Μία νέα έρευνα έχει βρει ότι το περίφημο χαμόγελο της Μόνα Λίζα είναι σχεδόν αναγκαστικό υποστηρίζοντας πως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι εσκεμμένα την ζωγράφισε με αυτό τον τρόπο.
Μία ομάδα τριών νευροεπιστημόνων θέλησε να ερευνήσει την αλήθεια για την έκφραση της Μόνα Λίζα και εφάρμοσε αρχές της νευροεπιστήμης στον διασημότερο ζωγραφικό πίνακα του κόσμου.
Αρχικά ερεύνησαν τον μηχανισμό της έκφρασης. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μία τεχνική χιμαιρικού προσώπου κόβοντας το πρόσωπο στη μέση και τοποθετώντας κάθε μισό δίπλα σε έναν καθρέφτη.
Οι δύο χιμαιρικές εικόνες κρίθηκαν από μία ομάδα 42 ατόμων και αξιολογήθηκαν σύμφωνα με την έκφρασή τους.
Τα άτομα συμφώνησαν ότι η αριστερή εικόνα με τον αντικατοπτρισμό της έδειχνε ευτυχία ενώ το δεξί μισό της εικόνας με την αντανάκλασή του ήταν λιγότερο εκφραστικό, χαρακτηρίζοντάς το ως ουδέτερο ή ακόμα και λυπημένο. Αυτό οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η Μόνα Λίζα χαμογελά ασύμμετρα.
Η Δρ. Lucia Ricciardi εξήγησε «Σύμφωνα με τις πιο πιστοποιημένες νευροψυχολογικές θεωρίες αν ένα χαμόγελο είναι ασύμμετρο τότε συνήθως δεν είναι αυθεντικό. Ενώ αυτό που είναι ένα αυθεντικά αυθόρμητο χαμόγελο είναι αμφίπλευρο και συμμετρικό. Χαρακτηρίζεται επίσης από την ενεργοποίηση του πάνω μέρους του προσώπου και αυτό δεν φαίνεται επίσης να συμβαίνει σε αυτό το πορτρέτο.
Πιο πρόσφατα, μία έρευνα από τον Paul Ekman σε αυτό το πεδίο έχει δείξει ότι τα ασύμμετρα χαμόγελα μπορούν να είναι σημάδι ανειλικρίνειας ή ακόμα και ψέματος.
Τι θα μπορούσε να σημαίνει αν το χαμόγελό της είναι εξαναγκασμένο; «Φυσικά γνωρίζουμε πως το να ποζάρει κανείς για πολλές ώρες για ένα πίνακα θα επιφέρει μία εξαναγκασμένη έκφραση. Αλλά γνωρίζουμε επίσης ότι o Ντα Βίντσι ήταν ένας ειδικός στο “sfumato” της τεχνικής σκίασης η οποία χρησιμοποιείται για την απεικόνιση των εκφράσεων. Ανέβασε επίτηδες το αριστερό της χείλος σα να σχεδιάζεις ένα χαμόγελο. Θα ήξερε ότι καμπυλώνοντας το χείλος και από τις δύο πλευρές και προσθέτοντας πτυχές γύρω από τα μάτια θα έδειχνε ένα αυθεντικό χαμόγελο. Και είχε αυτή τη γνώση αιώνες πριν από τη δουλειά του Duchenne στα 1800. Έτσι υποθέτουμε ότι αυτή η ασυμμετρία ήταν μία σκόπιμη δράση. Αυτό που ακόμα δεν γνωρίζουμε είναι ο λόγος για τον οποίο τη ζωγράφισε με αυτό τον τρόπο», καταλήγει η Δρ. Ricciardi.
