Η υπέρμετρη κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού χωρίς το αίσθημα του ελέγχου, η διαταραχή δηλαδή που ορίζεται ως υπερφαγία, εμφανίζεται ιδιαίτερα συχνά επηρεάζοντας το 0,6-2,3% των ανθρώπων παγκοσμίως. Εκτιμάται ότι μπορεί να εμφανίζεται δύο έως τρεις φορές συχνότερα από τη νευρική ανορεξία – και ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι οι περιπτώσεις αυξάνονται.
Ωστόσο, παρά τη συχνότητα της εμφάνισής της, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να μην γνωρίζουν την ύπαρξη της πάθησης. Τη διάγνωσή της δυσκολεύει ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι οι πάσχοντες δεν αναγνωρίζουν ότι πάσχουν από αυτήν, πράγμα που καθυστερεί τη διάγνωση μέχρι τη δεκαετία των 30 ή των 40 ετών.
Δεδομένης της βλάβης που μπορεί να προκληθεί, ο Paul Jenkins, Αναπληρωτής Καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο του Reading, δίνει σημαντικές πληροφορίες με άρθρο του στο The Conversation.
Αυτό που διαχωρίζει τη διαταραχή της υπερφαγίας από την περιστασιακή υπερκατανάλωση τροφής ή τις περιόδους συναισθηματικής υπερφαγίας είναι το αίσθημα ότι δεν υπάρχει έλεγχος όταν τρώτε ή αν αυτή η συνήθεια παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σας.
Τα ανησυχητικά σημάδια:
- Τρώτε μέχρι να αισθανθείτε αφόρητα χορτάτοι
- Τρώτε μεγάλες ποσότητες φαγητού, ακόμη και όταν δεν πεινάτε
- Καταναλώνετε την τροφή πιο γρήγορα από το κανονικό
- Μετά το φαγητό, αισθάνεστε αηδία, ενοχές και έχετε πεσμένη διάθεση
Με την κατάλληλη υποστήριξη, είναι συχνά δυνατό να εντοπιστεί η διαταραχή υπερφαγίας πριν να αναπτυχθούν σοβαρότερα προβλήματα. Είναι σημαντικό μάλιστα να εντοπιστεί εγκαίρως, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και η υψηλή χοληστερόλη.
Οι ψυχικές διαταραχές είναι επίσης ένα συχνό φαινόμενο γι’ αυτά τα άτομα, καθώς το 70% των πασχόντων αναφέρουν διαταραχές της διάθεσης – όπως κατάθλιψη ή άγχος. Επιπλέον, περίπου το ένα τέταρτο των ατόμων με διαταραχή υπερφαγίας έχουν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν.
Η τραγική ειρωνεία είναι πως πρόκειται για μια εξαιρετικά θεραπεύσιμη κατάσταση. Στους περισσότερους ανθρώπους θα προταθούν ψυχολογικές θεραπείες, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, η οποία μπορεί να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τους παράγοντες που πυροδοτούν την υπερφαγία και επίσης να τους βοηθήσει να υιοθετήσουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες και μηχανισμούς αντιμετώπισης.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές τόσο στο να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν την υπερφαγία, όσο και στη βελτίωση των συμπτωμάτων άλλων καταστάσεων ψυχικής υγείας που μπορεί να έχουν – όπως η κατάθλιψη.
Υπάρχουν και φαρμακευτικές θεραπείες (όπως τα αντικαταθλιπτικά) που έχουν αποδειχθεί χρήσιμες για τη μείωση της υπερφαγίας. Ωστόσο, αυτές ενέχουν τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών (όπως πονοκέφαλοι, αϋπνία, ναυτία και κόπωση) και είναι, κατά μέσο όρο, λιγότερο αποτελεσματικές από την ψυχοθεραπεία.
Ένα άλλο βασικό στοιχείο για την ανάρρωση από μια διατροφική διαταραχή είναι να αλλάξετε τη σχέση σας με το φαγητό.
Αν και συχνά παίζουν ρόλο διάφοροι παράγοντες, τα συμπτώματα συνήθως πυροδοτούνται από αρνητικά γεγονότα ή συναισθήματα -όπως το αίσθημα πλήξης, λύπης ή άγχους- ή από φυσιολογικά ερεθίσματα, όπως η πείνα.
Τα άτομα με διαταραχή υπερφαγίας μπορεί επίσης να δυσκολεύονται περισσότερο να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε φαύλους κύκλους υποτονικής διάθεσης και αδηφαγίας.
Η αδηφαγία δεν είναι μια ευχάριστη εμπειρία και συχνά οι άνθρωποι νιώθουν φόβο, ντροπή ή ενοχή για τα συμπτώματά τους, γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο να μιλήσουν για αυτές τις εμπειρίες.
Διαβάστε επίσης
Πέντε αποτελεσματικοί τρόποι να απαλλαγείτε από τα κιλά του lockdown
Ανορεξία και Βουλιμία: Μάθετε τα πάντα για τις διατροφικές διαταραχές
Κορωνοϊός: Έξι επικίνδυνες συμπεριφορές που αυξήθηκαν κατά την πανδημία
