Την δυνητικά προστατευτική δράση της μεσογειακής διατροφής έναντι διαφόρων τύπων καρκίνου που σχετίζονται με την παχυσαρκία ανέδειξε πρόσφατη μελέτη της European Prospective Investigation Into Cancer and Nutrition (EPIC). Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο JAMA Network Open, τα άτομα που ακολουθούν με συνέπεια τη συγκεκριμένη διατροφική προσέγγιση, εμφανίζουν 6% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, ανεξάρτητα από την ποσότητα σωματικού λίπους.
Η έρευνα της EPIC διεξήχθη μεταξύ 1992-2000 και παρακολούθησε τις διατροφικές συνήθειες και την υγεία 521.324 ατόμων, ηλικίας 35 έως 70 ετών, από 23 κέντρα 10 ευρωπαϊκών χωρών. Μετά τον αποκλεισμό ατόμων με προϋπάρχουσα διάγνωση καρκίνου -και άλλων περιπτώσεων που δεν πληρούσαν τα αντικειμενικά κριτήρια -η τελική ανάλυση περιέλαβε 450.111 συμμετέχοντες. Οι διατροφικές τους συνήθειες αξιολογήθηκαν μέσω εξειδικευμένων ερωτηματολογίων, ενώ η προσήλωσή τους στη μεσογειακή δίαιτα κατατάχθηκε σε τρεις κατηγορίες, βάσει ενός βαθμολογικού συστήματος (MedDiet Score) από 0 έως 9:
- Χαμηλή προσήλωση (0-3 βαθμοί)
- Μέτρια προσήλωση (4-6 βαθμοί)
- Υψηλή προσήλωση (7-9 βαθμοί)
Ποια ομάδα είχε την μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου;
Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη καταλυτικούς παράγοντες, όπως ο τρόπος ζωής, το κάπνισμα, η σωματική δραστηριότητα, το επίπεδο εκπαίδευσης, η κατανάλωση αλκοόλ, το ύψος, η συνολική ενεργειακή πρόσληψη, η ύπαρξη διαβήτη τύπου 2 και ο ρόλος του δείκτη μάζας σώματος. Κατά τη διάρκεια των -κατά μέσο όρο-15 ετών παρακολούθησης, το 4,9% των συμμετεχόντων διαγνώστηκε με καρκίνο που σχετίζεται με την παχυσαρκία. Η υψηλή προσήλωση στη μεσογειακή διατροφή συσχετίστηκε με μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου σε σύγκριση με τη χαμηλή, ενώ η μέτρια δεν έδειξε στατιστικά σημαντική επίδραση. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε ιδιαίτερα ισχυρή μείωση του κινδύνου για ορισμένες μορφές καρκίνου (σσ. HR – Hazard Ratio – Λόγος Κινδύνου: ποσοστό κινδύνου):
- Καρκίνος του παχέος εντέρου: 8% χαμηλότερος κίνδυνος (HR: 0,92)
- Καρκίνος του ήπατος: 48% χαμηλότερος κίνδυνος (HR: 0,52)
- Καρκίνος των νεφρών: 33% χαμηλότερος κίνδυνος (HR: 0,67)
- Καρκίνος του οισοφάγου (αφορά την μέτρια προσήλωση): 34% χαμηλότερος κίνδυνος (HR: 0,66)
Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές σχέσεις μεταξύ της προσήλωσης στη μεσογειακή διατροφή και των καρκίνων που συνδέονται με ορμονικές αλλαγές στις γυναίκες.
Ποιοι επιπρόσθετοι μηχανισμοί προστασίας εντοπίστηκαν;
Ένα αξιοσημείωτο εύρημα της μελέτης είναι ότι η μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου δεν φάνηκε να οφείλεται στο σωματικό βάρος ή στη σχέση μέσης-γοφών, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μεσογειακή διατροφή μπορεί να δρα προστατευτικά και σε άλλους μηχανισμούς. Στις πιθανές προστατευτικές ιδιότητες περιλαμβάνονται η μείωση της φλεγμονής, η βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και οι ευεργετικές αλλαγές στο εντερικό μικροβίωμα.
Επιπλέον, οι ερευνητές σημείωσαν ότι ένα ακόμα όφελος της μεσογειακής διατροφής είναι η χαμηλότερη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων. Τα άτομα που ακολουθούν αυτό το πρότυπο διατροφής καταναλώνουν κυρίως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και ψάρια, ενώ αποφεύγουν τα υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα, τα οποία έχουν ήδη συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου σε προηγούμενες έρευνες της EPIC.
Η μελέτη της EPIC ενισχύει τη σημασία της υιοθέτησης μιας διατροφής βασισμένης σε φυσικά, μη επεξεργασμένα τρόφιμα για την πρόληψη του καρκίνου και τη συνολική υγεία. Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η μεσογειακή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανεξάρτητα από την παχυσαρκία, μέσω πολύπλοκων βιολογικών μηχανισμών που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση.
5 τρόφιμα που ένας γιατρός δε βάζει στο καλάθι του σούπερ μάρκετ για να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου
Ήπαρ: Τα δημοφιλή ροφήματα που αυξάνουν κατά 85% την απειλή καρκίνου – Επικίνδυνο και ένα την ημέρα
