Ο μητρικός θηλασμός, εκτός από την πρώτη και αρχέγονη σίτιση, αποτελεί ένα δώρο ζωής και μία ψυχική και σωματική «γέφυρα» επικοινωνίας της μητέρας και του νεογνού. Ταυτόχρονα δε, αποτελεί και αναφαίρετο δικαίωμα του βρέφους.
Δυστυχώς όμως, η κουλτούρα στην Ελλάδα έχει αλλάξει και οι εικόνες των μητέρων που θηλάζουν τα βρέφη τους φθίνουν. Μετά τον 3ο μήνα ζωής τα ποσοστά του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού πέφτουν κατακόρυφα. Οι νεότερες γενιές δεν υποστηρίζονται επαρκώς από την κοινωνία και την Πολιτεία ώστε να προσφέρουν στα μωρά τους ένα μοναδικό δώρο το οποίο θα τα στηρίξει συναισθηματικά, ψυχικά και σωματικά για το υπόλοιπο της ζωής τους. Επιπρόσθετα με στόχο την υποστήριξη και προαγωγή του μητρικού θηλασμού η χώρα μας έχει ανάγκη την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας, τη διεύρυνση του δικτύου των Φιλικών για τα Βρέφη Νοσοκομείων (Baby Friendly Hospitals), δράσεις από πρεσβευτές θηλασμού, καθώς και προώθηση της λειτουργίας των τραπεζών γάλακτος – στρατηγικές δημόσιας υγείας που μπορούν να αλλάξουν αρκετά το υπάρχον τοπίο.
Τα παραπάνω διατυπώθηκαν, στη διάρκεια εκδήλωσης για τον μητρικό θηλασμό, τα οφέλη του για το νεογνό και τη μητέρα, τη στρατηγική πρόληψης υγείας στη χώρα μας, καθώς και τους στόχους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την επιστημονική ομάδα της Διεύθυνσης Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού- κ.Ξεκαλάκη Αδαμαντία, Παιδίατρο, κ.Βράιλα Βενετία, Αναπτυξιακή Παιδίατρο, κ.Εκίζογλου Χρύσα, Μαία-Ψυχολόγο, κ.Βαρουξή Αλεξάνδρα, Κοινωνική Επιστήμονα και προλογίστηκε από την κ.Κανακά-Gantenbein Χριστίνα, Καθηγήτρια Παιδιατρικής ΕΚΠΑ, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο του Ιδρύματος Ε.&Β. Γουλανδρή.
Η Διεύθυνση Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού υλοποιεί από τον Απρίλιο του 2013 με την τότε επιστημονική επιμέλεια της τ. Διευθύντριας, κυρίας Αντωνιάδου – Κουμάτου Ιωάννας, το πρόγραμμα «Αλκυόνη: Εθνική Πρωτοβουλία Προαγωγής του Μητρικού Θηλασμού».
Πρόκειται για το Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής που στοχεύει στην αλλαγή της στάσης της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στον μητρικό θηλασμό, με σκοπό ο μητρικός θηλασμός να αποτελεί την αυτονόητη επιλογή σίτισης νεογνών και βρεφών. Ο στόχος αυτός υλοποιείται μέσα από δράσεις για την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού, την υποστήριξη των θηλαζουσών και την ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας.
Η 2η Εθνική Μελέτη εκτίμησης της συχνότητας και των προσδιοριστικών παραγόντων του μητρικού θηλασμού στην Ελλάδα (2017) που πραγματοποίησε η Διεύθυνση Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής αποτυπώνει την ανάγκη και την αξία υλοποίησης των δράσεων της Εθνικής Πρωτοβουλίας για την Προαγωγή του Μητρικού Θηλασμού. Με τον νόμο 4316/2014 θεσμοθετείται η ανάγκη προαγωγής του μητρικού θηλασμού σε εθνικό επίπεδο και ανατίθεται κεντρικός ρόλος στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού.
Σημειώνεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNICEF, συστήνουν αποκλειστικό μητρικό θηλασμό έως και το τέλος του 6ου μήνα ζωής του βρέφους και συνέχισή του παράλληλα με τη χορήγηση στερεών τροφών μέχρι τα δύο έτη, πάντα με σεβασμό στην επιθυμία της δυάδας μητέρας-παιδιού.
Τον μητρικό θηλασμό από διαφορετικές οπτικές προσέγγισαν μέσα από διεπιστημονικό διάλογο οι διακεκριμένοι ομιλητές.
Ειδικότερα:
Στη διατροφική αξία του μητρικού γάλακτος, αναφέρθηκε στην παρέμβασή της η κυρία Μαίρη Γιαννακούλια, Καθηγήτρια Διατροφής Χαροκόπειου Πανεπιστημίου τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα ζωντανό τρόφιμο, η σύσταση του οποίου μεταβάλλεται, ώστε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του νεογνού. Επίσης ο σίδηρος και το ασβέστιο που περιέχει έχουν μεγάλη βιοδιαθεσιμότητα. Το μητρικό γάλα είναι ένα ζωντανό τρόφιμο όσον αφορά στη συνομιλία μητέρας και νεογνού, ενώ προπονεί το βρέφος και για τις μετέπειτα γεύσεις της ζωής του.
Για μία πανανθρώπινη ανάγκη, η οποία ωστόσο δεν είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους, μίλησε ο κύριος Αναγνωστόπουλος Δημήτρης, Ομότιμος Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής ΕΚΠΑ, η οποία ξεκινά από τη στιγμή της σύλληψης και έχει μία βιολογική αλλά και ψυχική συνέχεια. Στον μητρικό θηλασμό, συμμετέχουν ισότιμα, το σώμα, η ψυχή και η κοινωνία, επεσήμανε ο κ. Αναγνωστόπουλος, προσθέτοντας ότι συμμετέχει και ο πατέρας, ενώ αυτή η ένωση, μητέρας και νεογνού, ξεκινά από την στιγμή της σύλληψης. Τέλος, ο καθηγητής τόνισε ότι η μητέρα με την αγκαλιά που προσφέρει στο βρέφος, ουσιαστικά δίνει ασφάλεια, αγάπη και αποδοχή στον μετέπειτα ενήλικα.
Από την πλευρά της η κυρία Κλεάνθη Γουρουντή Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πρόεδρος τμήματος Μαιευτικής ΠΑΔΑ, αφού τόνισε ότι η ίδια θήλασε επί δύο έτη, επεσήμανε ότι το μητρικό γάλα, αποτελεί το πιο πολύτιμο βιολογικό υλικό. Ταυτόχρονα δε, αποτελεί μορφή ένωσης σε ένα σώμα. Αυτό που απαιτείται όμως, είναι η μητέρα να είναι διαθέσιμη και συνεπής, χαρακτηρίζοντας τον θηλασμό ένα «απαιτητικό εγχείρημα, για το οποίο η μητέρα χρειάζεται να έχει φυσικές υπερδυνάμεις». Ανέφερε ακόμη, ότι η μαία θα πρέπει να ενθαρρύνει τη μητέρα να θηλάσει, στηρίζοντάς της, με δύναμη και ανθεκτικότητα.
Η κυρία Φανή Ανατολίτου – Παιδίατρος, Νεογνολόγος, Αντιπρόεδρος ΙΥΠ, αναφέρθηκε στο ευαίσθητο ζήτημα των πρόωρων βρεφών, και πώς οφείλουν να ενεργήσουν οι γονείς και οι ειδικοί, όταν το νεογνό βρίσκεται στη θερμοκοιτίδα. Και στην περίπτωση αυτή, το μητρικό γάλα, αποτελεί φάρμακο απέναντι σε ένα ανώριμο πεπτικό, αναπνευστικό και ανοσοποιητικό σύστημα, τόνισε η κυρία Ανατολίτου. Πρότεινε ακόμη, να δημιουργηθούν περισσότερες τράπεζες γάλακτος στην Ελλάδα, καθώς και στις Εντατικές Θεραπείες των νεογνών.
Η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, παιδίατρος Φωτεινή Καλύβα, υπογράμμισε ότι η ημερίδα για τον μητρικό θηλασμό, αποτελεί μία ευκαιρία για να αναστοχαστούμε τη φύση, καθώς το δώρο του μητρικού θηλασμού, συνεπάγεται ομόνοια, υγεία, ασφάλεια και αγάπη. Ανέφερε ακόμη, ότι η δημόσια υγεία εμπεριέχει μία ψυχοκοινωνική συνιστώσα, και πρόσθεσε ότι δυστυχώς στην Ελλάδα ο αποκλειστικός θηλασμός στους 6 μήνες, αγγίζει το 1%.
Τέλος από την πλευρά της η κυρία Αδαμαντία Ξεκαλάκη – Παιδίατρος, Διευθύντρια Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του ΙΥΠ, υπογράμμισε ότι ο θηλασμός αποτελεί μία πολυπαραγοντική απόφαση από την οικογένεια και απαιτεί μία ολοκληρωμένη ολιστική στρατηγική υποστήριξης από την Πολιτεία. Έθεσε το ερώτημα, κατά πόσο τα συστήματα υγείας και ιδιαίτερα η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην Ελλάδα, υποστηρίζει επαρκώς τον μητρικό θηλασμό.
Γενικότερα ο μητρικός θηλασμός σε όλη την Ευρώπη είναι μία δύσκολη επιλογή, με τον μέσο όρο να αγγίζει το 25%, παρά τον στόχο του ΠΟΥ για 50% ποσοστά μητρικού θηλασμού στον 6ο μήνα ζωής, τόνισε εμφατικά. Επιπλέον αναφέρθηκε στα παραδείγματα της Σουηδίας και της Ιρλανδίας, όπου ο μητρικός θηλασμός καταγράφει υψηλότερα ποσοστά καθώς προστατεύεται από τα υγειονομικά συστήματα και την κοινωνική πολιτική.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε προβολή και έκθεση φωτογραφιών με θέμα τον μητρικό θηλασμό, έργο που υλοποιήθηκε με τη συνεργασία της LEICA Academy, η οποία ανέδειξε μέσα από την τέχνη της φωτογραφίας την τέχνη του μητρικού θηλασμού, καθώς και την καθημερινότητα της θηλάζουσας μητέρας.
