Το σύνθημα «να νιώθεις περηφάνια για το στόμα σου» συμπληρωματικά με την παραίνεση «δείξε του εκτίμηση και φροντίδα» δίνει για τελευταία χρονιά τον τόνο στην Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας, ολοκληρώνοντας έτσι τον θεματικό κύκλο που όρισε για την τριετία 2021-2023 η Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία.
Σε κείμενό του για τη φετινή ημέρα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει:
«Οι περισσότερες στοματικές παθήσεις μπορούν σε μεγάλο βαθμό να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν σε πρώιμο στάδιο. Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι η τερηδόνα, οι περιοδοντικές παθήσεις, η απώλεια δοντιών και οι στοματικοί καρκίνοι. Άλλες στοματικές παθήσεις με σημασία για τη δημόσια υγεία είναι οι στοματοπροσωπικές σχιστίες, το ΝΟΜΑ (Cancrum Oris), μια σοβαρή γαγγραινώδης νόσος που ξεκινά από το στόμα και προσβάλλει κυρίως τα παιδιά και τα οδοντικά τραύματα.
»Η Παγκόσμια Έκθεση του ΠΟΥ για την κατάσταση της στοματικής υγείας (2022) εκτιμά ότι οι στοματικές παθήσεις επηρεάζουν σχεδόν 3,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ 3 στους 4 πάσχοντες ζουν σε χώρες μεσαίου εισοδήματος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από τερηδόνα στα μόνιμα δόντια και 514 εκατομμύρια παιδιά στα νεογιλά. Ο επιπολασμός των κυριότερων στοματικών νοσημάτων συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως με την αυξανόμενη αστικοποίηση και τις αλλαγές στις συνθήκες διαβίωσης».
Στη συνέχεια του κειμένου, ο ΠΟΥ καταγράφει τις σημαντικότερες παθήσεις και διαταραχές της στοματικής κοιλότητας, τις οποίες θα προσεγγίσουμε μέσα από το πρίσμα της ιδιωτικής ασφάλισης υγείας.
1. Τερηδόνα και περιοδοντική νόσος
Η τερηδόνα αποτελεί διεθνώς το πιο κοινό πρόβλημα υγείας (μελέτη Global Burden of Disease για το 2019) ενώ το 19% περίπου του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού ταλαιπωρείται από σοβαρές περιοδοντικές παθήσεις, δηλαδή περισσότερες από 1 δισεκατομμύριο περιπτώσεις παγκοσμίως σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Η κακή στοματική υγεία, η ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα, χρόνιος τραυματισμός από παλιές προσθετικές εργασίες, σπασμένα δόντια και οι πολλές οδοντικές κοιλότητες έχουν συσχετιστεί με αυξημένες πιθανότητες για καρκίνο του στόματος. Οι ασφαλιστικές εταιρείες καλύπτουν την οδοντιατρική περίθαλψη προσφέροντας παροχές είτε συμπληρωματικά σε ένα συμβόλαιο υγείας είτε αυτόνομα, καθώς και δίκην προνομίων προς του ασφαλισμένους με νοσοκομειακά προγράμματα μέσα από τις συνεργασίες τους με διάφορες κλινικές και νοσοκομεία.
Ειδικότερα, οι παροχές για τη στοματική υγείας αφορούν:
- βασικές οδοντιατρικές καλύψεις ρουτίνας (π.χ. οδοντιατρικός και ορθοδοντικός έλεγχος, καθαρισμός, ακτινογραφίες, εμφράξεις/σφραγίσματα, απονευρώσεις, έκτακτα και επώδυνα περιστατικά, έκδοση Πιστοποιητικού Οδοντιατρικής Υγιεινής για τα παιδιά, φθορίωση και απομάκρυνση πλακών κ.α.)
- πλήρη οδοντιατρική κάλυψη και θεραπεία (ρύθμιση δοντιών και ρίζας, θεραπεία περιοδοντικής νόσου και ουλίτιδας, γέφυρες και επισκευές, προσωρινά στέμματα και πορσελάνες κ.α.).
Τα σχετικά προγράμματα για την οικογένεια περιλαμβάνουν συνήθως καλύψεις αναφορικά με γενικές οδοντιατρικές εξετάσεις και πράξεις παιδοδοντίας, ορθοδοντικής, οδοντικής χειρουργικής, ακίνητης και κινητής προσθετικής, ενδοδοντίας, στοματολογίας, περιοδοντολογίας, εμφύτευσης κ.α. Ένα ενδεικτικό ετήσιο κόστος ασφαλίστρου για τέτοια προγράμματα είναι τα 200€ για τον βασικό ασφαλισμένο και έπειτα 175€ για τον/την σύζυγο, 150€ για το πρώτο παιδί και η μισή τιμή για κάθε επόμενο. Οι ενδιαφερόμενοι ωστόσο θα πρέπει να ζητήσουν πλήρη ενημέρωση από τον ασφαλιστή ή την εταιρεία, καθώς τα σχετικά προγράμματα προβλέπουν διαφορετικές αναμονές για κάθε θεραπεία, συμμετοχή του ασφαλισμένου ενώ η ασφάλιση ενεργοποιείται για παροχή των υπηρεσιών σε συμβεβλημένα ιατρεία αποκλειστικά.
2. Καρκίνος του στόματος
Ο καρκίνος του στόματος αποτελεί μια ομπρέλα κακοηθειών που προσβάλλουν τον στοματοφάρυγγα (μάγουλα, γλώσσα, χείλη, υπερώα, αμυγδαλές) και τον λαιμό (τράχηλος) που βρίσκεται στην 7 θέση με τους συχνότερους καρκίνους στην Ευρώπη. Αφορά κυρίως άνδρες και ηλικιωμένους και είναι πιο θανατηφόρος στους άνδρες. Η σοβαρότητα της νόσου εξαρτάται σημαντικά από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Στους παράγοντες κινδύνου πρωτοστατούν το κάπνισμα, το αλκοόλ και η χρήση ουσιών, ενώ στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) ευθύνεται για ένα αυξανόμενο ποσοστό της νόσου στους νέους.
Οι καρκίνοι καλύπτονται από τα συμβόλαια νοσοκομειακής περίθαλψης κατόπιν αναμονής 6 μηνών συνήθως. Οι καρκίνοι της γνάθου αποτελούν μια σπάνια περίπτωση κακοήθειας κεφαλής-τραχήλου που, πέραν για την αφαίρεσης του όγκου και πέραν αυτής, θα χρειαστούν οστικό μόσχευμα κάτω γνάθου με διόρθωση χείλους – διαφράγματος, ολική ή μερική γναθεκτομή ή αποκατάσταση της συνέχειας της κάτω γνάθου, ιατρικές πράξεις που καλύπτουν τα νοσοκομειακά προγράμματα.
Ο καρκίνος της κάτω γνάθου δεν συνιστά ωστόσο τη μοναδική απειλή για τα δόντια, τα φατνία και τα ούλα αλλά οι περισσότεροι καρκίνοι κεφαλής και τραχήλου θα πλήξουν τη στοματική υγεία λόγω της αναγκαίας χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας, παράγοντες κινδύνου για σειρά επιπλοκών όπως ξηροστομία και στοματικές λοιμώξεις -οι ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για εκτεταμένες τερηδόνες και περιοδοντίτιδα- έως την οστεονέκρωση των γνάθων, μια σπάνια επιπλοκή που σχετίζεται και με άλλους τύπους καρκίνου και αφορά τη διακοπή αιμάτωσης των οστών της γνάθου.
Στο πλαίσιο των επιπλοκών της χημειοθεραπείας/ακτινοθεραπείας που απαιτούν οδοντιατρικές θεραπείες και επεμβάσεις, οι ασφαλισμένοι θα καλυφθούν από την εταιρεία. Κάποια προγράμματα καλύπτουν και τη διόρθωση των ούλων μετά την αντιμετώπιση της νόσου ή ενός κατάγματος.
Πολλοί ογκολογικοί ασθενείς ωστόσο που θα υποβληθούν σε ακτινοθεραπείες είναι πιθανότατο να χρειαστούν προληπτικές θεραπευτικές παρεμβάσεις (λείανση οξύαιχμων φυμάτων δοντιών, εμφράξεις των δοντιών με καλή πρόγνωση, εξαγωγή δοντιών που δεν μπορούν να αποκατασταθούν έχουν βαριά περιοδοντική νόσο κ.α.) με στόχο τη μείωση κινδύνου οστεονέκρωσης. Εν προκειμένω, είναι αναγκαία η ενημέρωση της εταιρείας με τη γνωμάτευση του θεράποντος ώστε να λάβουν την έγκριση. Μολονότι τα νοσοκομειακά προγράμματα προβλέπουν καλύψεις για δαπάνες προ νοσηλείας, οι θεραπείες δοντιών παραμένουν ένα λεπτό ζήτημα.
3. Οδοντικά τραύματα
Μια πτώση, ένα ατύχημα κατά το παιχνίδι ή μια αθλητική δραστηριότητα, ένα τροχαίο ή μια απλή απροσεξία είναι από τις βασικές αιτίες τραυματισμού ενός ή περισσότερων δοντιών για 1 στους 4 ανηλίκους και 1 στους 3 ενήλικες, σύμφωνα με μια διαχρονική μελέτη. Οι τελευταίες εκτιμήσεις που επικαλείται στην ανάρτησή του ο ΠΟΥ δείχνουν 1 δισεκατομμύριο πάσχοντες, με το 20% παιδιά ηλικίας έως 12 ετών. Τα οδοντικά τραύματα μπορεί να οφείλονται σε στοματικούς παράγοντες όπως η έλλειψη ευθυγράμμισης των δοντιών είτε εξωγενείς όπως μη ασφαλείς παιδικές χαρές, επικίνδυνη συμπεριφορά, τροχαία ατυχήματα και βία.
Σε κάποια συμβόλαια οι οδοντιατρικές επεμβάσεις αναγράφονται και στους χειρουργικούς πίνακες και σημείωση ότι καλύπτονται ως μικρής βαρύτητας όταν οφείλονται σε ατύχημα. Ειδικότερα, οι εν λόγω καλύψεις ενεργοποιούνται για περιπτώσεις κατάγματος, εφόσον οι κίνδυνοι που το προκάλεσαν υπάγονται στις περιπτώσεις που καλύπτει το συμβόλαιο. Αυτό σημαίνει ότι αν π.χ. τα σπασμένα δόντια οφείλονται σε ατύχημα κατά τη συμμετοχή σε επικίνδυνο σπορ, η εταιρεία μπορεί να αρνηθεί την κάλυψη (Διαβάστε εδώ γιατί).
4. Σχιστίες χείλους και υπερώας
Οι σχιστίες χείλους και υπερώας αποτελούν τις συχνότερες κρανιοπροσωπικές γενετικές ανωμαλίες, με παγκόσμιο επιπολασμό 1 στις 1000-1500 γεννήσεις. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο North American Journal of Medical Sciences, η χασμοδοντίας ή ανεωγμένη δήξη (ανοιχτό δάγκωμα), η αυξημένη οριζόντια πρόταξη και οι βλάβες του στοματικού βλεννογόνου είναι συχνότερες σε παιδιά με σχιστίες χείλους και υπερώας. Όπως επισημαίνει ο ΠΟΥ, αν αντιμετωπιστούν σωστά με χειρουργική επέμβαση, είναι δυνατή η πλήρης αποκατάσταση.
Με μια πρώτη σκέψη, η κάλυψη της χειρουργικής διόρθωσης των σχιστιών μέσω του νοσοκομειακού προγράμματος θα φάνταζε αδύνατη καθώς οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν καλύπτουν επεμβάσεις αισθητικού χαρακτήρα. Ωστόσο, τα σύγχρονα συμβόλαια υγείας έχουν διευρύνει τη λίστα με επεμβάσεις πλαστικής/αποκατάστασης λόγω ιατρικής αναγκαιότητας στους σχετικούς πίνακες, περιλαμβάνοντας πλέον περιπτώσεις όπως «Συγκόλληση σχιστίας χείλους», «Διόρθωση σχιστίας χείλους» ή «Διόρθωση σχιστίας υπερώας και φαρυγγοπλαστική». Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Διαβάστε επίσης:
Χειρουργικές επεμβάσεις στη γνάθο: Πότε καλύπτονται 100%
Παθήσεις Οισοφάγου: Ποιες καλύψεις περιλαμβάνει το ασφαλιστήριο υγείας
Χάνετε τη φωνή σας; Πώς θα σας φανεί χρήσιμο το ασφαλιστήριο
