Η μυρωδιά από το κέικ που έψηνε η μαμά μας για να πάρουμε στο σχολείο. Η σπανακόπιτα της γιαγιάς που μοσχοβολούσε το σπίτι και ήταν τόσο νόστιμη που έγλυφες τα δάχτυλά σου. Πολλές από τις μυρωδιές και γεύσεις, ακόμα κι αν δεν το αντιλαμβανόμαστε εκ πρώτης όψεως, μας ταξιδεύουν πίσω στα παιδικά μας χρόνια και μας φέρνουν ένα αίσθημα νοσταλγίας. Πόσο, λοιπόν, οι προτιμήσεις μας στο φαγητό είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις αναμνήσεις μας; Και πώς αυτή η πληροφορία θα μπορούσε να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να τρέφονται σωστά και υγιεινά;
Τις απαντήσεις δίνει μια νέα μελέτη, από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον (WSU), που εξέτασε τα στοιχεία ενός γεύματος που θα το κάνει πιο νόστιμο για στους ηλικιωμένους, που σε πολλές περιπτώσεις δεν τους αρέσουν οι γεύσεις των έτοιμων γευμάτων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσα τρόφιμα δημιουργούσαν ένα αίσθημα νοσταλγίας και θαλπωρής, έχοντας παράλληλα μια καλή ποικιλία υφής, ήταν πιο πιθανό να προτιμηθούν από τους ηλικιωμένους.
«Θέλουμε να βοηθήσουμε τη βιομηχανία συσκευασμένων τροφίμων να παράγει νόστιμα και υγιεινά γεύματα για ηλικιωμένους», δήλωσε η Δρ. Carolyn Ross, καθηγήτρια στη Σχολή Επιστήμης Τροφίμων του WSU. «Ο υποσιτισμός είναι αρκετά διαδεδομένος στα άτομα άνω των 60 ετών, επειδή το φαγητό μπορεί να είναι διαθέσιμο, αλλά δεν θα το καταναλώσουν, εάν δεν τους αρέσει» εξηγεί.
Νοσταλγία για τα μπισκότα της γιαγιάς
Στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Food Science, η Δρ. Ross και η ερευνητική της ομάδα ανέπτυξαν ελκυστικά και θρεπτικά πρωινά και επιδόρπια πλούσια σε γαλακτοκομικά προϊόντα για ηλικιωμένους άνω των 60 ετών. Στη συνέχεια, ζήτησαν από 81 άτομα, με μέσο όρο ηλικίας 71 ετών, να δοκιμάσουν δύο γεύματα πρωινού και δύο επιδόρπια. Έπειτα, οι επιστήμονες υπέβαλαν μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με τα γεύματα και τις ατομικές διατροφικές συνήθειες. Το αίσθημα της νοσταλγίας που σχετιζόταν με το φαγητό εμφανίστηκε σε πολλές απαντήσεις.
«Ρωτήσαμε τι σκέφτονται οι άνθρωποι σχετικά με το φαγητό και τη νοσταλγία», είπε η Δρ. Ross. «Πολλές απαντήσεις συνδέονταν με ένα πρόσωπο, όπως τα μπισκότα της γιαγιάς τους. Αν ένα προϊόν προκαλούσε περισσότερη νοσταλγία, τότε διαπιστώσαμε ότι τους άρεσε περισσότερο». Σε αρκετούς, μάλιστα, ξύπνησαν οι μνήμες από τη μυρωδιά του μπάρμπεκιου, κάτι που ξεχώρισε η καθηγήτρια, επειδή η νοσταλγία είναι μια προσωπική υπόθεση: «Με εξέπληξε η σημασία της θαλπωρής και της νοσταλγίας. Παρότι σαν όροι είναι δύσκολο να περιγραφούν, γίνονται αμέσως αντιληπτοί. Εργαζόμαστε τώρα για να βελτιώσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ορίζουν αυτούς τους όρους, ώστε να μπορέσουμε να βοηθήσουμε στην παραγωγή περισσότερων τροφίμων που απευθύνονται σε αυτή την ηλικιακή ομάδα» δήλωσε.
Τυρί, το απόλυτο comfort food
Κάθε φορά που οι συμμετέχοντες της μελέτης χαρακτήριζαν ένα φαγητό ως comfort food, ένα φαγητό δηλαδή που τους πρόσφερε και ψυχική ευχαρίστηση, θετικά συναισθήματα και έφερνε αναμνήσεις, τους άρεσε περισσότερο. Ένα συστατικό ήταν, όμως, αυτό που ξεχώρισε για τη θαλπωρή που δημιουργούσε: το τυρί. Όπως εξήγησε η Δρ Ross, «όταν οι συμμετέχοντες έλεγαν ότι δεν υπήρχε αρκετή γεύση τυριού στο γεύμα, τότε το αίσθημα της άνεσης που σχετιζόταν με το γεύμα μειωνόταν. Φαίνεται λοιπόν ότι τυρί ισούται με το αίσθημα της άνεσης και της ανακούφισης».
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι η υφή του φαγητού είναι σημαντική, κάτι που δεν αποτελεί νέο συμπέρασμα. Η υφή θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο αν οι άνθρωποι θα φάνε κάτι. «Δεν είναι μια συγκεκριμένη υφή ή υφές που έχουν σημασία, αλλά μια ποικιλία υφών», τόνισε η Δρ. Ross. «Μια διατροφή με μεγάλη ποικιλία υφών, συμπεριλαμβανομένων υφών όπως τραγανές και σταθερές, μαζί με μαλακές και κρεμώδεις, ξεχώρισε πραγματικά. Και για τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι μπορεί να μην είναι σε θέση να τρώνε τις ίδιες σφιχτές και τραγανές τροφές που μπορούσαν κάποτε, η διατήρηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ποικιλίας υφών εξακολουθεί να είναι σημαντική».
Σε μελλοντικές μελέτες, η Δρ. Ross ελπίζει να εξετάσει περισσότερο τη γεύση και άλλα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των γευμάτων που αυξάνουν το αίσθημα της θαλπωρής.
Τα τρόφιμα που φρενάρουν τη γήρανση και ωφελούν την υγεία – Γιατί είναι απαραίτητα μετά τα 65
Οι ασκήσεις που ακονίζουν το μυαλό των 70ρηδων
Nόσος Αλτσχάιμερ: Το μυρωδικό που δυναμώνει μυαλό και μνήμη – Το έχουμε όλοι στην κουζίνα μας
