Η INTERAMERICAN υποστηρίζει εδώ και αρκετά χρόνια την ιδέα της εκπαίδευσης σχετικά με τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό στο πλαίσιο των ενεργειών εταιρικής υπευθυνότητας, σε ευθυγράμμιση με το στόχο για την δημιουργία μιας νέας γενιάς ενημερωμένων και χρηματοοικονομικά υπεύθυνων πολιτών και την εκπλήρωση της αποστολής της «να βοηθά τους ανθρώπους να ζουν πιο ασφαλείς, περισσότερο και καλύτερα».
Η INTERAMERICAN έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες με εκδόσεις βιβλίων και επισκέψεις σε σχολεία κατά τα προηγούμενα χρόνια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, ώστε να αναπτυχθούν με τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό οι βασικές χρηματοοικονομικές δεξιότητες από τις παιδικές ηλικίες. Αντικείμενο των ενεργειών είναι η γνωριμία των μαθητών με έννοιες όπως η αποταμίευση, ο δανεισμός, η ασφάλιση, ο προϋπολογισμός κ.ά.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ο ρυθμός αποταμίευσης των ελληνικών νοικοκυριών κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο κινήθηκε σε θετικούς ρυθμούς, σταματώντας την πτωτική πορεία των τελευταίων οκτώ ετών. Η αυξητική τάση αποταμίευσης στις αρχές του 2021 έφθασε στο 9,3%, ποσοστό που αποτελεί το υψηλότερο της δεκαετίας. Το γεγονός αυτό οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην μείωση της κατανάλωσης εξαιτίας των μέτρων κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, αλλά καθώς επανέρχεται η κανονικότητα τόσο η κατανάλωση, όσο και η αποταμίευση θα σταθεροποιούνται σε επίπεδο ομαλών συνθηκών. Το ζητούμενο, όμως, είναι οι πολίτες να επαναπροσδιορίσουν τα πρότυπα κατανάλωσης και να αξιοποιήσουν κατάλληλα τις καταθέσεις που έχουν συσσωρεύσει κατά την τελευταία χρονιά, με στόχο την μελλοντική προσωπική και οικογενειακή ευημερία τους.
Η αξία του Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού
Όπως τονίζεται από την INTERAMERICAN, η διαχείριση της σύγχρονης ζωής προϋποθέτει τις βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις, που είναι απαραίτητες όσο η ικανότητα ανάγνωσης και γραφής. Πολύ περισσότερο, αν αναλογιστούμε τις επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, της πολυπλοκότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος, της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών, της τεχνολογίας, του δημογραφικού, της πανδημίας και της νέας πραγματικότητας που αυτή έφερε στην καθημερινότητα κάθε πολίτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η έλλειψη γνώσεων σχετικά με τα χρηματοοικονομικά – χρηματοπιστωτικά προϊόντα έχει ως αποτέλεσμα πλήθος πολιτών να μην έχουν πρόσβαση σε τραπεζικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και συνεπώς, να μένουν μακριά από τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Για τους ερευνητές του OECD, ως Χρηματοοικονομικός Αλφαβητισμός ορίζεται «ο συνδυασμός ετοιμότητας, γνώσης, δεξιότητας, νοοτροπίας και συμπεριφοράς που είναι στοιχεία απαραίτητα για τη σωστή λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων με στόχο την επίτευξη ατομικής χρηματοοικονομικής ευημερίας». Σύμφωνα με την Επιτροπή Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και Εκπαίδευσης των ΗΠΑ, υπάρχουν πέντε βασικές συνιστώσες του Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού:
1. Σωστή κατανόηση των εσόδων
2. Κατάλληλος προγραμματισμός εξόδων
3. Αποταμίευση με στόχο τη δημιουργία ενός ποσού έκτακτης ανάγκης ή ενός ποσού για σύνταξη, την αγορά ενός ακινήτου ή την αποπληρωμή χρεών
4. Σωστός δανεισμός
5. Προστασία μέσω ασφάλισης.
Μεγάλο μέρος του παγκοσμίου πληθυσμού στερείται των κατάλληλων γνώσεων, επαρκούς ενημέρωσης και δεξιοτήτων για τη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων και τη διαχείριση των προσωπικών και οικογενειακών περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της Standard & Poor’s σε 140 χώρες παγκοσμίως, μόνο 1 στους 3 ενήλικες κατανοεί βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες όπως τον ανατοκισμό, το επιτόκιο, τον πληθωρισμό, τον κίνδυνο και την διαφοροποίηση κινδύνου. Στην Ελλάδα, περισσότεροι από 1 στους 2 Έλληνες δεν κατανοούν τις προαναφερόμενες βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες.
