*Το άρθρο συνυπογράφουν ο Δημήτρης Χαϊδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Γυναικολογικής Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ (Υπεύθυνος του τμήματος Γυναικολογικής Ογκολογίας) και ο Βασίλης Περγιαλιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ (Υπεύθυνος Ογκολογικού Συμβουλίου).
Ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί μια από τις πλέον θανατηφόρες κακοήθεις νόσους με ετήσια επίπτωση που αναφέρεται σε 500.000 νέες ασθενείς ανά έτος σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπολογίζεται ότι μία στις 80 γυναίκες αναμένεται να εμφανίσει τη νόσο ενώ μία στις 108 γυναίκες θα πεθάνει από καρκίνο των ωοθηκών. Τα συμπτώματα είναι ακαθόριστα στα πρώιμα στάδια της νόσου. Καθώς όμως ο συγκεκριμένος καρκίνος επεκτείνεται ταχέως σε άλλα όργανα της κοιλιάς και παράγει υγρό (δημιουργία ασκίτη), η συμπτωματολογία αυξάνεται προκαλώντας διάταση της κοιλιάς, αίσθημα βάρους κατά τη διάρκεια της σίτισης, απώλεια βάρους, αδυναμία, πόνο στη μέση και τη λεκάνη καθώς και διαταραχές στην κινητικότητα του εντέρου με κυριότερη τη δυσκοιλιότητα.
Μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστο το ποιοι παράγοντες προδιαθέτουν στην εμφάνιση καρκίνου των ωοθηκών, καθώς παρότι ένα μικρό ποσοστό εμφανίζει γονιδιακό υπόβαθρο, στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς με καρκίνο ωοθηκών αφορούν σε σποραδικά περιστατικά τα οποία δεν αφήνουν κάποιο γονιδιακό αποτύπωμα στους απογόνους τους.
Οι θεραπείες για τον συγκεκριμένο καρκίνο είναι η χειρουργική αντιμετώπιση και η χορήγηση χημειοθεραπείας. Το Ογκολογικό Συμβούλιο αφού αξιολογήσει τα κλινικά, απεικονιστικά και βιοχημικά ευρήματα θα αποφασίσει με ποια θεραπεία θα ξεκινήσει η ασθενής (χειρουργείο η χημειοθεραπεία) και ποια θα ακολουθήσει στη συνέχεια. Από την υπάρχουσα βιβλιογραφία φαίνεται ότι οι ασθενείς στις οποίες είναι εφικτή η πρωτογενής κυτταρομείωση δηλαδή η εξαίρεση όλων των εστιών νόσου, έχουν καλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης.
Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου των ωοθηκών αποτελεί μία από τις δυσκολότερες προκλήσεις του Γυναικολόγου Ογκολόγου καθώς οι πολλαπλές και απομακρυσμένες μεταστάσεις καθιστούν αναγκαία πολλές φορές την εξαίρεση πολλαπλών οργάνων. Οι επεμβάσεις αυτές είναι πολύωρες και συνοδεύονται από σημαντικές προκλήσεις στη διεγχειρητική αλλά και μετεγχειρητική διαχείριση των ασθενών. Η επιτυχής χειρουργική παρέμβαση δεν καθορίζεται μόνο από την χειρουργική επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου αλλά και από την παρεχόμενη ποιότητα ζωής καθώς και από την έξοδο από το νοσοκομείο σε βραχύ χρονικό διάστημα με την εξασφάλιση της πλήρους επιστροφής της ασθενούς στην προ του χειρουργείου φυσική της κατάσταση. Με δεδομένο ότι η νόσος συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια, όταν ήδη έχει γίνει συστηματική, η χορήγηση επικουρικής χημειοθεραπείας είναι ακραιφνούς σημασίας στην επιτυχή παράταση της ζωής.
Διεθνείς μελέτες αναδεικνύουν τη σημασία της συγκεντρωτικής διαχείρισης των περιστατικών με καρκίνο ωοθηκών σε κέντρα τα οποία απαρτίζονται από εξειδικευμένες πολυεπιστημονικές ομάδες στις οποίες συγκαταλέγονται ειδικά καταρτισμένοι Γυναικολόγοι Ογκολόγοι, Παθολόγοι Ογκολόγοι καθώς και το απαραίτητο νοσηλευτικό προσωπικό που θα εξασφαλίζει την δέουσα παροχή φροντίδας, ώστε να βελτιστοποιείται η διαχείριση των περιπτώσεων αυτών. Συγκεκριμένα έχει φανεί ότι τα ποσοστά επιτυχών ογκομειωτικών επεμβάσεων αυξάνονται σημαντικά σε εξειδικευμένα κέντρα, οδηγώντας σε καλύτερα ποσοστά επιβίωσης, ενώ παράλληλα υπολογίζεται ότι η εντατική παρακολούθηση των ασθενών που υποβάλλονται σε μείζονες χειρουργικές παρεμβάσεις οδηγεί σε σημαντική μείωση της μετεγχειρητικής νοσηρότητας.
Το τμήμα Γυναικολογικής Ογκολογίας της 1ης Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και το Ογκολογικό Τμήμα της Θεραπευτικής Κλινικής του νοσοκομείου Αλεξάνδρα, αποτελούν διεθνώς αναγνωρισμένα κέντρα διαχείρισης γυναικολογικού καρκίνου. Οι συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλονται για την εξασφάλιση της βέλτιστης ογκολογικής φροντίδας έχουν αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Γυναικολογικής Ογκολογίας (ESGO) η οποία έχει χαρακτηρίσει το Νοσοκομείο Αλεξάνδρα ως κέντρο αριστείας στη διαχείριση περιστατικών με προχωρημένο καρκίνο ωοθηκών καθώς σε ετήσια βάση αντιμετωπίζονται πολυάριθμα περιστατικά με προχωρημένη νόσο με αποτελέσματα εφάμιλλα αυτών μεγάλων αναγνωρισμένων δυτικοευρωπαϊκών κέντρων. Ταυτόχρονα μέσα από τη επιστημονική δραστηριότητα των ογκολογικών τμημάτων προσφέρεται η δυνατότητα στις ασθενείς να συμμετέχουν σε νέα θεραπευτικά προγράμματα τα οποία στοχεύουν στη βελτίωση του προσδόκιμου επιβίωσης.
Καρκίνος Ωοθηκών: Νεότερες θεραπείες επιμηκύνουν σημαντικά την επιβίωση των ασθενών
Καρκίνος Ωοθηκών: Τα ύποπτα συμπτώματα του 7ου συχνότερου καρκίνου
Καρκίνος ωοθηκών: Ποια επαγγέλματα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο νόσου