Σημαντική αύξηση κρουσμάτων σύφιλης και γονόρροιας καταγράφηκε στις ευρωπαϊκές χώρες το 2023, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης (ECDC). Οι παρατηρούμενες τάσεις των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ) υπογραμμίζουν την ανάγκη άμεσης δράσης για την αποτροπή περαιτέρω μετάδοσης και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην υγεία του πληθυσμού.
Σύμφωνα με το ECDC, το 2023 καταγράφηκαν σχεδόν 100.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα γονόρροιας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ), σημειώνοντας αύξηση κατά 31% σε σύγκριση με το 2022 και αύξηση πάνω από 300% σε σχέση με το 2014. Η αύξηση αυτή παρατηρήθηκε σε διάφορες ηλικιακές ομάδες και πληθυσμιακές κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων των ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), καθώς και ετεροφυλόφιλων ανδρών και γυναικών.
Στις γυναίκες, τα υψηλότερα ποσοστά κρουσμάτων εντοπίστηκαν στην ηλικιακή ομάδα 20-24 ετών, η οποία παρουσίασε και τη μεγαλύτερη αύξηση το 2023 (46%). Στους άνδρες, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στην ηλικιακή ομάδα 25-34 ετών. Το ECDC αναφέρει πως εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η γονόρροια μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως φλεγμονώδη νόσο της πυέλου και στειρότητα σε άνδρες και γυναίκες.
Η σύφιλη, επίσης, συνεχίζει να αυξάνεται. Το 2023, πάνω από 40.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα καταγράφηκαν σε 29 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, σημειώνοντας αύξηση 13% σε σύγκριση με το 2022 και διπλασιασμό των κρουσμάτων σε σύγκριση με το 2014. Η σύφιλη είναι συχνότερη στους άνδρες. Συγκεκριμένα, επτά διαγνώσεις σε άνδρες αντιστοιχούν σε μία σε γυναίκες. Τα υψηλότερα ποσοστά εντοπίστηκαν στους άνδρες 25-34 ετών, ενώ η πλειοψηφία των κρουσμάτων (72%) καταγράφηκε σε MSM. Παράλληλα, σε σχέση με το 2022, παρατηρήθηκε αύξηση της σύφιλης και στις γυναίκες όλων των ηλικιακών ομάδων. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η σύφιλη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην καρδιά και το νευρικό σύστημα, ενώ στις εγκύους γυναίκες μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα για το έμβρυο.
Χλαμύδια: Το πιο συχνά αναφερόμενο βακτηριακό ΣΜΝ
Παρόλο που το 2023 παρατηρήθηκε επιβράδυνση της αύξησης των κρουσμάτων χλαμυδίων, η μόλυνση αυτή παραμένει το συχνότερα καταγεγραμμένο βακτηριακό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα στην Ευρώπη. Το 2023 αναφέρθηκαν πάνω από 230.000 κρούσματα σε χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, σημειώνοντας αύξηση 13% σε σχέση με το 2014. Η μόλυνση αυτή πλήττει κυρίως τους νέους, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στις γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών.
Ανησυχία για την ανθεκτικότητα της γονόρροιας στα αντιβιοτικά
Πέρα από την αύξηση των ΣΜΝ, ανησυχητικό είναι το φαινόμενο της ανθεκτικότητας της γονόρροιας στα αντιβιοτικά. Η εμφάνιση στελεχών του βακτηρίου που είναι ανθεκτικά στα φάρμακα απειλεί την αποτελεσματικότητα των θεραπειών, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για πρόληψη και υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών. Το ECDC παρακολουθεί ενεργά τη μικροβιακή αντοχή και συνεργάζεται με τις χώρες για την ενίσχυση της επιτήρησης και την εφαρμογή στρατηγικών αντιμετώπισης της ανθεκτικότητας.
Πιθανοί λόγοι αύξησης των ΣΜΝ
Υπάρχουν διάφορες υποθέσεις για την αύξηση των κρουσμάτων ΣΜΝ. Η αύξηση των διαγνωστικών εξετάσεων σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες πιθανώς εξηγεί μέρος της αύξησης, όπως αναφέρει το ECDC. Άλλες πιθανές αιτίες που απαιτούν περαιτέρω έρευνα περιλαμβάνουν αλλαγές στη σεξουαλική συμπεριφορά, όπως μειωμένη χρήση προφυλακτικών και αύξηση του αριθμού των ερωτικών συντρόφων.
Προστασία και πρόληψη
Το ECDC τονίζει τη σημασία της πρόληψης για την αντιμετώπιση της αύξησης των ΣΜΝ. Η συστηματική χρήση προφυλακτικών κατά τη διάρκεια κολπικού, πρωκτικού και στοματικού σεξ είναι ζωτικής σημασίας. Επιπλέον, η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία με τους συντρόφους σχετικά με τη σεξουαλική υγεία μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου μετάδοσης.
Όσοι εμφανίζουν συμπτώματα ΣΜΝ, όπως πόνο κατά την ούρηση, έκκριση υγρών από το πέος, τον κόλπο ή τον πρωκτό, ή πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς, συνιστάται να κάνουν εξετάσεις. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν έλκη ή εξανθήματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, του στόματος ή του πρωκτού. Δεδομένου ότι κάποια ΣΜΝ μπορεί να είναι ασυμπτωματικά, οι σεξουαλικά ενεργοί άνθρωποι ενθαρρύνονται να κάνουν τακτικές εξετάσεις, ιδιαίτερα αν έχουν νέους, περιστασιακούς ή πολλαπλούς συντρόφους. «Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της περαιτέρω μετάδοσης και την αποφυγή επιπλοκών. Εάν υπάρχει υποψία μόλυνσης, αναζητήστε ιατρική συμβουλή άμεσα», τονίζει το ECDC.
Τα δύο σεξουαλικά νοσήματα με ρεκόρ κρουσμάτων – Τα συμπτώματα που ξεγελούν
Έλαβε έγκριση από τον FDA το πρώτο αυτοδιαγνωστικό τεστ για σύφιλη
