Γράφει η Μαργαρίτα Γερμάνη*
Αποφεύγετε να συζητάτε μπροστά στα παιδιά σας σενάρια φόβου για τον κορωνοϊό. Τα παιδιά βρίσκονται στην πιο δημιουργική τους φάση και η φαντασία τους καλπάζει, είναι λοιπόν πολύ εύκολο σε συνδυασμό με την ανώριμη κρίση τους να οδηγηθούν συναισθηματικά σε υπερβολικό φόβο, διογκώνοντας τις πληροφορίες που προσλαμβάνουν. Τα παιδιά μας δεν τα «δυναμώνουμε» εάν τα εκθέτουμε στην πραγματικότητα της εποχής μας. Ίσα –ίσα που χτίζουμε μέσα τους φόβους και ανασφάλειες «κόβοντας» έτσι κάθε όνειρο να θέλουν να μεγαλώσουν και να ζήσουν σε αυτόν τον κόσμο. Φυσικά εξαρτάται και από την ηλικία του παιδιού. Αλλιώς θα κατανοήσει ένας/μία 17χρονος/η την κατάσταση και αλλιώς ένα 7χρονο παιδί. Όμως οι συζητήσεις φόβου και η παγκόσμια απειλή είναι θέματα που ζορίσουν τους ενήλικες, φανταστείτε λοιπόν τι σημαίνει αυτό για ένα παιδί. Πολλές φορές οι φόβοι και οι ανησυχίες υποβόσκουν δημιουργώντας μελλοντικά προβλήματα στην ψυχική υγεία των παιδιών μας.
Μία κύρια πηγή αρνητικής επιρροής στον συναισθηματικό κόσμο των παιδιών μας είναι τα μέσα ενημέρωσης. Εάν όλη την ημέρα η τηλεόραση είναι ανοιχτή και ανακοινώνει βήμα-βήμα των αριθμό των πασχόντων ή νεκρών, είναι σαν να βομβαρδίζετε τα παιδιά σας με τόνους φόβου. Το αίσθημα του θανάτου και της επιβίωσης είναι εγγεγραμμένο μέσα σε όλους μας, ακόμα και στα παιδιά μας, το οποίο ενεργοποιείται αυτόματα όταν νιώθουμε απειλή, αλλάζοντας έτσι την «χημεία» του οργανισμού μας. Η παρατεταμένη λειτουργία αυτής της επιβιωτικής αυτόματης άμυνας μπορεί να οδηγήσει σε αγχώδεις καταστάσεις. Το άγχος επιβαρύνει τις φυσικές άμυνες του οργανισμού «ρίχνοντας» το ανοσοποιητικό του σύστημα και κάνοντας τον πιο ευάλωτο στο να νοσήσει. Κλείστε λοιπόν την τηλεόραση. Ενημερωθείτε μία συγκεκριμένη ώρα για το τι συμβαίνει και ακόμα καλύτερα όταν δεν είναι τα παιδιά σας εκεί.
Οι Έφηβοι
Συνήθως προστατεύουμε τα πιο μικρά παιδιά και ξεχνούμε ότι και οι έφηβοι, αν και διαθέτουν κάποια κρίση, είναι ήδη φορτισμένοι με τις ανησυχίες της εφηβείας τους ή τις ανησυχίες των εξετάσεων, ακόμα και για το μέλλον τους, όσοι δίνουν πανελλήνιες. Δεν θα πρέπει λοιπόν να ξεχνάμε ότι οι έφηβοι διανύουν μία ευαίσθητη φάση της ζωής τους και χρειάζονται και αυτοί την υποστήριξή μας και την ψυχραιμία μας. Προστατεύεστε λοιπόν και τα μεγαλύτερα παιδιά στην οικογένειά σας από τα σενάρια φόβου!
Ο παππούς και η γιαγιά με προβλήματα υγείας
Είναι πιθανόν να υπάρχουν στην οικογένεια ευπαθή άτομα, με προβλήματα υγείας ή ηλικιωμένοι. Σε αυτήν την περίπτωση να γνωρίζεται ότι τα παιδιά σας είναι πιο πιθανόν να μπουν σε φόβο και να έχουν την αγωνία της απώλειας για κάποιον αγαπημένο. Προσέξτε λοιπόν τι λέτε και τι ακούνε τα παιδιά σας. Καθησυχάστε τα ότι οι ευπαθείς παίρνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Εάν αγχώνεστε και οι ίδιοι και διαπιστώνετε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε με ψυχραιμία την κατάσταση ζητήστε βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας ή ακόμα και από έναν αισιόδοξο και ψύχραιμο φίλο. Αποφύγετε τους αρνητικούς ανθρώπους που το μόνο που θα σας προσφέρουν είναι την απαισιόδοξη διάθεσή τους «κλέβοντάς σας» και την λιγοστή ελπίδα που μπορεί να έχετε.
Χτίζοντας την ανθεκτικότητα στα παιδιά μας
Ο τρόπος που αντιμετωπίζετε εσείς την κατάσταση αποτελεί ευκαιρία να αποτελέσετε ένα θετικό παράδειγμα για το παιδί σας. Η ψυχραιμία σας, η σοβαρότητα, η προσαρμογή σας στην ακολουθία νέων κανόνων είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που μπορείτε να διδάξετε στο παιδί σας για το πως να αντιμετωπίζει και εκείνο τις δύσκολες και απρόοπτες καταστάσεις όταν μεγαλώσει. Αυτό είναι που θα ενδυναμώσει το παιδί σας και θα το κάνει ικανό στο μέλλον να διαχειρίζεται καταστάσεις και όχι η καταστροφολογία που ίσως το εκθέτετε.
Φυσικά και να ενημερώσετε τα παιδιά σας για την κατάσταση αλλά να το κάνετε με ηρεμία, σοβαρότητα και να τους δώσετε σαφής οδηγίες για το τι πρέπει να κάνουν. Στα μικρά παιδιά (ακόμα και από 3-4 ετών) δώστε τους να έχουν τα δικά τους μαντιλάκια βάζοντάς τα να συμμετέχουν κατά κάποιο τρόπο και αυτά στις διαδικασίες πρόληψης. Έτσι, συμμετέχοντας, έχουν περισσότερες πιθανότητες να ακολουθήσουν τους κανόνες.
Xωρίς σχολείο τι θα κάνω;
Τι θα κάνω με τα παιδιά στο σπίτι; Πολλά μπορείτε να κάνετε, το κλείσιμο όμως μέσα στο σπίτι μπορεί να προκαλέσει εκνευρισμό. Η αλλαγή περιβάλλοντος είναι μία από τις πιο αποδοτικές λύσεις. Έστω και μισή ώρα δραστηριότητας έξω από το σπίτι, μπορεί να εκτονώσει πάρα πολύ τα παιδιά και να τα αποσυμπιέσει. Οργανώστε μία βόλτα έξω, αποφύγετε όμως μέρη με κόσμο. Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να βγείτε έξω αλλάξτε χώρο εσωτερικά στο σπίτι σας. Παίξτε με τα παιδιά στο σαλόνι και μετά πηγαίνετε στο δωμάτιο ή την κουζίνα. Αερίζεται συχνά τους χώρους ώστε να υπάρχει μία ανάλαφρη και φρέσκια ατμόσφαιρα. Με την λιακάδα μπορείτε να καθίσετε και στο μπαλκόνι του σπιτιού σας, όπου και αυτό βοηθάει στο να αλλάξουμε παραστάσεις.
Ηλεκτρονικά
Η χρήση της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών είναι ένα θέμα που θα βολέψει πρακτικά αλλά και θα ανησυχήσει τους γονείς αυτές τις ημέρες. Με τόσες ώρες παραμονής των παιδιών στο σπίτι θα αποτελέσει μία λύση ωστόσο η παρατεταμένη χρήση τους φέρνει πολλές φορές ένταση και εκνευρισμό. Ίσως πολύ γονείς να πρέπει να εργαστούν από το σπίτι και να μην έχουν πολλές επιλογές! Σε κάθε περίπτωση, αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να αφήνετε τα παιδιά αρκετές φορές την ημέρα αλλά για λίγη ώρα στην χρήση των ηλεκτρονικών. Εξηγήστε τους από πριν τον τρόπο χρήσης και το γιατί, έτσι ώστε να μην νιώσουν ότι θα τους απαγορεύσετε την χρήση τους. Έτσι θα αποφύγετε τις αντιδράσεις. Με αρκετά διαλλείματα λοιπόν θα μειώσετε την ένταση που μπορεί να προκαλέσει η χρήση τους.
Γενικά για την υγιεινή
Εάν έχετε επισκεφτεί τράπεζες, Σούπερ Μάρκετ κ.α. αλλάξτε τα ρούχα σας στην είσοδο του σπιτιού, δηλαδή πριν καθίσετε στον καναπέ ή στο κρεβάτι σας. Αφήστε τα παπούτσια στην είσοδο του σπιτιού. Αποφύγετε την συχνή χρήση τζελ απολυμαντικού μέσα στο σπίτι, ειδικά για τα παιδιά που είναι πιο ευαίσθητες οι επιδερμίδες τους. Κρατήστε το τζελ για έξω, ενώ στο σπίτι πλύνετε τα χέρια σας με νερό και σαπούνι. Για οποιαδήποτε απορία ή πληροφορία επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σας ή με τους αρμόδιους φορείς. Η ιστοσελίδα της πολιτικής προστασίας ενημερώνει τους πολίτες για όλες τις εξελίξεις.
*H Μαργαρίτα Γερμάνη, M.A., E.C.P., είναι Ιδρύτρια της Parents Academy, Μέλος τουE.A.P.(European Association of Psychotherapy) και Μέλος της Ε.Ε.Ψ.Ε. (Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος)
Διαβάστε επίσης:
Κάντε δώρο στο παιδί τα βιβλία που του αρέσουν περισσότερο – Δείτε ποια
Βάζετε τις φωνές στο παιδί; Οκτώ τρόποι να ελέγξετε το θυμό σας
Κορωνοϊός και επιστροφή στο σχολείο: Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει τι πρέπει να προσέχει