Το κόκκινο κρέας έχει αποτελέσει κόκκινο πανί για επιστήμονες, διατροφολόγους και άλλους ειδικούς που αναζητούν τρόπους για τη βέλτιστη υγεία του ανθρώπου. Πλήθος μελετών έχουν κατά καιρούς συνδέσει τη συχνή κατανάλωση κρέατος στην επεξεργασμένη (αλλαντικά, μπέργκερ κ.α.) όσο και ακατέρταστη μορφή του (βόειο, χοιρινό, αρνί) με αύξηση των φλεγμονωδών δεικτών και σαν αποτέλεσμα τη χρόνια φλεγμονή, μια απειλή για τη σωματική και ψυχική υγεία.
Κενά και αδυναμίες καταλογίζουν ωστόσο στη βιβλιογραφία που δαιμονοποιεί το κόκκινο κρέας ερευνητές από το Κολέγιο Ιατρικής Baylor στο Τέξας, δημοσιεύοντας στο American Journal of Clinical Nutrition τα τελευταία τους ευρήματα που αποκαλύπτουν μια διαφορετική κατάσταση. «Ο ρόλος της διατροφής, συμπεριλαμβανομένου του κόκκινου κρέατος, στη φλεγμονή και τον κίνδυνο εκδήλωσης ασθενειών δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε συστάσεις δημόσιας υγείας βασισμένες σε αδύναμα αποδεικτικά στοιχεία» αναφέρει χαρακτηριστικά η Δρ Alexis Wood, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Διατροφής στο Ερευνητικό Κέντρο Παιδικής Διατροφής που λειτουργούν από κοινού το Κολέγιο Baylor, το Νοσοκομείο Παίδων του Τέξας και η Υπηρεσία Γεωργικής Έρευνας του Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ.
Η ερευνητική ομάδα αναζήτησε απαντήσεις μέσα από την εξέταση διαστρωματικών δεδομένων (cross-sectional data) για μεταβολίτες στο αίμα 4.000 περίπου ηλικιωμένων από την Πολυεθνική Μελέτη για την Αθηροσκλήρωση (MESA). Τα διαστρωματικά δεδομένα αφορούν μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή σχετικά με μία ή περισσότερες μεταβλητές και συλλέγονται κατά τον τρόπο που γίνονται οι δημοσκοπήσεις ή οι απογραφές πληθυσμού. Σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι μια μέθοδος που διευκολύνει την εξαγωγή συμπερασμάτων και την εφαρμογή των αποτελεσμάτων σε περιβάλλοντα εκτός της έρευνας. Παράλληλα, ελήφθησαν αυτο-αναφορές σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες και τιμές για διάφορους βιοδείκτες που σχετίζονται με τη διατροφή.
Ο δείκτης μάζας σώματος και όχι το κρέας
Μετά την προσαρμογή των στοιχείων στον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση επεξεργασμένου και ακατέργαστου κόκκινου κρέατος δεν εμφάνισε συσχετίσεις με κάποιον δείκτη φλεγμονής, γεγονός που υποδηλώνει ότι το σωματικό βάρος και όχι το κόκκινο κρέας μπορεί να ευθύνεται για την αυξημένη συστηματική φλεγμονή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον απέδωσαν οι ερευνητές στο εύρημα που έδειξε ότι το κόκκινο κρέας επηρεάζει τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνης (CRP), πρωτεΐνη οξείας φάσης στις φλεγμονώδεις αποκρίσεις και δείκτης κινδύνου για χρόνια νοσήματα.
«Η ανάλυσή μας ενισχύει τον ήδη μεγάλο όγκο στοιχείων που υποδεικνύουν τη σημασία της μέτρησης δεικτών πλάσματος, όπως οι μεταβολίτες, για την παρακολούθηση της διατροφής και των σχετιζόμενων με αυτήν κινδύνων για ασθένειες, αντί της απλής συλλογής αυτο-αναφορών. Δεν υποστηρίζει προηγούμενες μελέτες παρατήρησης που συνδέουν την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με τη φλεγμονή» σχολίασε η Δρ Wood για την έρευνα στην οποία συμμετείχε και η Δρ Ιωάννα Τζουλάκη από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, καθηγήτρια του Τμήματος Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου.
Ως μελέτη παρατήρησης εντούτοις, δεν απέδειξε κάποια αιτιώδη συνάφεια, ενώ ως επιπλέον αδυναμίες και περιορισμούς οι ερευνητές ανέφεραν:
- τα σφάλματα από παραλείψεις που συμβαίνουν συχνά κατά τις αυτο-αναφορές από τους συμμετέχοντες
- την απουσία διάκρισης μεταξύ της συχνότητας κατανάλωσης και του μεγέθους της μερίδας ανά εβδομάδα
- την αδυναμία αποκλεισμού να αποκλείσει πιθανής στρέβλωσης των αποτελεσμάτων από επιδραστικούς παράγοντες που διέφυγαν κατά το σχεδιασμό της μελέτης και της ανάλυσης των ευρημάτων.
Επί τούτω, οι ερευνητές τονίζουν την ανάγκη για τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (RCT) ως πρόσθετη γραμμή αποδείξεων για την καλύτερη κατανόηση της υπόθεσης μη εμπλοκής του κόκκινου κρέατος στην πυροδότηση της φλεγμονής. «Αρκετές τέτοιες μελέτες έχουν δείξει ότι το άπαχο μη επεξεργασμένο βοδινό κρέας μπορεί να καταναλώνεται με ασφάλεια στο πλαίσιο ενός φιλικού για την καρδιά διατροφικού μοντέλου» καταλήγει η Δρ Wood.
Διαβάστε επίσης:
Κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας: Μπορούμε να τρώμε όσο θέλουμε;
Πέντε κινήσεις που μειώνουν την «κακή» LDL χοληστερόλη χωρίς φάρμακα
Κάνετε συχνά barbeque; Δείτε γιατί η συνήθεια αυτή απειλεί την καρδιά σας
