*Γράφει η δρ. Σταματούλα Τσικρικά, Πνευμονολόγος Νοσοκομείου ΣΩΤΗΡΙΑ, Γραμματέας της Ομάδας Ελέγχου Καπνού της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
Τα τελευταία 24ωρα, η χώρα μας έχει σκεπαστεί από ένα τοξικό μείγμα αφρικανικής σκόνης, το οποίο φαίνεται, σύμφωνα με τις μετεωρολογικές προβλέψεις, ότι θα παραμείνει και για τις επόμενες δύο ημέρες, δημιουργώντας συνθήκες αποπνικτικής και ασφυκτικής ατμόσφαιρας. Το φαινόμενο δεν συμβαίνει για πρώτη φορά, αλλά έχει καταγραφεί και τα προηγούμενα έτη, με την αερομεταφορά της σκόνης από τη Σαχάρα στην Ευρώπη να έχει σαφή εποχικότητα και είναι περισσότερο συχνή από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο και από τα τέλη του φθινοπώρου έως τις αρχές του χειμώνα. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία έτη, λόγω της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής σε θερμοκρασία και τιμές υγρασίας, τα εν λόγω γεγονότα επεισόδια διηπειρωτικής μετακίνησης σκόνης μπορούν να καταγραφούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και να γίνονται περισσότερα έντονα.
Σε προηγούμενα αντίστοιχα φυσικά φαινόμενα της τελευταίας πενταετίας, η ποσότητα αεροσκόνης που προερχόταν από τις περιοχές της Δυτικής και Βόρειας Σαχάρας είχε βρεθεί ότι περιείχε 182 εκατομμύρια τόνους σκόνης, δηλαδή μία πολύ μεγάλη ποσότητα ικανή να γεμίσει 689.290 φορτηγά, με παράλληλη καταγραφή αύξησης των επισκέψεων στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών λόγω οξέων αναπνευστικών συμπτωμάτων. Στα συστατικά της αιολικής ορυκτής σκόνης ανευρέθηκαν βαρέα μέταλλα, όπως ψευδάργυρο, μόλυβδο, χρώμιο, αρσενικό και νικέλιο, σε διαφορετικές περιεκτικότητες και συγκεντρώσεις κάθε φορά.
Λόγω της αερομεταφοράς της ακόμα και σε αποστάσεις πολλών χιλιομέτρων, τα σωματίδια της σκόνης δύναται να ενσωματωθούν με γύρη, βακτήρια και μύκητες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα ιδιαίτερα τοξικό και επικίνδυνο μείγμα για τον ανθρώπινο οργανισμό και κυρίως για το αναπνευστικό σύστημα. Η συγκεκριμένη σκόνη, λόγω του μεγέθους των εισπνεόμενων σωματιδίων, δύναται να φτάσει μέχρι τους μικρότερους αεραγωγούς των πνευμόνων και να προκαλέσει έντονο ερεθισμό και περιοχική φλεγμονή στα βρογχιόλια.
Σε εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα δυσκολία στην αναπνοή, έντονο και ερεθιστικό βήχα, θωρακικό πόνο, επίμονο φτέρνισμα, δακρύρροια και βρόγχος φωνής, τα άτομα θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια και συμβουλή.
Αν και όλοι μπορούν να εμφανίσουν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα, παρ’ όλα αυτά άτομα που ανήκουν στις ευάλωτες και ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού, όπως τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και οι θηλάζουσες, τα άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα, με ανοσοκαταστολή και με υποκείμενα νοσήματα, δύναται να εμφανίσουν βαρύτερη κλινική εικόνα.
Πιο ειδικά, για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το βρογχικό άσθμα, εφόσον εμφανίσουν συμπτώματα συμβατά με παρόξυνση ή επιδείνωση της σταθερής πορείας της νόσου, να βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τον θεράποντα πνευμονολόγο, προς πιθανή τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγή τους και λήψη συμπληρωματικής ιατρικής φροντίδας.
Ισχυρή σύσταση η αποφυγή, στο μέτρο του δυνατού, των αθλητικών δραστηριοτήτων σε εξωτερικούς και υπαίθριους χώρους από τους υγιείς, καθώς και οι βαριές σωματικές και χειρωνακτικές εργασίες, που απαιτούν αυξημένο αναπνευστικό ρυθμό. Ιδιαίτερα τις ώρες με υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης, προτείνεται η παραμονή σε καλά αεριζόμενους εσωτερικούς χώρους.
