Ο σαμπούκος ή ζαμπούκος, ο καρπός της κουφοξυλιάς, αποτελεί βασικό συστατικό της παραδοσιακής ιατρικής για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Πιθανώς, όμως, να αποτελεί και ισχυρό σύμμαχο στη διαχείριση του σωματικού βάρους και την ενίσχυση της μεταβολικής υγείας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.
Η μελέτη, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή στο Τμήμα Διατροφής και Φυσιολογίας της Άσκησης, Patrick Solverson, ανέδειξε τον σαμπούκο ως έναν «υποτιμημένο καρπό», τόσο εμπορικά όσο και διατροφικά. «Αρχίζουμε πλέον να αναγνωρίζουμε την αξία του για την ανθρώπινη υγεία, και τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά» σχολίασε για τα ευρήματά της ομάδας του, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients.
Υγιές μικροβίωμα και μεγαλύτερες καύσεις
Η επιστημονική ομάδα εστίασε στην επίδραση του χυμού από σαμπούκο στη μεταβολική υγεία και στο μικροβίωμα του εντέρου. Πραγματοποίησε μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική δοκιμή με 18 υπέρβαρους ενήλικες. Οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν είτε τον χυμό είτε ένα σκεύασμα placebo με παρόμοιο χρώμα και γεύση, ειδικά σχεδιασμένο από το Εργαστήριο Καινοτομίας Τροφίμων του Κρατικού Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, και παράλληλα ακολουθούσαν μια τυποποιημένη δίαιτα.
Η κατανάλωση του χυμού (354 ml) συνδέθηκε με σημαντικά οφέλη για το εντερικό μικροβίωμα. Στους συμμετέχοντες της ομάδας του χυμού, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση ωφέλιμων βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένων των Firmicutes και των ακτινοβακτηρίων, και μείωσε σε επιβλαβή, όπως τα Bacteroides. Όπως τόνισαν οι ερευνητές, το υγιές μικροβίωμα είναι απαραίτητο για την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την υποστήριξη της σωματικής και ψυχικής υγείας.
Εκτός από τις θετικές αλλαγές του μικροβιόκοσμου, η παρέμβαση με elderberry είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του μεταβολισμού. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο χυμός σαμπούκου:
- μείωσε κατά 24% τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα των συμμετεχόντων, υποδεικνύοντας σημαντικά βελτιωμένη ικανότητα επεξεργασίας των σακχάρων μετά την κατανάλωση υδατανθράκων
- μείωσε κατά 9% τα επίπεδα ινσουλίνης
- αύξησε την ικανότητα του οργανισμού των συμμετεχόντων να καίει λίπος· όσοι κατανάλωσαν τον χυμό παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερη διάσπαση λιπαρών οξέων (οξείδωση λίπους) τόσο μετά από ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες όσο και κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Θρεπτικός θησαυρός
«Η τροφή είναι φάρμακο, και η επιστήμη προλαβαίνει τώρα αυτή τη λαϊκή σοφία» πρόσθεσε ο Solverson. «Αυτή η μελέτη συνεισφέρει σε ένα αυξανόμενο σύνολο αποδείξεων ότι ο σαμπούκος, ο οποίος χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στη λαϊκή ιατρική, έχει πολλαπλά οφέλη για τη μεταβολική και την προβιοτική υγεία» σχολίασε ο Solverson, που απέδωσε τα θετικά αποτελέσματα στην υψηλή συγκέντρωση ανθοκυανινών, βιοδραστικών φυτικών ενώσεων με πολλαπλά οφέλη υγεία, συμπεριλαμβανομένων αντιφλεγμονωδών, αντιδιαβητικών και αντιμικροβιακών ιδιοτήτων.
Άλλα αντιοξειδωτικά του σαμπούκου είναι τα φαινολικά οξέα και οι φλαβονόλες (κουερσετίνη, καμφερόλη), ενώ περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C (ένα φλιτζάνι φρέσκες ρόγες παρέχει 52 mg βιταμίνης C, καλύπτοντας το 57% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης) και διαιτητικές ίνες (10 g ανά φλιτζάνι, 36% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης).
Έρευνες για τις ευεργετικές του ιδιότητες έχουν δείξει ότι βοηθά:
- στην αντιμετώπιση της γρίπης, μειώνοντας κατά 2-4 ημέρες τη διάρκεια της λοίμωξης, καθώς και του κρυολογήματο, απαλύνοντας τα συμπτώματα σε ταξιδιώτες.
- στην καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία, μειώνοντας τη χοληστερόλη και την πίεση σε πειραματόζωα, καθώς με βελτίωση της έκκρισης ινσουλίνης και μείωση του ουρικού οξέος, που ευνοούν την υγεία της καρδιάς.
Ασφαλής κατανάλωση
Παρά τα πολλαπλά του οφέλη, ο σαμπούκος πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή:
- μαγείρεμα· καταστρέφει τοξικές ουσίες (λεκτίνες, κυανογόνες γλυκοσίδες) που περιέχουν οι ωμοί ή άγουροι καρποί, όπως και τα φύλλα και το στέλεχος του φυτού περιέχουν, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, έμετο και σοβαρή διάρροια
- αλληλεπιδράσεις με φάρμακα· όσοι λαμβάνουν φάρμακα ή άλλα συμπληρώματα θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους, καθώς ο σαμπούκος μπορεί να αλληλεπιδράσει με φαρμακευτικές αγωγές.
- παιδιά, έφηβοι, έγκυοι, θηλάζουσες· δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την ασφάλεια χρήσης.
*Με πληροφορίες από το Healthline και το Εθνικό Κέντρο Συμπληρωματικής και Ολοκληρωμένης Υγείας των ΗΠΑ (NCCIH).
Μεταβολισμός: Πέντε τρόποι να τον κάνουμε πιο γρήγορο
Μεταβολισμός: Έτσι δεν θα «γεράσει» μετά τα 35
Μεταβολισμός: Ο σίγουρος τρόπος για περισσότερες καύσεις και λιγότερο λίπος