Τα κύτταρα του σώματός μας αλλάζουν διαρκώς. Αλλά ποιες από αυτές τις αλλαγές είναι υγιείς και ποιες οδηγούν σε σοβαρές ασθένειες; Αυτό είναι το πεδίο που στοχεύει να καλύψει το LifeTime, μια νέα διακρατική και διεπιστημονική πρωτοβουλία κορυφαίων Ευρωπαίων ερευνητών.
Η κοινοπραξία συντονίζεται από το Κέντρο Max Delbrück (MDC) στο Βερολίνο και το Ινστιτούτο Curie στο Παρίσι, μαζί με το Helmholtz Association και το CNRS, με το σημαντικότερο εμπόδιο να έχει ήδη ξεπεραστεί: Το πρόγραμμα LifeTime θα χρηματοδοτηθεί με ένα εκατομμύριο ευρώ και θα λάβει χρονικό περιθώριο ενός έτους για να αναπτύξει το σχέδιό του για την ενσωμάτωση του οράματος για ένα μέλλον υγείας στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στο LifeTime για να επιτύχει μια ριζική ανανέωση στην προσέγγιση για την κατανόηση των συνεχών αλλαγών που συμβαίνουν μέσα στα κύτταρα και της σχέσης μεταξύ τους, δημιουργώντας έτσι τις βάσεις για τα φάρμακα ακριβείας που θα έρθουν στο πολύ κοντινό μέλλον.
Οι δύο μεγαλύτεροι ευρωπαϊκοί ερευνητικοί οργανισμοί – το Helmholtz Association της Γερμανίας και το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας – διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο έργο. Περισσότεροι από 120 επιστήμονες από 53 ιδρύματα σε 18 ευρωπαϊκές χώρες υποστηρίζουν την κοινοπραξία LifeTime, καθώς και περισσότεροι από 60 βιομηχανικοί εταίροι.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρηματοδοτήσει την προετοιμασία άλλων πέντε δυνητικών ερευνητικών πρωτοβουλιών. Μετά το πρώτο έτος χρηματοδότησης, θα εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Ένωση να αποφασίσει εάν θα συνεχίσει οποιαδήποτε από αυτές σε μεγάλη κλίμακα.
Φωτογραφία της Agnieszka Rybak Wolf, Lab of Nikolaus Rajewsky at BIMSB / MDC
Ακριβείς θεραπευτικές στρατηγικές
Η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών επιτρέπει στους επιστήμονες όχι μόνο να αναλύουν τους κυτταρικούς πληθυσμούς αλλά και να μελετούν λεπτομερώς και τα μεμονωμένα κύτταρα. Τα δεδομένα που συλλέγονται με αυτόν τον τρόπο μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους γιατρούς για να σχεδιάσουν ακριβείς θεραπευτικές στρατηγικές.
Το όραμα της ιατρικής ακρίβειας απαιτεί την κατανόηση της διαδικασίας μετασχηματισμού των μεμονωμένων κυττάρων μέσα στο σώμα με την πάροδο του χρόνου. Αυτό συμβαίνει επειδή τα κύτταρα δεν είναι στατικά συστατικά, αλλά μάλλον δυναμικές μονάδες που υφίστανται συνεχείς αλλαγές. Ακόμη και όταν είμαστε υγιείς, τα κύτταρά μας αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται, σχηματίζουν ιστούς με πολλά άλλα κύτταρα, αποκτούν νέα χαρακτηριστικά ή απλά μεγαλώνουν. Μια τέτοια αλλαγή μπορεί να αποτελεί είτε μια φυσιολογική εξέλιξη είτε να θέτει τα θεμέλια για τη δημιουργία μιας ασθένειας, καθώς τα κύτταρα είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην αλλαγή κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης μιας νόσου.
Ένα ευρωπαϊκό όραμα
Η κοινοπραξία θα λάβει αρχικά χρηματοδότηση για ένα χρόνο από την ΕΕ. Κατά το διάστημα αυτό θα προετοιμάσει ένα λεπτομερές σχέδιο για μια δεκαετή ερευνητική πρωτοβουλία. «Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τη μονοκυτταρική βιολογία για να κατανοήσουμε την ανάπτυξη των ασθενειών, κύτταρο ανά κύτταρο, σε έναν οργανισμό», λέει ο Martin Lohse, Πρόεδρος του Συμβουλίου του MDC και προσθέτει: «Αυτό επιβεβαιώνει ότι δημιουργούμε μια εξειδίκευση σε ένα ιδιαίτερα ελπιδοφόρο ερευνητικό πεδίο – το οποίο εκτιμούμε ότι θα εισχωρήσει γρήγορα στην κλινική ιατρική».
Οι συγκεκριμένες ασθένειες στις οποίες θα επικεντρωθεί η πρωτοβουλία LifeTime δεν έχουν ακόμη επιλεγεί, καθώς η βέλτιστη επιλογή αποτελεί προτεραιότητα και θα χρειαστεί να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες: «Οι Ευρωπαίοι πολίτες αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα ιατρικών καταστάσεων. Ένα μέρος του σχεδίου μέσα στο πρώτο έτος είναι ο προσδιορισμός των ασθενειών που επιδέχονται περισσότερο των τεχνολογιών που θα αναπτυχθούν στο άμεσο μέλλον», λέει η Geneviève Almouzni, συντονίστρια του προγράμματος. «Όλη αυτή η προσπάθεια θα γίνει με τη βοήθεια πολιτών, των επαγγελματιών υγείας και των υπευθύνων για την χάραξη πολιτικής. Προβλέπουμε ότι η λίστα των ασθενειών πιθανόν να περιλαμβάνει τον καρκίνο, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, τις διαταραχές του νευρικού συστήματος και πολλές άλλες παθήσεις».
