Φυλλικό ή φολικό οξύ; Η σύγχυση των δύο όρων δεν είναι πρόβλημα του γενικού πληθυσμού μόνο αλλά και ένα λάθος που γίνεται συχνά από γιατρούς, διατροφολόγους και άλλες ειδικότητες. Εσχάτως, αναφέρει σε άρθρο της η διατροφολόγος Shyla Cadogan, παρατηρείται μια τάση δαιμονοποίησης του φυλλικού οξέος, επειδή είναι συνθετική μορφή του φολικού οξέος, της βιταμίνης Β9 δηλαδή ή φολασίνης.
«Το φυλλικό οξύ είναι η πλήρως οξειδωμένη, συνθετική μορφή φολικού οξέος που χρησιμοποιείται για τον εμπλουτισμό των εξευγενισμένων δημητριακών. Είναι επίσης η μορφή που θα συναντήσετε στα περισσότερα συμπληρώματα. Είναι πολύ πιο σταθερό και, ως εκ τούτου, πρακτικό για την προσθήκη σε κοινά τρόφιμα όπως το ψωμί και το αλεύρι» εξηγεί.
Το φολικό οξύ από την άλλη, υπάρχει φυσικά σε τρόφιμα όπως τα σκούρα φυλλώδη λαχανικά και το βόειο συκώτι. Ανευρίσκεται επίσης σε συμπληρώματα, αν και όχι κατά τις ποσότητες που απαντάται το φυλλικό οξύ. Είναι πιο ασταθές ανάλογα με το τρόφιμο που το περιέχει, ενώ οι τρέχουσες έρευνες δείχνουν ότι διεργασίες όπως η κονσερβοποίηση και η κατάψυξη μπορεί να μειώσουν την περιεκτικότητα στα λαχανικά. Στις ζωικές πηγές παραμένει πιο σταθερό.
Μπορεί το σώμα να αφομοιώσει το συνθετικό φολικό οξύ;
Σύμφωνα με την Cadogan, αφ’ ης στιγμής ξεκίνησε η συζήτηση περί «γενετικών μεταλλάξεων», πολλοί ένιωσαν πεπεισμένοι ότι δεν μπορούν να επεξεργαστούν το φυλλικό οξύ εάν έχουν μετάλλαξη στο γονίδιο που κωδικοποιεί το ένζυμο αναγωγάση του μεθυλενοτετραϋδροφυλλικού (MTHFR). «Πρόκειται για πλάνη που έχει κάνει τους ανθρώπους να φτάσουν στο σημείο να πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να επεξεργαστεί το φυλλικό οξύ μόνο και μόνο επειδή είναι συνθετικό» επισημαίνει.
«Το φυλλικό οξύ δεν θα είχε αποδειχθεί ευεργετικό απέναντι σε βλάβες του νευρικού σωλήνα εάν ο οργανισμός δεν το επεξεργαζόταν σωστά» τονίζει, και εξηγεί ότι το ένζυμο που ονομάζεται διυδροφυλλική αναγωγάση (DHFR) μπορεί να επεξεργαστεί το φυλλικό οξύ, ένα ένζυμο εντελώς άσχετο με το MTHFR, το οποίο εμπλέκεται στον μεταβολισμό του φυλλικού οξέος κατά το τέταρτο στάδιο.
Ένας δεύτερος προβληματισμός, σημειώνει η Cadogan, αφορά την περιεκτικότητα φυλλικού οξέος στα εξευγενισμένα δημητριακά, αναπόσπαστο στοιχείο της συνήθους αμερικανικής διατροφής, αν παρέχουν ποσότητα μεγαλύτερη απ’ όση μπορεί να διαχειριστεί ο οργανισμός. «Μελέτες έχουν δείξει ότι μόνο μια μικρή σχετικά ποσότητα ενζύμου DHFR παράγεται κάθε μέρα. Το φολικό οξύ των φυσικών τροφίμων, από την άλλη πλευρά, δεν χρειάζεται να περάσει από αυτό το ένζυμο».
Η ίδια καταλήγει ότι το σώμα γνωρίζει πόση ποσότητα πρέπει να προσλάβει, αποβάλλοντας την περίσσεια με τα ούρα. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι σε μεγαλύτερες ποσότητες, το φυλλικό οξύ που δεν μεταβολίζεται μπορεί να παραμείνει στο σώμα, συμβάλλοντας στην εμφάνιση και επιδείνωση ορισμένων μορφών καρκίνου. Καθώς σχολιάζει, «πρόκειται για ένα αναδυόμενο πεδίο μελέτης που πολλοί θα ήθελαν να διερευνήσουν διεξοδικότερα, εντούτοις δεν υπάρχει ακόμη τίποτα οριστικό».
Φυλλικό οξύ και εγκυμοσύνη
Λόγω των αποδεδειγμένων προστατευτικών ιδιοτήτων του φυλλικού οξέος έναντι των ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα στο έμβρυο, η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ συνέστησε το 1992 σε όλες τις γυναίκες που μπορούν να μείνουν έγκυες να λαμβάνουν 400 μικρογραμμάρια (mcg) φυλλικού οξέος κάθε μέρα.
Το 1998, σημειώνει η Cadogan, ακολούθησε αντίστοιχη οδηγία για λήψη συμπληρώματος ή τροφίμων εμπλουτισμένων με φυλλικό οξύ από το Συμβούλιο Τροφίμων και Διατροφής του Ινστιτούτου Ιατρικής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών και παρέμβαση δημόσιας υγείας που απαιτούσε από τους κατασκευαστές να εμπλουτίζουν τα εξευγενισμένα δημητριακά με 140 mcg φυλλικού οξέος ανά δύο τρίτα της κούπας αλεύρι. «Ήταν μετά από αυτά τα γεγονότα που παρατηρήθηκε μείωση των νεογνών με ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα στις Ηνωμένες Πολιτείες» αναφέρει.
Μέχρι σήμερα, οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τη λήψη φυλλικού οξέος από τις εγκύους για να μειώσουν τον κίνδυνο ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα. «Καμία μελέτη δεν έχει εξετάσει εναλλακτικές μορφές συμπληρωμάτων, όπως το μεθυλοφολικό ή το φολινικό οξύ (δύο μορφές που δεν χρειάζεται να μετατραπούν από το ένζυμο DHFR και διαφημίζονται ως πιο βιοδιαθέσιμες). Όπως πάντα, μιλήστε με το γιατρό σας για τις μοναδικές ιατρικές σας ανάγκες» καταλήγει η διατροφολόγος.
Είναι ασφαλές;
Η Cadogan καταλήγει ότι η πρόσληψη φυλλικού οξέος είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, σίγουρε δε καλύτερη από ανεπάρκεια του στοιχείου.
Διαβάστε επίσης:
Το πορτοκαλί αντιοξειδωτικό λαχανικό για δυνατή άμυνα και χαμηλή χοληστερόλη
Τα ταπεινά όσπρια που ρίχνουν τα τριγλυκερίδια, ρυθμίζουν την πίεση και κόβουν την όρεξη
