Γράφει η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά , Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Πρόεδρος Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Πρόεδρος Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
Η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρας Γυναίκας, καταρχάς οι γυναίκες καλό είναι να μπορέσουμε να πάρουμε μια ανάσα από τις πολλαπλές και εξαντλητικές καθημερινές επαγγελματικές, οικογενειακές και προσωπικές υποχρεώσεις και να δώσουμε στον εαυτό μας τον ζωτικό και τόσο απαραίτητο χρόνο που απαιτείται για την διατήρηση της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής ευεξίας μας.
Αντί όμως οι ίδιες οι γυναίκες να φροντίζουμε τον πολύτιμο εαυτό μας, φαίνεται ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε γίνει αντικείμενο ιδιαίτερης και στοχευμένης «φροντίδας» από τις καπνοβιομηχανίες, αφού το γυναικείο φύλο συναγωνίζεται σχεδόν ισότιμα το ανδρικό σε ό,τι αφορά τα προϊόντα καπνού και τη χρήση τους.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 20% των καπνιστών παγκοσμίως είναι γυναίκες, με το ποσοστό καπνιστριών να αυξάνεται συνεχώς κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αν και η επιστημονική κοινότητα έχει κρούσει το καμπανάκι σχετικά με νοσήματα των γυναικών που συνδέονται με το κάπνισμα, η ορθή ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και ο σχεδιασμός ολοκληρωμένων προγραμμάτων σχετικά με τις οργανικές βλάβες του καπνού φαίνεται να μην έχουν γίνει ακόμα πράξη από τους υπεύθυνους φορείς και πολιτικές υγείας.
Σύμφωνα με τα δεδομένα μελετών, οι έφηβες και οι γυναίκες είναι περισσότερο ευάλωτες και με μεγαλύτερο κίνδυνο εθισμού, κίνδυνος που σχετίζεται αναλογικά της αυξητικής έκθεσης στον καπνό, των ετών της καπνιστικής έξης, καθώς και του είδους των καπνικών προϊόντων.
Επιπρόσθετα, η πλειοψηφία των εκτεθειμένων σε παθητικό κάπνισμα είναι γυναίκες και μικρά παιδιά, σε διάφορους χώρους όπως είναι η οικία ή οι χώροι εργασίας, όπου πιθανά οι γυναίκες έχοντας υφιστάμενες θέσεις δεν μπορούν συχνά να εκφράσουν τις ανησυχίες και τα άγχη τους ως προς την προστασία της υγείας τους.
Παρόλο που οι τεκμηριωμένες γνώσεις για τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος, δεν είναι εύκολο να αλλάξουν παγιωμένες στάσεις και αντιλήψεις, αφού δεν ήταν λίγες οι φορές κατά την διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών που η καπνοβιομηχανία προωθούσε την ψευδή ιδέα ότι το κάπνισμα συνδεόταν με την ενδυνάμωση των γυναικών και συμβόλιζε την υψηλή μόδα, την ελευθερία και την ανεξαρτητοποίηση, τα «μοντέρνα» στυλ και τις καινοτόμες ιδέες και αξίες, ενώ είχε θεωρηθεί και ως μία πιθανή μέθοδος μείωσης σωματικούς βάρους.
Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο ζοφερή, καθώς το κάπνισμα είναι τρομερά εθιστικό, μειώνει τα ποσοστά γονιμότητας, καθυστερεί τη σύλληψη, «αδειάζει» τα αποθέματα των ωοθηκών σε ωάρια με αποτέλεσμα την πρώιμη εμμηνόπαυση. Επιπρόσθετα, όσες εξακολουθούν να καπνίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, παρουσιάζουν αυξημένη πιθανότητα αποκόλλησης του πλακούντα, αυτόματες αποβολές στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, καθώς και καθυστέρηση στην εμβρυική ανάπτυξη.
Όσον αφορά τον καρκίνο του μαστού, υπάρχουν οι επιστημονικές μελέτες που παρουσιάζουν αιτιολογική σχέση ανάμεσα στα καρκινογόνα συστατικά του τσιγάρου και συγκεκριμένους ορμονικούς υποδοχείς των μαστών, με τα ποσοστά καλύτερης πρόγνωσης και πλήρους αποθεραπείας να είναι υψηλότερα σε γυναίκες που διέκοψαν πρόωρα ή δεν κάπνισαν ποτέ. Οι καπνίστριες που εξακολουθούν να καπνίζουν, ακόμη και μετά τη διάγνωση με καρκίνο του μαστού πιθανά να παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης απομακρυσμένων μεταστάσεων, γεγονός που επιβαρύνει περισσότερο την έκβαση της νόσου.
Οι γυναίκες οφείλουν να ενημερώνονται σωστά για τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος και να αντιληφθούν άμεσα τα οφέλη από την απεξάρτηση. Σύμμαχος σε αυτή την προσπάθεια τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος που βρίσκονται σε όλη τη χώρα, όπου μια ολόκληρη διεπιστημονική ομάδα συμπεριλαμβανομένων και των πνευμονολόγων, θα τους βοηθήσει με τεκμηριωμένες επιστημονικές προσεγγίσεις να κερδίσουν πίσω την καθαρή ανάσα τους και να ελέγξουν την αναπνευστική τους λειτουργία.
Εκεί, θα έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας οι οποίοι θα τους παρέχουν πλήρη υποστήριξη καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας διακοπής, ενώ ταυτόχρονα θα έχουν τη δυνατότητα να αναλύσουν τις δυσκολίες και τις προσωπικές «παγίδες» των υποτροπών, οργανώνοντας από κοινού ένα εξατομικευμένο πλάνο απεξάρτησης από τη νικοτίνη και χαρτογραφώντας το άκαπνο μονοπάτι της επόμενης μέρας σε ένα περιβάλλον πιο υγιές και φιλικό για όλους.
Μην το καθυστερείτε άλλο! Αυτή η σημερινή συμβολική μέρα μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία μιας ζωής πλήρους απαλλαγμένης από τον καπνό!
Διαβάστε ακόμη:
Μια γυναίκα με πολλαπλούς ρόλους – ασθενής, μητέρα, φροντιστής, καλλιτέχνης – μιλά για τη ζωή της
Καλλιόπη Αθανασιάδη: Η χειρουργός θώρακος που δεν το «βάζει ποτέ κάτω»
