Τα φύλλα της ελιάς τα βρίσκουμε από το εμβληματικό για την Ελλάδα δέντρο και το στεφάνι των Ολυμπιονικών μέχρι και στο αφέψημα που βρίσκεται στο τραπέζι μας.
Τα πιο σημαντικά συστατικά των φύλλων της ελιάς, στα οποία οφείλονται οι έως σήμερα τεκμηριωμένες επιδράσεις τους είναι:
– η ελαιοευρωπεΐνη (oleuropein, που θα τη βρείτε μεταφρασμένη και ως ελευρωπαΐνη, ελαιοευρωπαΐνη ή ολευρωπαΐνη) ουσία που ανακαλύφθηκε το 1908 και η ολεοσίδη που ανήκουν στα σεκοϊριδοειδή
– το ολεανολικό οξύ που αποτελεί ένα τριτερπένιο
– η απιγενίνη και η λουτεολίνη που ανήκουν στα φλαβονοειδή
– και οι φαινολικές ενώσεις τυροσόλη και υδροξυτυροσόλη.
Πολλά εργαστηριακά στοιχεία (δεδομένα που πηγάζουν από μελέτες είτε σε κύτταρα είτε σε πειραματόζωα, όχι όμως σε ανθρώπους) αναδεικνύουν την επίδραση εκχυλισμάτων φύλλων της ελιάς σε αντιμικροβιακό, αντιοξειδωτικό, υπολιπιδαιμικό (μείωση των λιπιδίων), υπογλυκαιμικό (μείωση του σακχάρου), αντιαθηρογόνο (μείωση του ενδεχομένου εμφάνισης πλάκας στα αγγεία), αντιθρομβωτικό και αντιφλεγμονώδες επίπεδο.
Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό πως συχνά οι επιδράσεις αυτές δεν οφείλονται σε μία, δύο ή κάποιες ουσίες από αυτές που εμπεριέχουν τα φύλλα της ελιάς, αλλά στη μοναδική «συνεργασία» αυτών των ουσιών (ή και άλλων που ακόμα δεν έχουν ταυτοποιηθεί), σε αυτό που ονομάζουμε «συνεργιστική δράση». Έτσι, η απομόνωση μιας ουσίας από τα φύλλα της ελιάς (π.χ. τυροσόλη ή ελαιοευρωπεΐνη) και η κατανάλωσή της σε μεγάλες ποσότητες, δε μπορεί να εγγυηθεί πως θα «πιάσει τόπο». Βλέπετε η φύση έχει τη δική της λογική και δεν «αρέσκεται» στο να απομονώνουμε τα συστατικά της.
Κλινικά δεδομένα
Το 1949 έγινε η πρώτη δημοσίευση της δράσης ροφήματος από έγχυση φύλλων ελιάς στη διούρηση. Παρατηρήθηκε μια αύξηση σε επίπεδο διούρησης κατά 100-145 ml και μάλιστα χωρίς επίδραση στα επίπεδα καλίου, νατρίου και χλωρίου του αίματος.
Από το 1996 υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία επιστημονικά δεδομένα που συσχετίζουν το εκχύλισμα από φύλλα ελιάς με τη θεραπεία της υπέρτασης.
Το 2008 μελέτη Ελβετών επιστημόνων καταλήγει πως πατενταρισμένο αλκοολικό εκχύλισμα φύλλων ελιάς (με 18-26% ελαιοευρωπεΐνη και 30-40% πολυφαινόλες), το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί με επιτυχία το 2002 για την καταπολέμηση της υπέρτασης σε πειραματόζωα, μπορεί σε δόση των 1.000 mg ημερησίως για οκτώ εβδομάδες να επιφέρει σημαντικό αποτέλεσμα στη μείωση της πίεσης σε ελαφρώς υπερτασικούς ασθενείς.
Το 2011 άλλη μελέτη καταλήγει πως το ίδιο ακριβώς εκχύλισμα φύλλων ελιάς σε δόση 500 mg/2 φορές την ημέρα οδηγεί σε μείωση της πίεσης σε ασθενείς με υπέρταση πρώτου σταδίου (πίεση κατ’ελάχιστη 140/90) ανάλογη με αυτήν που επιφέρει γνωστό φάρμακο.
Η πρώτη σημαντική κλινική μελέτη σχετικά με τη δράση εκχυλίσματος των φύλλων ελιάς στο διαβήτη γίνεται το 2012, όπου οι ερευνητές αποδεικνύουν τη θετική έκβαση του εκχυλίσματος σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Η μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και της ινσουλίνης νηστείας είναι γεγονός!
Το 2013 επιστημονική έρευνα σε υπέρβαρους άνδρες ηλικίας 35-55 ετών, οι οποίοι είχαν κίνδυνο ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμου, έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση τεσσάρων καψουλών εκχυλίσματος φύλλων ελιάς (με υψηλή περιεκτικότητα σε ελαιοευρωπεΐνη και υδροξυτυροσόλη, όπως φάνηκε από την ανάλυσή τους) για 12 εβδομάδες, οδήγησε σε στατιστικά σημαντική βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και της εκκριτικής ικανότητας των β-κυττάρων παγκρέατος.
Πηγή: Γνωρίστε τα ελληνικά super foods, Κωνσταντίνος Ξένος – Αστερία Σταματάκη, εκδόσεις Διόπτρα