερα από 13.000/ημέρα.
«Θολό» το διαγνωστικό τοπίο στον ιδιωτικό τομέα
Κι ενώ η επιδημία της COVID-19 «φουντώνει» μέρα με την ημέρα, προβληματισμό και ανησυχία έχει προκαλέσει στους αρμόδιους φορείς, η αξιοπιστία των τεστ που διενεργούνται στον ιδιωτικό τομέα.
Αφορμή αποτέλεσε το κρουαζιερόπλοιο ‘Mein Schiff 6’ και τα 12 αρχικώς θετικά τεστ (επί συνόλου 150 δειγμάτων) που τελικά απεδείχθη πως ήταν όλα αρνητικά. Χρειάστηκε συνολικά να ελεγχθούν τα επίμαχα δείγματα τρεις φορές (την πρώτη στο Ηράκλειο Κρήτης σε ιδιωτικό εργαστήριο, τη δεύτερη εν πλω σε μοριακό αναλυτή του κρουαζιερόπλοιου και την τρίτη φορά από συνεργείο του ΕΟΔΥ με rapid test και μοριακό έλεγχο) για να διαπιστωθεί πως επρόκειτο για λανθασμένο συναγερμό!
Ο κ. Νίκος Χαρδαλιάς, υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, κατά τη χθεσινή τακτική ενημέρωση για την επιδημία COVID-19 εξήγησε ότι, στην περίπτωση του Mein Schiff 6 «είναι ξεκάθαρο ότι το πρωτόκολλο που ακολουθείται από τα εργαστήρια σε σχέση με τη θετικότητα ενός δείγματος, δεν ακολουθήθηκε» στη περίπτωση του κρουαζιερόπλοιου γεγονός που τυγχάνει διερεύνησης.
Ενώ με τη σειρά του ο επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Γκίκας Μαγιορκίνης συμπλήρωσε πως «έχει μεγάλη σημασία και η ερμηνεία του αποτελέσματος. Κάποιες φορές τα αποτελέσματα είναι ξεκάθαρα και κάποιες φορές χρειάζονται follow up».
Πάντως, χθες πηγές του υπουργείου Υγείας ανέφεραν στο protothema.gr πως το πεδίο των εργαστηριακών τεστ εμφανίζει μεγάλη ανομοιογένεια και πως τα κριτήρια αξιολόγησης της αξιοπιστίας, ασφάλειας και εγκυρότητας των αποτελεσμάτων των εργαστηρίων δεν αφορούν όλα τα εργαστήρια. Ο νόμος προβλέπει πως τα διαγνωστικά εργαστήρια λαμβάνουν πιστοποίηση λειτουργίας ακολουθώντας συγκεκριμένη διαδικασία και ελέγχονται από ανεξάρτητους φορείς για την ορθή λειτουργία τους.
Ωστόσο, στην πράξη είναι θολό τι ισχύει με τα πιστοποιητικά διαπίστευσης και κυρίως σε ότι αφορά την ουσία των διαπιστεύσεων. Στελέχη του χώρου παραδέχονται πως υπάρχει πρόβλημα που εντάθηκε την περίοδο της πανδημίας. «Όλοι λένε πως κάνουν μοριακό έλεγχο για κορωνοϊό, ωστόσο στην πράξη ουδείς ξέρει τι ακριβώς γίνεται, ποια σετ αντιδραστηρίων προσδιορισμού για τον κορωνοϊό, με ποια μεθοδολογία εφαρμόζεται, ποια ποιοτικά χαρακτηριστικα έχουν κ.λπ. Αυτό προφανώς επηρεάζει το αποτέλεσμα» ανέφερε την Τρίτη ειδικός στο protothema.gr.
«Το να έχεις αποτέλεσμα ψευδώς θετικό μπορεί να συμβεί. Φυσικά, το σύνηθες είναι να έχεις ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα, δηλαδή να υπάρχει ιικό φορτίο και να μην είναι ανιχνεύσιμο. Το να έχεις όμως οριακά θετικό τεστ συνεπάγεται περαιτέρω έλεγχο στο εργαστήριο, υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία που ακολουθείται» εξήγησε, εκτιμώντας πως στην περίπτωση των 12 θετικών τεστ του Mein Schiff 6 έχει γίνει λάθος στον τρόπο που διενεργήθηκε ο αρχικός μοριακός έλεγχος.
