Μια θεωρία ευρείας αποδοχής, θέλει τις μητέρες να έχουν εξασθενημένες κάποιες εγκεφαλικές λειτουργίες όπως τη μνήμη και την προσοχή. Ποια είναι ωστόσο η αλήθεια;
Το ομιχλώδες τοπίο αποφάσισε να ξεκαθαρίσει ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Purdue, ζητώντας από 70 άτεκνες γυναίκες και 60 μητέρες που είχαν αποκτήσει το παιδί τους τουλάχιστον έναν χρόνο από τη μελέτη, να αξιολογήσουν μέσα από επτά βαθμίδες, ερωτήματα όπως «ποια η ένταση της υπνηλίας που νιώθεις;» ή «πόσο συγκεντρωμένη είναι η προσοχή σου;». Ο χρόνος από τον τοκετό αποτελεί βασικό σημείο καθώς, σύμφωνα με τη Valerie Tucker Miller, διδακτορική φοιτήτρια στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Purdue, η ορμονική έκρηξη και η στέρηση ύπνου του πρώτου καιρού μπορούν να επηρεάσουν τις γνωστικές λειτουργίες.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύτηκαν στο Current Psychology, οι μητέρες σημείωσαν αντίστοιχες επιδόσεις με αυτές των άτεκνων γυναικών, και μάλιστα η μητρότητα πιθανώς να συνδέεται με αυξημένη παρά μειωμένη προσοχή.
Στο παραπάνω συνέτεινε και η δοκιμασία ελέγχου του χρόνου απόκρισης και προσοχής. Οι συμμετέχουσες κλήθηκαν να θυμηθούν προς ποια κατεύθυνση έδειχνε το μεσαίο από πέντε βέλη που εμφανίζονταν στην οθόνη υπολογιστή για 500 ms (μιλισεκόντς). Οι μητέρες σημείωσαν καλύτερες επιδόσεις, ακόμα και όταν οι ερευνητές έλαβαν υπόψη την ηλικιακή διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες (οι μητέρες ήταν κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερες).
Όπως σημείωσε η Lisa A. VanWormer, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Purdue και Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Κολλέγιο St. Norbert College, οι γυναίκες έχουν ακριβή επίγνωση της γνωστικής τους κατάστασης και η θεωρία περί εξασθένισης εγκεφαλικών λειτουργιών στις μητέρες αποτελεί φαινόμενο άμεσα συνδεδεμένο με την κουλτούρα παρά με τη βιολογία.
Τέλος, η Miller υπενθύμισε πως οι ευθύνες που αναλαμβάνουν οι γυναίκες που αποκτούν παιδί όχι μόνο διεγείρουν την προσοχή τους και τις θέτουν σε μια επίπονη διαδικασία διάκρισης των νέων ερεθισμάτων σε εκείνα που αφορούν τις ίδιες και εκείνα που σχετίζονται με τους άλλους, αλλά είναι επιπλέον ψυχοφθόρες: η ανάγκη για μεγαλύτερη συγκέντρωση και προσοχή μπορεί να προκαλέσει αισθήματα άγχους και απομόνωσης, καταστάσεις όχι άγνωστες παρά συνυφασμένες συχνά με τη μητρότητα.