Θα περίμενε κανείς ότι οι επαγγελματίες υγείας και οι οικογένειές τους θα ακολουθούσαν κατά γράμμα τις οδηγίες των γιατρών σχετικά με την ορθή χρήση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Νεότερη μελέτη, όμως, φαίνεται πως ανατρέπει αυτή την πεποίθηση.
Ειδικότερα, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Economic Review: Insights, αποκάλυψε ότι οι γιατροί και τα μέλη της οικογένειάς τους είναι λιγότερο πιθανό να συμμορφωθούν με τις ιατρικές συμβουλές από ό,τι οι υπόλοιποι άνθρωποι. Μάλιστα, ενώ ο γενικός πληθυσμός ακολουθεί με ακρίβεια κατά 54,4% τις οδηγίες των ειδικών, οι γιατροί και οι οικογένειές τους υστερούν κατά 3,8 ποσοστιαίες μονάδες.
Η έρευνα βασίστηκε σε πληθυσμιακά δεδομένα από τη Σουηδία για την περίοδο από το 2005 έως το 2016.
«Μας έκανε εντύπωση η διαπίστωση ότι οι γιατροί και οι στενοί συγγενείς τους είναι λιγότερο πιθανό να τηρούν τις οδηγίες για τη φαρμακευτική αγωγή» αναφέρει σχετικά η Amy Finkelstein, καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΜΙΤ.
Για την έρευνα, οι μελετητές διερεύνησαν συνολικά 5.887.471 άτομα στα οποία εφαρμόστηκε τουλάχιστον μία από τις συστάσεις σχετικά με τη χρήση των φαρμάκων και ελέγχθηκε πώς συμμορφώνονταν με αυτές.
Έξι συστάσεις αφορούσαν τη χρήση των αντιβιοτικών, 20 αφορούσαν τη χρήση φαρμάκων από ηλικιωμένους, 20 σε φάρμακα που συνδέονται με συγκεκριμένες διαγνώσεις και 17 αφορούσαν τη χρήση συνταγογραφούμενων φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Από τις 63 συνολικά οδηγίες, που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη, οι γιατροί και οι οικογένειές τους ακολούθησαν τα πρότυπα λιγότερο συχνά σε 41 περιπτώσεις.
«Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι κατά μέσο όρο, οι γιατροί δεν ακολουθούσαν τις οδηγίες των σκευασμάτων, οπότε έπρεπε να κατανοήσουμε τι κάνουν διαφορετικά» σημειώνει η δρ. Maria Polyakova, από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΜΙΤ.
Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;
Αρχικά, η χαμηλότερη συμμόρφωση όσων έχουν περισσότερες ιατρικές γνώσεις δεν σχετίζεται με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, συμπεραίνουν οι ερευνητές.
Αυτό που θεωρούν ως πιθανότερη εξήγηση είναι το γεγονός ότι οι γιατροί διαθέτουν «υψηλότερου επιπέδου» πληροφορίες σχετικά με τις κατευθυντήριες οδηγίες για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα – και στη συνέχεια χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες για τον εαυτό τους. Για παράδειγμα, υπήρχε απόκλιση συμμόρφωσης κατά 5,2 μονάδες ανάμεσα στους ειδικούς και τους μη ειδικούς αναφορικά με τη λήψη αντιβιοτικών.
Όπως εξηγεί ο Finkelstein, καθηγητής οικονομικών John και Jennie S. MacDonald στο MIT, «από άποψη δημόσιας υγείας, χρειάζεστε ένα αντιβιοτικό στενού φάσματος για την αντιμετώπιση της λοίμωξης και όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ως εκ τούτου, ο λόγος για τον οποίο οι γιατροί είναι λιγότερο πιθανό να ακολουθήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές από ό,τι άλλοι ασθενείς είναι επειδή γνωρίζουν ότι υπάρχει αυτή η σφήνα μεταξύ του τι είναι καλό για αυτούς ως ασθενείς και του τι είναι καλό για την κοινωνία» επισημαίνει.
«Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι πιθανώς αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι ειδικοί έχουν μια πιο διαφοροποιημένη αντίληψη σχετικά με το ποια είναι η σωστή πορεία δράσης για τους ίδιους και πώς αυτή μπορεί να είναι διαφορετική από αυτή που προτείνουν οι οδηγίες» καταλήγει η δρ. Maria Polyakova.
Διαβάστε επίσης
Οι άνδρες ή οι γυναίκες είναι πιο απείθαρχοι ασθενείς; – Μη βιαστείτε να απαντήσετε
Αυτά τα φάρμακα παίρνουν λιγότερο συχνά οι γυναίκες