Aνήσυχη είναι η επιστημονική κοινότητα στις ΗΠΑ μετά την επιλογή του Robert F. Kennedy Jr για την επίβλεψη της υγείας περισσότερων από 340 εκατομμυρίων Αμερικανών. Αυτή τη φορά, ο ισχυρισμός του ότι η βιταμίνη Α θα μπορούσε να αποτρέψει τις χειρότερες επιπτώσεις της ιλαράς σε ένα άρθρο γνώμης στο Fox News, βασισμένος σε μια παλιότερη μελέτη, ενισχύει περαιτέρω αυτές τις ανησυχίες.
Πιο συγκεκριμένα, ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ δήλωσε ότι «ανησυχεί βαθύτατα» για την τρέχουσα επιδημία ιλαράς στο Τέξας. Ωστόσο, σημείωσε ότι η απόφαση για τον εμβολιασμό είναι «προσωπική» και κάτι που οι γονείς πρέπει να συζητήσουν με τον πάροχο υγείας τους. Αναφέρθηκε επίσης στις επικαιροποιημένες συμβουλές των Κέντρων Ελέγχου Ασθενειών (CDC) για την αντιμετώπιση της ιλαράς με βιταμίνη Α, σχολιάζοντας την επίμαχη μελέτη.
Η Ευαγγελία Μαντζιώρη, Διευθύντρια προγράμματος Διατροφής και Επιστημών Τροφίμων, Διαπιστευμένη Διαιτολόγος, Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας, ξεκαθαρίζει το τοπίο με άρθρο της στο The Conversation, εξηγώντας τι πραγματικά αναφέρει η μελέτη, με φόντο την επιδημία. Όπως αναφέρει σχετικά με την επικινδυνότητα της νόσου, «η ιλαρά μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, όπως τύφλωση και οίδημα του εγκεφάλου, και μπορεί να αποβεί θανατηφόρα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της υγειονομικής υπηρεσίας του Τέξας, έχουν επιβεβαιωθεί 150 και πλέον κρούσματα ιλαράς, με έναν θάνατο ανεμβολίαστου παιδιού κατά τη διάρκεια της τρέχουσας επιδημίας. Ενώ πρόκειται μακράν για το μεγαλύτερο ξέσπασμα ιλαράς στις ΗΠΑ το 2025, το CDC έχει αναφέρει μικρότερα κρούσματα σε αρκετές άλλες πολιτείες μέχρι στιγμής φέτος.
Ο ρόλος της βιταμίνης Α
Από την υποστήριξη της ανάπτυξης και της αναπαραγωγής μας, μέχρι τη διασφάλιση της υγιούς όρασης, του δέρματος και της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, η βιταμίνη Α θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για να παραμείνουμε υγιείς. Η πολύτιμη βιταμίνη βρίσκεται σε αφθονία σε πολύχρωμα τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά πορτοκαλί, κίτρινου και κόκκινου χρώματος, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, καθώς και γαλακτοκομικά, αυγά, ψάρια και κρέας.
Η βιταμίνη Α μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και ως συμπλήρωμα ή θεραπευτικά, στοχεύοντας σε περιπτώσεις ελλείψεων. «Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α συνδέεται εδώ και καιρό με πιο σοβαρές περιπτώσεις λοιμωδών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ιλαράς. Η βιταμίνη Α ενισχύει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και ενδυναμώνει την επένδυση του αναπνευστικού συστήματος, η οποία αποτελεί την πρώτη άμυνα του οργανισμού κατά των λοιμώξεων» εξηγεί η ειδικός.
Αυτός είναι και ο λόγος που το CDC δήλωσε πρόσφατα ότι η βιταμίνη Α θα μπορούσε να συνταγογραφηθεί ως μέρος της θεραπείας για παιδιά με σοβαρή ιλαρά, για παράδειγμα όσα νοσηλεύονται, υπό την επίβλεψη γιατρού. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η διαιτολόγος «ένα βασικό μήνυμα από τη συμβουλή του CDC είναι ότι οι άνθρωποι είναι ήδη αρκετά άρρωστοι με ιλαρά για να βρίσκονται στο νοσοκομείο. Δεν παίρνουν βιταμίνη Α προληπτικά για να μην κολλήσουν».
Το δεύτερο βασικό μήνυμα που αποκωδικοποιεί είναι ότι η «βιταμίνη Α λαμβάνεται υπό ιατρική επίβλεψη, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, όπου οι ασθενείς μπορούν να παρακολουθούνται στενά για να αποφευχθεί η τοξικότητα από υψηλές δόσεις». Όπως τονίζει, η τοξικότητα της βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες και να αυξήσει τον κίνδυνο καταγμάτων στους ηλικιωμένους. Η βιταμίνη Α και το β-καροτένιο (το οποίο ο οργανισμός μετατρέπει σε βιταμίνη Α) από τα συμπληρώματα μπορεί επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου, ιδίως αν καπνίζετε.
Τι διαπίστωσε (πραγματικά) η μελέτη
Η συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση που ανέφερε ο Kennedy χρονολογείται πίσω στο 2010, όπου οι ερευνητές εξέτασαν και ανέλυσαν τις υπάρχουσες μελέτες, στις οποίες περιλαμβάνονταν και αυτές που εξέταζαν την αποτελεσματικότητα της βιταμίνης Α στην πρόληψη των θανάτων από ιλαρά. Κατάφεραν να εντοπίσουν τρεις μελέτες που εξέταζαν τη θεραπεία με βιταμίνη Α ανά συγκεκριμένη δόση. Η λήψη δύο δόσεων βιταμίνης Α (200.000IU για παιδιά ηλικίας άνω του ενός έτους ή 100.000IU για βρέφη κάτω του ενός έτους) μείωσε τη θνησιμότητα κατά 62% σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν έλαβαν βιταμίνη Α, σύμφωνα με τα αποτελέσματα.
Εντούτοις, η μελέτη δεν απέδειξε ότι η βιταμίνη Α μείωσε τον κίνδυνο μετάδοσης από άλλο μολυσμένο άτομο. «Εξ όσων γνωρίζω, καμία μελέτη δεν έχει δείξει κάτι τέτοιο» υπογραμμίζει. Εξηγώντας περαιτέρω, η ίδια αναφέρει ότι «για να είμαστε δίκαιοι, ο Kennedy δεν είπε ότι η βιταμίνη Α σας εμποδίζει να κολλήσετε ιλαρά από άλλο μολυσμένο άτομο. Αντ’ αυτού, χρησιμοποίησε την ακόλουθη ασαφή δήλωση: Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η βιταμίνη Α μπορεί να μειώσει δραματικά τη θνησιμότητα από ιλαρά. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πώς ένας αναγνώστης θα μπορούσε να το παρερμηνεύσει αυτό ως “πάρτε βιταμίνη Α αν θέλετε να αποφύγετε να πεθάνετε από ιλαρά”».
Η μόνη αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης
Αντίθετα, αυτό που είναι ήδη γνωστό ότι προστατεύει αποτελεσματικά είναι ο εμβολιασμός. Το CDC δηλώνει ότι δύο δόσεις του εμβολίου κατά της ιλαράς είναι 97% αποτελεσματικά κατά της νόσησης από ιλαρά. «Αυτά, όμως, τα στοιχεία έλειπαν από τη δήλωση του Kennedy», σχολιάζει η ειδικός και συνεχίζει λέγοντας: «Θα έπρεπε να εκπλαγούμε; Ο Kennedy είναι γνωστός για τον σκεπτικισμό του για τα εμβόλια και για την υπονόμευση των προσπαθειών εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένου του εμβολίου για την ιλαρά. Όπως δήλωσε στην Washington Post η Sue Kressly, πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, η στήριξη στη βιταμίνη Α αντί του εμβολίου δεν είναι μόνο επικίνδυνη και αναποτελεσματική, αλλά θέτει τα παιδιά σε σοβαρό κίνδυνο».
Ιλαρά: Συνεχίζει να μολύνει την Ευρώπη – Οι χώρες με έξαρση – Η θέση της Ελλάδας
Κοκκύτης – Ιλαρά: Πού οφείλεται η έξαρση – Πώς θα προστατευτούν παιδιά και ενήλικες
Έξαρση ιλαράς στην Ευρώπη – «Απαντά» με εμβολιασμούς παιδιών η Ελλάδα
