Τα ευρήματα μιας συστηματικής ανασκόπησης που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο Npj Parkinson’s Disease φωτίζουν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του «παγώματος» στη νόσο Πάρκινσον, μια διαταραχή της βάδισης που ταλαιπωρεί το 50% των ασθενών. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Διεθνούς Εταιρείας Νόσου Πάρκινσον και Κινητικών Διαταραχών, πρόκειται για μια επεισοδιακή διαταραχή που κάνει τα άτομα να νιώθουν τα πόδια τους κολλημένα στο έδαφος και αυξάνει τον κίνδυνο πτώσης.
Όπως και άλλες διαταραχές της βάδισης (βραδύτητα με μικρά μπερδεμένα βήματα, μειωμένη αιώρηση των χεριών κ.α.), το πάγωμα συμβαίνει λόγω απώλειας ελέγχου σε περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τις κινήσεις. Συνήθως εκδηλώνεται όταν το άτομο με τη νευροεκφυλιστική νόσο ετοιμάζεται να κάνει το πρώτο βήμα για να περπατήσει ή να στρίψει είτε κατά τη βάδιση και ιδιαίτερα όταν περνά πόρτες, ανεβαίνει σε κυλιόμενες σκάλες κ.α., ενώ μπορεί να σχετίζεται με τη φαρμακευτική αγωγή για τα κινητικά συμπτώματα.
Η αξιολόγηση της βάδισης και του παγώματος γίνεται μέσα από τη λήψη ιστορικού, λεπτομερή νευρολογική εξέταση αλλά και αξιολόγηση φυσικοθεραπευτή. Δεν υπάρχει θεραπεία για τη διαταραχή και οι οδηγίες περιορίζονται συνήθως στην εξασφάλιση σταθερού βήματος ως προς το ρυθμό. Ως εκ τούτου, η πρόληψη μπορεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο και να φέρει σημαντικά αποτελέσματα μέσα από τον εντοπισμό πιθανών τροποιήσιμων παραγόντων κινδύνου.
Άγχος και κατάθλιψη
Η ανασκόπηση συμπεριέλαβε μελέτες για πάγωμα που είχε εντοπιστεί υποκειμενικά μέσω απαντήσεων των ασθενών σε διάφορα ερωτηματολόγια (π.χ. αν αισθάνονταν ότι τα πόδια τους ήταν κολλημένα στο πάτωμα) και αντικειμενικά μέσω νευρολογικών εξετάσεων ή κλινικών παρατηρήσεων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι παράγοντες όπως η προχωρημένη ηλικία κατά την έναρξη της νόσου Πάρκινσον, το άγχος, η κατάθλιψη, η μειωμένη γνωστική ικανότητα, τα σοβαρά κινητικά συμπτώματα και η λήψη αναστολέων της κατεχολ-Ο-μεθυλ τρανσφεράσης (COMT) ή λεβοντόπας (L Dopa) αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο παγώματος. Επιπλέον αναλύσεις σε υπο-ομάδες ατόμων με τη νόσο έδειξαν ότι αλλαγές που σχετίζονται με τη συχνότητα του παγώματος μπορούν να ανιχνευθούν 12 χρόνια πριν από την εκδήλωση της διαταραχής.
Κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου ήταν τροποποιήσιμοι, ενώ δεν ήταν κοινοί για όλους τους ασθενείς. Τέλος, ο κίνδυνος παγώματος ήταν ευθέως ανάλογος της διάρκειας και σοβαρότητας της νόσου.
Νέα μελέτη με Έλληνα επικεφαλής
Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ που βρίσκεται στο στάδιο αναζήτησης συμμετεχόντων θα διερευνήσει τον ρόλο της φλεγμονής στον εγκέφαλο των ατόμων με νόσο Πάρκινσον, με στόχο τον εντοπισμό νέων θεραπειών. Το εγχείρημα με επικεφαλής τον καθηγητή Νευρολογίας Μάριο Πολίτη, επιδιώκει να ρίξει φως στους μηχανισμούς που προκαλούν τη νόσο, για τους οποίους ελάχιστα είναι γνωστά επί του παρόντος.
Υπάρχουν υποθέσεις που ενοχοποιούν την τοπική φλεγμονή του εγκεφάλου, την ενεργοποίηση συγκεκριμένα των κυττάρων της γλοίας. Αν και φυσιολογικά η διέγερση της γλοίας είναι μια υγιής διαδικασία που βοηθά στον καθαρισμό του εγκεφάλου, τροφοδοτεί και προφυλάσσει τους νευρώνες, η συνεχής ενεργοποίησή της βλάπτει τα νευρικά κύτταρα οδηγώντας τα στον θάνατο.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο εντοπισμός των λόγων της αυξημένης τοπικής φλεγμονής στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε νέες θεραπείες που καταστέλλουν τη φλεγμονή και μειώνουν τη βλάβη στον εγκέφαλο. Ο κ. Πολίτης δήλωσε σχετικά:
«Η νόσος του Πάρκινσον έχει καταστροφικές συνέπειες για τα άτομα και τις οικογένειές τους. Πρέπει επειγόντως να κατανοήσουμε την αιτία, ώστε να μπορέσουμε να βρούμε νέες θεραπείες και να βελτιώσουμε τις εκβάσεις. Το ερευνητικό μας πρόγραμμα έχει διπλό στόχο· να κατανοήσουμε περισσότερα για τα πιθανά αίτια της νόσου του Πάρκινσον και να καθορίσουμε αν ένα φάρμακο που μπλοκάρει ένα βασικό μέρος της τοπικής φλεγμονής του εγκεφάλου θα μπορούσε να είναι ασφαλές και ευεργετικό για τα άτομα με τη διαταραχή. Εάν τα αποτελέσματά μας είναι θετικά, θα γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της νόσου, βοηθώντας μας έτσι να σχεδιάσουμε νέα και καλύτερα φάρμακα».
Διαβάστε επίσης:
Νόσος Πάρκινσον: Το σημείο του σώματος που κρύβει το κλειδί του μυστηρίου για την ασθένεια
Νόσος Πάρκινσον: Η πρωτεΐνη που εντοπίζει τη νόσο 20 χρόνια πριν την διάγνωση
