Μετά τον χώρο του αθλητισμού και του body building, η κρεατίνη διεκδικεί πρωταγωνιστικό ίσως ρόλο και στη μάχη κατά της COVID-19. Συγκεκριμένα, τα συμπληρώματα κρεατίνης αποδείχθηκαν αποτελεσματικά έναντι του συνδρόμου long covid, μειώνοντας την κόπωση και άλλα επίμονα συμπτώματα που καταλείπει η νόσος σε πολλούς ασθενείς, και για τα οποία θα πρέπει να κάνουν υπομονή έως και δύο χρόνια.
Η Mary Hickson, Καθηγήτρια Διαιτολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, σχολιάζει σε άρθρο της στο Conversation τα ευρήματα της μελέτης από τη Σερβία που δημοσιεύεται στο Nutrients.
Στη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη συμμετείχαν 12 άνθρωποι με πρόσφατη διάγνωση long covid. Διακρίθηκαν τυχαία σε μια ομάδα συμπληρώματος κρεατίνης -ένα αμινοξύ- και μια ομάδα ινουλίνης -ένα είδος φυτικών ινών-, τα οποία έπρεπε να λαμβάνουν ημερησίως για έξι μήνες ώστε η κρεατίνη να προλάβει να δράσει. Αμφότερα τα συμπληρώματα δίνονταν σε μορφή λευκής σκόνης διαλυμένης σε νερό, ώστε οι συμμετέχοντες και οι ερευνητές να μη γνωρίζουν αν πρόκειται για τη μία ή την άλλη ουσία.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε διάφορες παραμέτρους, μεταξύ των οποίων οι αυτοαναφορές των συμμετεχόντων σχετικά με το αίσθημα κόπωσης και τη βελτίωση για άλλα μακροχρόνια συμπτώματα όπως η ανοσμία, ο χρόνος που οι συμμετέχοντες μπορούσαν να περπατήσουν χωρίς να αισθανθούν εξάντληση καθώς και τα επίπεδα κρεατίνης στους μυϊκούς και εγκεφαλικούς ιστούς, εκεί δηλαδή που βρίσκεται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις. Η τελευταία μέτρηση ήταν η πλέον σημαντική για τη διαπίστωση της αποτελεσματικότητας και αν οι συμμετέχοντες τήρησαν τη διαδικασία. Περίπου το 90-95% έμειναν συμμορφώθηκαν έως τέλους με τις οδηγίες και ένας μόνο ασθενής από την ομάδα της κρεατίνης ανέφερε ήπια ναυτία.
Έξι μήνες μετά, η ομάδα της κρεατίνης παρουσίασε υψηλότερες συγκεντρώσεις του αμινοξέους στους μυς και στους εγκεφαλικούς ιστούς. Αν και σε σχέση με την κόπωση οι αντικειμενικές μετρήσεις όσο και οι αυτοαναφορές δεν έδειξαν διαφορές μεταξύ των δύο συμπληρωμάτων, η κρεατίνη αποδείχθηκε αποτελεσματικότερη ως προς την ανακούφιση από άλλα συμπτώματα όπως η ανοσμία, η δύσπνοια, οι πόνοι στο στήθος, το σώμα ή το κεφάλι και η αδυναμία συγκέντρωσης. Έτσι, σημειώνει Δρ Hickson, η κρεατίνη φαίνεται να έχει θετική δράση έναντι πολλών συμπτωμάτων που αναφέρουν οι ασθενείς, όχι όμως κατά της κόπωσης, το βασικό χαρακτηριστικό του συνδρόμου long covid στο οποία εστιάστηκε η μελέτη.
Μία από τις υποθέσεις των ερευνητών για τους εμπλεκόμενους μηχανισμούς περιλαμβάνει την τριφωσφορική αδενοσίνη, μία από τις βασικές χημικές ενώσεις για την αποθήκευση ενέργειας στα κύτταρα την οποία η κρεατίνη πιθανώς βοηθά να ανακυκλώνεται στον εγκέφαλο και τους μυς.
Μια δεύτερη πιθανή εξήγηση είναι η δράση της κρεατίνης ως νευρορυθμιστής που προστατεύει του νευρώνες και μειώνει τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων, αποδυναμώνοντας έτσι τις εκδηλώσεις από το νευρικό σύστημα. Επιπλέον, η κρεατίνη έχει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση, αποτρέποντας τη βλάβη στους ιστούς και προάγοντας την εύρυθμη λειτουργία του εγκεφάλου και των μυϊκών κυττάρων.
Η κρεατίνη και οι φυσικές πηγές πρόσληψης
Η επιστημονική εργασία αποτελεί την πρώτη έρευνα πιθανής ευεργετικής δράσης της κρεατίνης στα συμπτώματα της long covid, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα που όμως απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση. Η πιθανώς διαφορετική επίδραση βάσει φύλου, ηλικίας, φυσικής κατάστασης και διατροφικών συνηθειών είναι παράμετροι που πρέπει να ελεγχθούν. Κατά συνέπεια, εξηγεί η Δρ Hickson, παρά τη σύνδεση της long covid με μειωμένη κρεατίνη στους ιστούς, τα συμπληρώματα κρεατίνης, καίτοι ασφαλή, δεν μπορούν ακόμα να αποτελέσουν επίσημη σύσταση για την υποχώρηση των επίμονων συμπτωμάτων.
Υπάρχει όμως τρόπος και ο φυσικός τρόπος. Η κρεατίνη είναι ένα αμινοξύ που παράγεται στο ήπαρ και τους νεφρούς και εντοπίζεται κυρίως στους μυϊκούς και έπειτα εγκεφαλικούς ιστούς. Η πρόσληψή της εξασφαλίζεται και μέσα από ζωικά τρόφιμα όπως το μοσχάρι, το χοιρινό, το κοτόπουλο και ψάρια όπως ο σολομός και η ρέγγα.
